Bắt đầu với NDA Trace
Hiệp hội Dữ liệu quốc gia (NDA) vừa giới thiệu nền tảng NDA Trace, giải pháp truy xuất nguồn gốc do người Việt phát triển, tích hợp trên các nền tảng quốc gia, ứng dụng công nghệ blockchain (NDA Chain) và định danh phi tập trung (NDA DID).
Theo đó, mỗi sản phẩm được gắn một mã định danh duy nhất, giúp theo dõi toàn bộ hành trình từ sản xuất đến tay người tiêu dùng. Mọi thao tác của các chủ thể trong chuỗi cung ứng đều được ghi nhận và xác thực, không thể làm giả, không thể chỉnh sửa. Thông qua cổng NDA Trace Portal, các doanh nghiệp dễ dàng khởi tạo thông tin định danh sản phẩm (gọi là mã NDA Trace UID). Mã NDA Trace UID được gắn trên bao bì sản phẩm dưới dạng mã QR hoặc chip RFID, không chỉ đảm bảo tính an toàn mà còn giúp dễ dàng xác thực sản phẩm qua từng công đoạn. Mã NDA Trace UID đáp ứng chuẩn quốc tế GS1 và tương thích với hệ thống xác thực, truy xuất toàn cầu EBSI Trace 4EU, hỗ trợ toàn diện cho doanh nghiệp kết nối chuỗi cung ứng xuyên biên giới.
Theo đó, việc sử dụng NDATrace quét mã UID trên từng sản phẩm để ký xác thực hoạt động sản xuất, nhập khẩu, kiểm định chất lượng, đóng gói, vận chuyển và bán hàng. Tất cả hoạt động xác thực này được ghi nhận đầy đủ dưới dạng chứng chỉ số (VC) xuyên suốt vòng đời sản phẩm. Người dùng có thể dễ dàng quét mã UID để truy xuất nguồn gốc từng sản phẩm một cách minh bạch, an toàn và hiệu quả.
Để đưa công nghệ này ứng dụng sâu rộng, ông Bùi Bá Chính, Quyền Giám đốc Trung tâm Mã số, Mã vạch quốc gia, cho biết, trong quý 3-2025, các cơ quan chức năng sẽ thành lập ban chỉ đạo dự án để triển khai NDA Trace, chuẩn hóa mã UID, triển khai nút xác thực gốc. Quý 4-2025, nền tảng truy xuất nguồn gốc toàn diện này sẽ được triển khai thí điểm tại 3 địa phương, nhóm ngành; hoàn thiện pháp lý bắt buộc định danh. Đến quý 1-2026 sẽ vận hành toàn quốc; truy xuất dữ liệu trên nền tảng blockchain quốc gia…
NDAChain làm nền tảng
Việt Nam đang trong giai đoạn quyết liệt đẩy mạnh chuyển đổi số, trong đó việc xác thực dữ liệu cho hơn 100 triệu cư dân, các bộ ban ngành và tất cả tỉnh thành, phường xã trở thành nhiệm vụ cấp bách. Tuy nhiên, với khối lượng dữ liệu số hóa tăng trưởng theo cấp số nhân, mô hình tập trung hiện tại đối mặt các thách thức: khó xử lý khối lượng giao dịch khổng lồ từ hàng trăm triệu người dùng; nguy cơ tấn công mạng có thể gây thất thoát dữ liệu hoặc tê liệt nền kinh tế… thiếu liên thông với các chuẩn toàn cầu, hạn chế trao đổi dữ liệu xuyên biên giới.
Để giải quyết các vấn đề trên, Việt Nam đã lựa chọn xây dựng nền tảng blockchain quốc gia từ kết hợp giữa Trung tâm Dữ liệu quốc gia (tập trung) và NDAChain - Nền tảng blockchain quốc gia (phi tập trung). NDAChain đóng vai trò như một lớp bảo vệ, xác thực dữ liệu dân sinh và kinh tế trước khi truy cập dữ liệu của Trung tâm Dữ liệu quốc gia. Phía NDA cho biết, NDAChain đạt hiệu suất cao (1.200-3.600 giao dịch/giây), bảo mật vượt trội với Zero-Knowledge-Proof (ZKP) và mã hóa, đồng thời tuân thủ chuẩn quốc tế W3C DID, GDPR.
