“Vườn ươm” văn nghệ xứ Quảng

Tạp chí Đất Quảng, một trong những ấn phẩm báo chí là nơi “ươm mầm” và là nguồn động lực sáng tạo cho các văn nghệ sĩ. Ảnh: B.A

Đất lành

Nhà thơ Nguyễn Tấn Ái có thơ lần đầu được đăng báo cách đây 40 năm - trên Báo Thiếu niên tiền phong, với một bài thơ “cảm đề” về bộ phim “Điểm hẹn”. Nhưng sau cái “lần đầu” đầy sung sướng ấy, mãi tới 27 năm sau - vào năm 2010, anh mới lại có thơ được đăng báo, với một bài thơ viết về mẹ, đăng trên Tạp chí Đất Quảng.

Cũng từ thời điểm này trở đi, sáng tác của Nguyễn Tấn Ái - không chỉ thơ mà cả truyện ngắn, tiểu luận, phê bình - đã liên tục xuất hiện trên Báo Quảng Nam, Tạp chí Đất Quảng, Tạp chí Văn hóa Quảng Nam và nhiều báo, tạp chí ở các địa phương khác.

“Tôi cảm nhận được sự ấm áp, gần gũi khi có tác phẩm được chọn đăng trên các tờ báo của quê mình. Với tôi, đó không chỉ là nơi tin cậy để gởi gắm tác phẩm mà còn là mảnh đất rất hợp thủy thổ để tôi rèn bút, nỗ lực sáng tác” - anh nói thêm.

Cũng vậy, cây bút văn xuôi khá mới của Quảng Nam hiện nay là Hồ Loan, cho biết nhờ vào báo chí - mà trực tiếp là các tờ báo, tạp chí của quê nhà, chị đã vững tâm bước tiếp trên con đường văn chương.

Ngoài hai tờ tạp chí chuyên về văn học, nghệ thuật là Đất Quảng và Văn nghệ Tam Kỳ, chị còn luôn nhận được những gợi ý, động viên từ các biên tập viên của Báo Quảng Nam. “Sự gần gũi, thân thiện của các anh chị ở các tòa soạn giúp tôi tự tin hơn trong hành trình chinh phục chính mình” - Hồ Loan tâm sự.

Khi chọn nghề chụp ảnh dịch vụ làm sinh kế, người thợ ảnh trẻ Lê Trọng Khang chưa bao giờ nghĩ sẽ có lúc anh trở thành một người chụp ảnh nghệ thuật chuyên nghiệp và được định danh là nghệ sĩ nhiếp ảnh hẳn hoi.

Nhưng trong một lần chụp được mấy tấm ảnh “khá đẹp”, Khang thử gửi đến Tạp chí Đất Quảng và được đăng. Sau lần đó, Lê Trọng Khang chuyên chú hơn với việc chụp ảnh nghệ thuật và số tác phẩm của anh được chọn đăng ngày một nhiều thêm.

Sau Đất Quảng, từ sự kết nối, gợi ý của một biên tập viên Báo Quảng Nam, Khang bắt đầu sáng tác có chủ đích hơn và ảnh của anh sau đó đã liên tục xuất hiện trên các ấn phẩm của báo.

“Tôi cám ơn các tờ báo, tạp chí mà mình đã và đang cộng tác. Đó không chỉ là nơi “kiểm định” chất lượng tác phẩm cho mình mà còn là nơi ươm mầm sáng tạo. Có những lúc cạn ý tưởng, nhờ đọc báo, nhờ được gợi ý mà tôi có được những đề tài hay, tìm được thêm những vẻ đẹp độc đáo ở rất gần với mình, ở ngay trong cuộc sống chung quanh...” - Lê Trọng Khang cho biết.

