Bài 1: Những kẻ mưu toan đánh cắp linh hồn dân tộc
Bài 2: Không có văn hoá - Không còn dân tộc
Văn hóa Việt Nam - bản sắc và hội nhập
Văn hóa, với vai trò là nền tảng tinh thần của xã hội, là sức mạnh nội sinh quan trọng bảo đảm sự phát triển bền vững của đất nước, đã và đang nhận được sự quan tâm đặc biệt từ Đảng, Nhà nước và toàn xã hội Việt Nam. Nhìn lại chặng đường lịch sử, đặc biệt là sau gần 40 năm Đổi mới và 50 năm thống nhất đất nước, bức tranh văn hóa Việt Nam hiện lên với những gam màu tươi sáng, đa dạng và đầy năng động, khẳng định tầm vóc và giá trị của mình trong dòng chảy văn hóa toàn cầu.
Tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc 2021, cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có bài phát biểu chỉ đạo sâu sắc, khẳng định: “Nhìn lại những thành tựu trên lĩnh vực xây dựng và phát triển văn hóa Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng, đặc biệt là trong 35 năm đổi mới gần đây, chúng ta có quyền tự hào về những đóng góp to lớn của nền văn hóa vào sự nghiệp cứu quốc và kiến quốc”. Cố Tổng bí thư cũng nhấn mạnh, những thành tựu nổi bật bao gồm việc nhận thức về văn hóa ngày càng toàn diện và sâu sắc hơn, sản phẩm văn hóa ngày càng đa dạng, phong phú, nhiều giá trị văn hóa truyền thống và di sản văn hóa được kế thừa, bảo tồn và phát triển.
Phụ nữ dân tộc Pà Thẻn trên địa bàn tỉnh gìn giữ nghề dệt truyền thống.
Đánh giá cao vị trí và vai trò của văn hóa trong lịch sử dân tộc, ông Lê Như Tiến, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội, cho rằng, trong suốt chiều dài lịch sử, văn hóa luôn giữ vị trí đặc biệt quan trọng. Sự quan tâm của Đảng và Nhà nước dành cho văn hóa những năm qua là rất lớn, và sự kỳ vọng của người dân đối với văn hóa cũng rất cao.
Thực tế đã chứng minh những nhận định đó. Bức tranh tổng thể của văn hóa Việt Nam hiện nay mang những sắc thái mới, đa dạng và năng động. Các hoạt động văn hóa dân gian truyền thống được phục hồi và tổ chức rộng rãi, thu hút sự hưởng ứng của đông đảo nhân dân. Đời sống văn hóa ở miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa đã có nhiều cải thiện rõ rệt. Hiện nay, gần 100% số xã vùng dân tộc, miền núi đã có nhà văn hóa hoặc bưu điện văn hóa, nhiều thôn, bản có nhà sinh hoạt cộng đồng.
Trong lĩnh vực văn học nghệ thuật, các hoạt động sáng tạo có bước phát triển mới với sự phong phú, đa dạng của các sản phẩm văn hóa. Nhiều dự án sưu tầm, tư liệu hóa, số hóa di sản văn hóa được thực hiện, giúp bảo tồn và phát huy những giá trị tư tưởng, học thuật và thẩm mỹ của dân tộc.
Hệ thống di sản văn hóa phong phú, cảnh quan kỳ vĩ và thơ mộng của Việt Nam là tài sản vô giá, có tiềm năng to lớn để chuyển hóa thành những sản phẩm, dịch vụ độc đáo, đóng góp vào sự tăng trưởng kinh tế, thương mại, cũng như tạo dựng thương hiệu và vị thế của văn hóa Việt Nam trên trường quốc tế. Theo số liệu của Cục Di sản văn hóa, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, tính đến đầu năm 2025, Việt Nam có khoảng 40.000 di tích và gần 70.000 di sản văn hóa phi vật thể được kiểm kê trên cả nước.