Bên dưới NDAChain là các nền tảng như NDA DID và NDAKey, sẽ hỗ trợ quản lý dữ liệu hiệu quả cho công dân và doanh nghiệp. Ngay từ lúc này, công dân Việt Nam có thể dễ dàng xác minh danh tính đối tác bằng NDAKey trước khi giao dịch tài chính, mua bán trực tuyến, truy cập tên miền lạ hoặc ký hợp đồng số. Điều này giúp bảo vệ người dùng trước hành vi giả mạo cá nhân, tổ chức hay lừa đảo qua mạng. Nền tảng định danh, xác thực, truy xuất nguồn gốc hàng hóa NDATrace được xây dựng trên nền NDAChain, tạo ra mã định danh duy nhất cho mỗi sản phẩm (UID), từ đó giúp theo dõi minh bạch toàn bộ quá trình từ sản xuất đến người tiêu dùng, hỗ trợ toàn diện cho doanh nghiệp kết nối chuỗi cung ứng xuyên biên giới và tiêu dùng trong nước.
Ông Nguyễn Huy, Trưởng Ban công nghệ Hiệp hội Dữ liệu quốc gia, cho biết, nền tảng blockchain quốc gia đang được phát triển, NDA bày tỏ mong muốn các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và người dân cùng chung tay xây dựng và phát triển NDAChain thông qua việc tham gia các dự án thí điểm, đóng góp ý kiến và phát triển các nền tảng để kiến tạo một Việt Nam số hóa tiên tiến, bền vững và thịnh vượng.
Công dân, doanh nghiệp có thể tự kiểm soát dữ liệu
NDAChain đã được đưa vào hoạt động từ quý 1-2025, tích hợp với nền tảng định danh phi tập trung quốc gia, xử lý khoảng 20.000 giao dịch/ngày (dữ liệu con người, vật phẩm, nơi chốn, hoạt động) và được xây dựng trên nền tảng blockchain với 49 nút xác thực công - tư, bao gồm Trung tâm Dữ liệu quốc gia, các bộ ban ngành, tỉnh thành và các tập đoàn lớn như SunGroup, Sovico, Masan, VNVC... cũng đã tham gia vào nền tảng này. Mỗi nút xác thực bao gồm sổ cái, cơ chế xử lý giao dịch và hợp đồng thông minh, được phân tán tại Trung tâm Dữ liệu quốc gia, các tập đoàn và tỉnh thành, loại bỏ nguy cơ tấn công một điểm. Quyền tham gia mạng lưới của các đơn vị, doanh nghiệp được Trung tâm Dữ liệu quốc gia phê duyệt, đảm bảo tính kiểm soát và an toàn.
NDAChain với tiềm năng ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như quản lý hồ sơ công dân, các dịch vụ công trực tuyến, tiền kỹ thuật số quốc gia, quản lý hợp đồng tài chính thông minh cũng như lưu trữ và chia sẻ hồ sơ y tế điện tử một cách an toàn, quản lý bằng cấp đảm bảo tính xác thực và minh bạch…
Hiện NDAChain đang được nâng cấp hạ tầng, tích hợp nút xác thực gốc, mở rộng các nút xác thực, đào tạo và hợp tác quốc tế, hướng tới hệ sinh thái dữ liệu bền vững. Song song đó là quá trình nâng cấp hạ tầng NDAChain để tăng hiệu suất và bổ sung tính năng quản lý giao dịch thông minh, giám sát thời gian thực. Giai đoạn này tập trung cải thiện tốc độ xử lý và giảm độ trễ, đảm bảo nền tảng sẵn sàng cho các ứng dụng quy mô lớn. Đến quý 3-2025, tích hợp NDAChain vào Trung tâm Dữ liệu quốc gia, thiết lập Trung tâm làm nút xác thực gốc và đánh giá để công nhận NDAChain là nền tảng blockchain quốc gia. Đồng thời, triển khai nút xác thực tại các bộ ban ngành tiêu biểu, đảm bảo hoạt động ổn định và hỗ trợ cơ chế đồng thuận. Quý 4-2025, NDAChain sẽ được mở rộng mạng lưới với nút xác thực tại các tỉnh thành, doanh nghiệp tiêu biểu, viện nghiên cứu và trường đại học. Giai đoạn này hướng đến tăng tính phân quyền, độ phủ mạng lưới và thúc đẩy nghiên cứu, ứng dụng blockchain…
Có thể nói, NDAChain mang đến một nền tảng blockchain quốc gia an toàn, minh bạch và có khả năng mở rộng vượt trội. Với các ứng dụng tiên phong như NDAKey, NDA Trace.. cùng kế hoạch tích hợp sâu rộng với các nền tảng khác, NDAChain hướng đến mục tiêu trở thành nơi công dân và doanh nghiệp có thể kiểm soát dữ liệu của mình trong một môi trường đáng tin cậy. Đây không chỉ là một nền tảng công nghệ, mà còn là biểu tượng của khát vọng vươn lên, đưa Việt Nam trở thành một quốc gia tiên phong trong kỷ nguyên số.
KIM THANH
Nguồn: https://www.sggp.org.vn/xay-dung-nen-tang-blockchain-quoc-gia-huong-den-minh-bach-an-toan-trong-giao-dich-so-post804404.html
Bình luận (0)