Trong trường hợp Mỹ can thiệp vào cuộc xung đột leo thang giữa Israel và Iran, một trong những mục tiêu trọng yếu sẽ là vô hiệu hóa hoặc phá hủy các cơ sở ngầm nơi Iran làm giàu urani. Nhiệm vụ này có khả năng sẽ được giao cho một nhóm nhỏ các máy bay ném bom chiến lược của Không quân Mỹ, đủ khả năng mang loại bom xuyên phá đặc biệt: GBU-57, hay còn gọi là Massive Ordnance Penetrator (MOP), nghĩa là “bom xuyên phá cực mạnh”.
Bom xuyên boongke GBU-57 tại căn cứ không quân Whiteman ở Missouri năm 2023. Ảnh: Không quân Mỹ
Vì sao lại là MOP GBU-57?
Đúng như tên gọi của nó, MOP được thiết kế đặc biệt để tấn công các cơ sở được chôn sâu và gia cố kỹ lưỡng như boongke và đường hầm. Theo mô tả của Không quân Mỹ Cấu trúc hợp kim thép siêu cứng và trọng lượng khổng lồ của nó cho phép bom xuyên sâu vào lòng đất rồi mới phát nổ.
Mặc dù là vũ khí thông thường nặng nhất trong kho vũ khí của Mỹ, nhưng MOP lại không được thiết kế để tạo ra vụ nổ trên diện rộng mà thay vào đó nhắm tới các mục tiêu cụ thể với độ chính xác cao nhờ hệ thống định vị GPS. Theo các chuyên gia, chưa có báo cáo công khai nào cho thấy MOP từng được sử dụng trong chiến đấu thực tế.
Theo các quan chức quốc phòng Mỹ, MOP có thể xuyên sâu tới 60 mét. Cựu kỹ thuật viên xử lý bom mìn của Lục quân Mỹ, ông Trevor Ball, cho biết khả năng thực tế của loại bom này có thể còn cao hơn do đã được cải tiến suốt 20 năm qua.
Hiện chỉ có máy bay ném bom tàng hình B-2 Spirit của Mỹ mới có khả năng triển khai MOP. Loại máy bay này bay ở tốc độ cận âm, có thể tiếp nhiên liệu trên không và phạm vi hoạt động của nó cũng rất lớn. Trong Chiến tranh Kosovo cuối những năm 1990, các phi công B-2 đã bay từ căn cứ Whiteman ở Missouri, tấn công mục tiêu và trở về chỉ trong một chuyến đi. Năm 2017, hai chiếc B-2 thực hiện chuyến bay kéo dài 34 giờ để không kích các trại huấn luyện IS ở Libya.
Các nâng cấp gần đây cho MOP bao gồm giải quyết “vấn đề tích hợp” với máy bay B-2 và thử nghiệm công nghệ thông minh có khả năng xác định khoảng trống bên trong cấu trúc ngầm (như phòng hay tầng) để phát nổ tại điểm tối ưu. Đây là tính năng quan trọng nếu cần đánh nhiều lần vào cùng một mục tiêu sâu dưới lòng đất. Tuy nhiên, chưa rõ công nghệ này đã được đưa vào sử dụng chính thức hay chưa.
Những mục tiêu tiềm năng
Cơ sở làm giàu urani ngầm sâu nhất của Iran là Fordow, nằm trong vùng sa mạc phía Tây Nam Tehran. Nơi đây được xây dựng hoàn toàn dưới lòng đất, bên trong một ngọn núi. Theo một báo cáo năm 2012, các thanh sát viên Liên Hợp Quốc đã ghi nhận hệ thống đường hầm với tường dày, cửa chống nổ và một số khu vực được bảo vệ bằng lớp đá dày tới 90 mét.
Mặc dù được tuyên bố chỉ làm giàu urani tới mức 20%, báo cáo ngày 31/5 của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) cho thấy Iran đã gia tăng đáng kể sản lượng urani làm giàu tới 60%, tiệm cận ngưỡng 90% cần thiết để chế tạo vũ khí hạt nhân.
Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng ngay cả khi phá hủy được hệ thống máy ly tâm tại Fordow, điều đó không đồng nghĩa với việc chấm dứt chương trình hạt nhân của Iran. Ông Richard Nephew, trưởng đoàn đàm phán hạt nhân của Mỹ dưới thời Tổng thống Barack Obama, nhận định có thể tồn tại những cơ sở làm giàu hoặc kho dự trữ nhiên liệu hạt nhân mà Liên Hợp Quốc chưa biết tới.
“Ngay cả khi Fordow biến mất vào ngày mai, chúng ta vẫn sẽ có những lo ngại nghiêm trọng”, ông Nephew nói.
Dựa trên tuyên bố từ cả 2 phía cũng như hình ảnh và video hiện trường, những đợt tấn công ban đầu của Israel không gây tổn thất không thể khắc phục cho các cơ sở hạt nhân của Iran.
Israel được cho là đã tấn công gần khu vực Fordow nhưng không trực tiếp đánh vào cơ sở ngầm. Trong khi đó, tại Natanz, một trung tâm làm giàu urani lớn khác, các cuộc tấn công đã phá hủy nhiều cơ sở và làm hư hại hệ thống điện. Giám đốc IAEA Rafael Grossi xác nhận nhà máy làm giàu urani duy nhất trên mặt đất tại Natanz, được gọi là Nhà máy Thử nghiệm Nhiên liệu, đã bị phá hủy hoàn toàn.
Ban đầu, các chuyên gia phân tích ảnh vệ tinh cho rằng hệ thống máy móc ngầm tại Natanz không bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, IAEA sau đó cho biết kết quả phân tích cho thấy có “tác động trực tiếp” tới các phòng làm giàu dưới lòng đất tại đây.
Ngoài ra, các mục tiêu khác bị Israel tấn công gồm cơ sở sản xuất uranium kim loại tại Isfahan, tổ hợp quân sự ở Parchin, lò phản ứng nước nặng tại Arak và nhà máy điện hạt nhân Bushehr.
Giám đốc IAEA xác nhận cơ sở tại Isfahan bị tấn công, nhưng nhà máy Bushehr không bị ảnh hưởng.
Nguồn: https://khoahocdoisong.vn/vu-khi-thay-doi-cuc-dien-xung-dot-israel-iran-post1548964.html
Bình luận (0)