Trong đó, đáng chú ý là 32 di sản thế giới được UNESCO ghi danh, bao gồm 8 di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới, 15 di sản văn hóa phi vật thể và 9 di sản tư liệu thuộc Chương trình Ký ức Thế giới. Nhà nước cũng đã tôn vinh và có chính sách đãi ngộ đối với 131 “Nghệ nhân nhân dân” và 1.619 “Nghệ nhân ưu tú”, góp phần động viên, khuyến khích các nghệ nhân tiếp tục cống hiến và truyền dạy những giá trị văn hóa quý báu.
Hoạt động giao lưu văn hóa cũng từng bước được mở rộng, gắn liền với quá trình đa phương hóa, đa dạng hóa các mối quan hệ quốc tế, góp phần đưa văn hóa Việt Nam đến gần hơn với bạn bè năm châu. Những thành tựu này là minh chứng rõ nét cho thấy sự đầu tư và nỗ lực không ngừng nghỉ của Việt Nam trong việc xây dựng một nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, đóng góp vào sự phát triển bền vững của đất nước.
Đậm đà văn hóa xứ Tuyên
Thực hiện chỉ đạo Đảng, Nhà nước về chủ trương chính sách văn hóa tại tỉnh Tuyên Quang văn hóa luôn được quan tâm, đầu tư. Trong quá trình phát triển, tỉnh Tuyên Quang luôn xác định hai yếu tố “xương sống” là phát huy truyền thống cách mạng và bảo tồn phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2020 - 2025 xác định, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc luôn là nhiệm vụ trọng tâm của các cấp, các ngành. Bởi giữ được bản sắc mới giữ được hồn cốt dân tộc. Giữ được bản sắc mới có thể phát triển du lịch thành ngành kinh tế quan trọng của tỉnh.
Đồng chí Âu Thị Mai, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho biết, nhận thức được vai trò to lớn của văn hóa đối với phát triển kinh tế, xã hội ở địa phương, đặc biệt là lĩnh vực du lịch, trong những năm qua tỉnh và ngành đã chú trọng công tác bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, các giá trị di sản văn hóa vật thể và phi vật thể. Đối với văn hóa vật thể, tỉnh đã đẩy mạnh chỉnh trang tôn tạo các khu, điểm di tích, giữ gìn bảo vệ nghiêm ngặt và hài hòa các khu danh thắng quốc gia.
Phụ nữ dân tộc Pà Thẻn trên địa bàn tỉnh gìn giữ nghề dệt truyền thống.
Đối với loại hình văn hóa phi vật thể, tỉnh chỉ đạo cơ quan chuyên môn tiến hành ưu tiên kiểm kê và lập hồ sơ khoa học cho từng đối tượng, có giải pháp bảo tồn trong cộng đồng. Ngành coi bản sắc văn hóa dân tộc là tiềm năng, thế mạnh của Tuyên Quang, nếu biết bảo tồn, phát huy, khai thác tốt chắc chắn sẽ là nguồn lực lớn cho phát triển của tỉnh.
Tỉnh đã giao Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch là đơn vị chủ trì, tham mưu, phối hợp, tổ chức thực hiện công việc quản lý văn hóa, bảo tồn, phát huy giá trị của văn hóa, di sản, di tích. Cụ thể ở lĩnh vực văn hóa vật thể, tỉnh quản lý tốt 658 di tích lịch sử, văn hóa và danh lam thắng cảnh, trong đó có 3 khu di tích quốc gia đặc biệt là Khu di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt Tân Trào (Sơn Dương, Khu di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt Kim Bình (Chiêm Hóa), Danh lam thắng cảnh di tích Quốc gia đặc biệt Khu bảo tồn thiên nhiên Na Hang - Lâm Bình. Ngoài ra tỉnh có hàng nghìn cổ vật, tư liệu quý; trong đó có bảo vật Quốc gia Văn bia Bảo Ninh Sùng Phúc ở chùa Bảo Ninh Sùng Phúc, Yên Nguyên (Chiêm Hóa), có từ thời nhà Lý.
