Bài toán thương hiệu và lời giải từ sở hữu trí tuệ

Các nhãn hiệu được chứng nhận “Đà Lạt - Kết tinh kỳ diệu từ đất lành”

Thay đổi chủ thể

Theo thống kê từ Sở Khoa học và Công nghệ, Lâm Đồng hiện đang quản lý một khối lượng lớn tài sản sở hữu trí tuệ từ 3 địa phương cũ, trong đó, Lâm Đồng (cũ): 47 nhãn hiệu (39 đã được cấp văn bằng); Đắk Nông (cũ): 12 nhãn hiệu (11 đã được cấp văn bằng) và Bình Thuận (cũ): 40 nhãn hiệu (tất cả đều đã được cấp văn bằng).

Tuy nhiên, việc sắp xếp lại đơn vị hành chính và tổ chức lại chính quyền địa phương theo mô hình 2 cấp đã làm thay đổi chủ thể sở hữu và quản lý các văn bằng bảo hộ này. Quy chế quản lý nhãn hiệu và bản đồ khu vực chứng nhận trước đây, nay không còn phù hợp. Trước tình hình đó, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh đã kịp thời ban hành văn bản rà soát, thống kê và đề xuất phương án xử lý, nhằm đảm bảo các thương hiệu cộng đồng này không bị “đứt gãy” trong quá trình chuyển đổi.

Theo ông Trần Hữu Thanh Nhã - Trưởng phòng Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Sở Khoa học và Công nghệ, để giải quyết vấn đề thay đổi chủ thể sở hữu, Sở Khoa học và Công nghệ đã đề xuất các phương án phù hợp với từng loại hình nhãn hiệu. Cụ thể, đối với nhãn hiệu chứng nhận do cấp huyện cũ là chủ sở hữu: Đề xuất giao lại quyền sở hữu cho UBND cấp xã có quy mô sản xuất lớn, nằm trong vùng địa lý đã được xác lập. Đây là một bước đi chiến lược nhằm trao quyền quản lý sát với thực tế sản xuất, giúp người dân và chính quyền địa phương trực tiếp tham gia vào việc bảo vệ và phát triển thương hiệu. Trong trường hợp sản phẩm phân bố rải rác ở nhiều xã, một xã có vai trò trung tâm sẽ được chọn làm chủ sở hữu chính, trong khi các xã khác sẽ là đồng sở hữu. Điều này đảm bảo tính liên kết và đồng bộ trong quản lý.

Ông Trần Hữu Thanh Nhã cũng đưa ra ví dụ thực tế: Đối với nhãn hiệu “Sầu riêng Đạ Huoai”, căn cứ trên diện tích trồng và sản lượng sản phẩm, UBND huyện Đạ Huoai (cũ) đề xuất giao cho xã Đạ Huoai 2 làm chủ sở hữu chính; đồng thời, hai xã Đạ Huoai và Đạ Huoai 3 là đồng sở hữu; Nhãn hiệu “Lúa gạo Cát Tiên” sẽ được giao cho xã Cát Tiên làm chủ sở hữu trực tiếp.

1.jpeg.jpg — Quảng bá nhãn hiệu “Đà Lạt - Kết tinh kỳ diệu từ đất lành”

Riêng đối với các nhãn hiệu có phạm vi chứng nhận rộng, liên quan đến nhiều sản phẩm và địa bàn, cụ thể như nhãn hiệu chứng nhận “Đà Lạt - Kết tinh kỳ diệu từ đất lành”, được Cục Sở hữu trí tuệ cấp Giấy chứng nhận cho các nhóm sản phẩm: Rau, hoa, cà phê arabica và du lịch canh nông, với vùng chứng nhận gồm: Đà Lạt, Lạc Dương, Đơn Dương và Lâm Hà; trước đây, UBND tỉnh đã giao UBND TP Đà Lạt là đơn vị chủ sở hữu và quản lý nhãn hiệu này. Tuy nhiên, sau khi tổ chức lại đơn vị hành chính, TP Đà Lạt không còn là đơn vị hành chính cấp huyện; việc giao cho một phường quản lý sẽ không bảo đảm tính đại diện về không gian địa lý và khó đáp ứng yêu cầu kiểm soát chất lượng, nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm. Vì vậy, trong thời gian tới, Sở Khoa học và Công nghệ dự kiến sẽ tham mưu UBND tỉnh giao cho một cơ quan chuyên môn thuộc tỉnh có đủ chức năng và năng lực thực hiện kiểm soát chất lượng để làm chủ thể quản lý nhãn hiệu chứng nhận.

Quản lý chặt chẽ và hiệu quả

Theo những điều, khoản quy định của Luật Sở hữu trí tuệ năm 2009, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lâm Đồng là cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh, có chức năng tham mưu quản lý nhà nước về nông nghiệp, chất lượng và an toàn thực phẩm đối với nông sản. Đồng thời, không trực tiếp sản xuất, kinh doanh các sản phẩm liên quan. Do đó, Sở này đủ điều kiện pháp lý và năng lực chuyên môn để làm chủ sở hữu nhãn hiệu chứng nhận; tổ chức thực hiện chứng nhận chất lượng cho các tổ chức, cá nhân có sản phẩm nằm trong phạm vi chứng nhận; kiểm soát chất lượng sản phẩm; xây dựng công cụ quản lý và phát triển nhãn hiệu bền vững trong thời gian tới.

2.jpeg.jpg — Công ty TNHH Xuất nhập khẩu thương mại Voco (Lâm Đồng)

Riêng đối với nhóm sản phẩm “Du lịch canh nông” thuộc phạm vi nhãn hiệu chứng nhận nêu trên, Sở Khoa học và Công nghệ dự kiến tham mưu UBND tỉnh giao cho Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch là đơn vị quản lý, thực hiện cấp quyền sử dụng nhãn hiệu chứng nhận đối với các tổ chức, cá nhân đáp ứng quy định tại Quy chế quản lý nhãn hiệu chứng nhận, nhằm bảo đảm đúng chức năng và chuyên môn của từng cơ quan trong việc phát triển thương hiệu.

Có thể nói, việc sáp nhập địa giới hành chính đặt ra nhiều thách thức, nhưng cũng là cơ hội để sắp xếp lại bộ máy quản lý, tạo ra một hệ thống chặt chẽ và hiệu quả hơn. Các đề xuất từ Sở Khoa học và Công nghệ cho thấy sự chủ động của chính quyền địa phương trong việc bảo vệ tài sản sở hữu trí tuệ, duy trì danh tiếng và giá trị của các thương hiệu đặc trưng. Điều này không chỉ giúp người dân yên tâm sản xuất mà còn mở ra hướng đi mới cho việc phát triển bền vững các sản phẩm địa phương trong bối cảnh hội nhập sâu rộng.

Nguồn: https://baolamdong.vn/bai-toan-thuong-hieu-va-loi-giai-tu-so-huu-tri-tue-389239.html