Đặc biệt, ngay cả với một số lĩnh vực ít tương thông với báo chí hơn, như âm nhạc, sân khấu, mỹ thuật, những tác động tích cực của báo chí, từ báo chí vẫn khá rõ rệt. Một tác giả chuyên viết kịch ngắn cho sân khấu cho biết, nhờ có những bài báo nói về nghề soạn kịch hoặc điểm qua một số kịch bản của anh, đã góp thêm động lực để anh theo đuổi nghề cho đến bây giờ.

Còn nhà điêu khắc Trần Đức thì cho biết, từ những đơn đặt hàng vẽ minh họa của Tạp chí Đất Quảng, anh đã có được những trải nghiệm mới, học thêm được nhiều điều về cuộc sống, về nghệ thuật, làm giàu thêm cảm xúc để tự mở rộng và đổi mới không gian sáng tạo cho mình.

Văn nghệ sĩ tham gia Trại sáng tác VHNT chủ đề “Quảng Nam ngày mới” tại Núi Thành vào tháng 3/2025. Ảnh: BẢO ANH

Gắn kết và sẻ chia

Ở Hội Văn học - Nghệ thuật Quảng Nam, các tay máy Đặng Kế Đông, Huỳnh Hà, Phan Vũ Trọng, Lê Trọng Khang hay các họa sĩ Võ Như Diệu, Trần Văn Binh, Lê Việt Thắng... thường được anh em nói vui là những “gương mặt trang bìa”.

Không phải vì chân dung họ được in lên bìa sách, báo mà vì họ là những người có nhiều tác phẩm được chọn để in bìa của Tạp chí Đất Quảng và một số ấn phẩm của Báo Quảng Nam.

Đây là “kênh” quảng bá, giới thiệu tác phẩm được nhiều văn nghệ sĩ ưa thích, bởi phạm vi lan tỏa rộng và sự khác biệt, đặc trưng trong cách thức khai thác, sử dụng tác phẩm.

Hơn thế theo một tác giả ảnh, mỗi một tác phẩm của anh được dùng để in bìa gần như đều gắn với một câu chuyện về sự hợp tác, trao đổi thẳng thắn trên tinh thần nghệ thuật. Do vậy, điều còn lại sau mỗi thao tác sáng tạo không chỉ là tên tuổi, hình hài tác phẩm mà còn là những gắn kết và chia sẻ ân tình.

Gần 28 năm qua, các văn nghệ sĩ là hội viên Hội Văn học - Nghệ thuật tỉnh Quảng Nam đã xuất bản được hơn 350 đầu sách, gồm sách ảnh, vựng tập mỹ thuật, tập ca khúc, thơ, truyện ngắn, tiểu thuyết, khảo cứu, nghiên cứu, lý luận, phê bình, dịch thuật.

Điểm chung của hầu hết những tập sách này là một phần nội dung trong đó từng được công bố trên các báo, tạp chí chuyên ngành. Thậm chí, có một số tập sách, tỷ lệ tác phẩm lẻ từng được in báo trước đó chiếm tới 70 - 80%.

Nhà thơ Nguyễn Tấn Ái cho biết nhiều truyện ngắn, bài thơ của anh khi in sách có “dùng chữ” của biên tập viên các báo, tạp chí, vì theo anh đó đều là những thay đổi, điều chỉnh xác đáng. Một số tác giả văn học khác thì cho biết, mỗi lần làm sách, họ cảm thấy tự tin hơn hẳn khi tập hợp những tác phẩm đã từng được in báo vì đã được thẩm định, sàng lọc bởi các cơ quan báo chí.

Do vậy, cũng không có gì lạ khi thỉnh thoảng lại có những cuốn sách mà bên dưới mỗi tác phẩm lẻ, ngoài thời gian sáng tác, tác giả còn ghi chú thêm “tác phẩm đã được đăng trên báo/ tạp chí...; số ra ngày... tháng... năm”. Đây không chỉ là cách để ghi nhớ, để tường minh lý lịch tác phẩm, mà còn là một sự tri ân.

Nguồn: https://baoquangnam.vn/vuon-uom-van-nghe-xu-quang-3157199.html