Về lĩnh vực văn hóa phi vật thể trên địa bàn có 425 di sản của các dân tộc, trong đó có 17 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Cùng với 11 tỉnh đất Then, Then Tuyên Quang cũng nằm trong vùng Di sản văn hóa đại diện của nhân loại cần được bảo tồn, phát huy.
Đặc biệt, Tuyên Quang thực hiện hiệu quả bảo tồn, tôn tạo, phát huy giá trị các di tích lịch sử phục vụ du lịch, giáo dục truyền thống cách mạng. Các hoạt động, chương trình về nguồn, dâng hương, báo công, giao lưu văn hóa, văn nghệ, trải nghiệm tại các khu di tích lịch sử thời gian qua đã tạo thành phong trào sâu rộng, thường xuyên đối với các tổ chức, cơ quan, đơn vị, địa phương trong tỉnh và Nhân dân cả nước. Hằng năm, toàn tỉnh đón trên 2 đến 3 triệu lượt khách du lịch, trong đó khách du lịch về nguồn tham quan các di tích lịch sử cách mạng, du lịch về nguồn chiếm gần một nửa. Điều đó cho thấy, du lịch lịch sử cách mạng là thế mạnh của Tuyên Quang.
Hiện nay tỉnh có gần 70 di tích đền, chùa không chỉ nổi tiếng linh thiêng, mà còn có bề dày lịch sử, văn hóa, tín ngưỡng, kiến trúc độc đáo cổ xưa, với phong cảnh hữu tình, nguyên sơ, huyền bí. Toàn tỉnh có trên 40 lễ hội truyền thống đặc sắc gắn với tâm linh, văn hóa của các dân tộc. Trong những năm qua tỉnh đã bảo tồn, khôi phục, phát huy một số lễ hội như: Lễ hội Lồng tông của đồng bào Tày (Chiêm Hóa, Na Hang, Lâm Bình); Lễ hội Nhảy lửa của dân tộc Pà Thẻn (Lâm Bình), Dao Đỏ (Na Hang)…
Sự đa dạng về dân tộc cùng sinh sống đã tạo nên một kho tàng phong tục, tập quán, tín ngưỡng, nhạc cụ và các bài thuốc dân gian vô cùng phong phú. Các làn điệu dân ca, dân vũ như Then, Cọi, Quan làng, Páo dung, Sình ca, Soọng cô phát triển khá mạnh. Tuyên Quang hiện có 100% số xã, phường, thị trấn có đội văn nghệ quần chúng; trên 2.600 đội văn nghệ quần chúng ở thôn, bản, tổ dân phố, cơ quan, đơn vị, trường học; và trên 200 câu lạc bộ đàn hát dân ca và bảo tồn văn hóa dân tộc.
Những thành tựu này khẳng định Tuyên Quang không chỉ là mảnh đất giàu truyền thống cách mạng mà còn là một trung tâm văn hóa đa sắc màu, đang nỗ lực không ngừng để gìn giữ và phát huy những giá trị di sản vô giá.
Trên hành trình phát triển đất nước, văn hóa luôn là hơi thở, là mạch nguồn chảy trong huyết quản mỗi người con đất Việt. Những thành tựu rực rỡ trong công tác bảo tồn và phát huy di sản, từ quy mô quốc gia đến mảnh đất Tuyên Quang, là minh chứng sống động cho sự quan tâm sâu sắc và nhất quán của Đảng, Nhà nước. Chính từ sự chăm chút, vun đắp ấy, văn hóa đã trở thành sức mạnh nội sinh bền vững, định hình nên bản sắc văn hóa dân tộc độc đáo, niềm tự hào của con người Việt Nam hôm nay.
Nguồn: https://baotuyenquang.com.vn/van-hoa-dan-toc-dieu-thieng-lieng-khong-cho-phep-xuyen-tac-bai-cuoi-chuyen-dong-tu-cuoc-song-213038.html
Bình luận (0)