Báo chí cách mạng và sứ mệnh chuyển mình

Báo chí cách mạng Việt Nam đã tròn một thế kỷ hình thành và phát triển. Ở từng giai đoạn lịch sử khác nhau, báo chí có nhiệm vụ và sứ mệnh khác nhau. Trong kỷ nguyên số hiện nay, báo chí có sứ mệnh chuyển mình mạnh mẽ để bắt kịp với xu thế thời đại và sự phát triển vượt bậc của đất nước. Nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam, phóng viên Báo Thái Nguyên đã có cuộc trao đổi với đồng chí Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân dân, Chủ tịch Hội nhà báo Việt Nam xung quanh nội dung này.

Đồng chí Lê Quốc Minh cùng các đại biểu tham quan Di tích lịch sử Địa điểm thành lập Hội Nhà báo Việt Nam, ở xã Điềm Mặc (Định Hóa), trong chuyến hành trình về nguồn tại Thái Nguyên (ngày 20/4/2025).

PV: Thưa đồng chí, trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ hiện nay, yêu cầu đối với công tác của nhà báo và các cơ quan báo chí để tiếp tục thực hiện sứ mệnh lịch sử của báo chí cách mạng như thế nào?

Đ/c Lê Quốc Minh: Báo chí cách mạng đã trải qua 100 năm phát triển với nhiều dấu ấn quan trọng. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, khi xã hội thay đổi và công nghệ tiến bộ không ngừng, báo chí cũng phải thích nghi để tiếp tục thực hiện tốt sứ mệnh của mình. Một trong những thách thức lớn nhất là sự thay đổi về thói quen và nhu cầu tiêu thụ thông tin của người dân.

Mặc dù vẫn có nhiều người dân mua báo in, xem truyền hình hay nghe phát thanh, nhưng rõ ràng số lượng người dùng những nền tảng truyền thống này đang giảm sút. Thay vào đó, họ chuyển sang sử dụng các nền tảng trên internet, đặc biệt là mạng xã hội.

Nhưng cũng phải thấy, việc phụ thuộc quá nhiều vào mạng xã hội để tìm kiếm thông tin chắc chắn sẽ tiềm ẩn rủi ro lớn. Người dùng dễ tiếp xúc với tin giả, tin xấu độc, trong khi những thông tin chính thống, chính thức lại phải cạnh tranh với hàng triệu thông tin sản xuất hàng ngày trên internet.

Do đó, thách thức đặt ra cho báo chí là làm thế nào để chiếm lĩnh nền tảng số, để những chính sách của Nhà nước, những đường lối của Đảng đến được với công chúng, cả trong nước và quốc tế. Nếu chúng ta tiếp tục làm theo cách thức cũ, rất khó để thu hút người đọc. Mặc dù chúng ta có những thông tin chính thống, nhưng người dân rất khó tiếp cận.

Vì vậy, các cơ quan báo chí phải có sự chuyển mình mạnh mẽ. Chuyển đổi tòa soạn, chuyển đổi số không chỉ là điều kiện bắt buộc mà còn là nền tảng để báo chí duy trì sự hấp dẫn trong thời đại số. Bên cạnh việc số hóa quy trình, các cơ quan báo chí cần đổi mới sáng tạo trong cách truyền tải thông tin hơn bao giờ hết.

Những thông tin quan trọng như phát biểu của lãnh đạo Đảng, Nhà nước hay các bài viết về luật pháp, đều cần được truyền tải theo cách mới mẻ, hấp dẫn hơn. Trong môi trường số, chúng ta có thể thể hiện thông tin dưới nhiều hình thức khác nhau: văn bản, hình ảnh, video, graphic và thậm chí sử dụng các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI) để làm cho thông tin thêm sinh động và dễ tiếp cận.

Đồng chí Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân dân, Chủ tịch Hội nhà báo Việt Nam.

PV: Việc áp dụng công nghệ mới, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI) vào công tác báo chí có vai trò quan trọng như thế nào đối với nhà báo và cơ quan báo chí, thưa đồng chí?

Đ/c Lê Quốc Minh: AI có thể đóng vai trò then chốt trong việc giúp các cơ quan báo chí xử lý thông tin nhanh chóng, chính xác và hiệu quả hơn. Không chỉ trong việc sản xuất nội dung, AI còn có thể hỗ trợ trong việc phân phối thông tin đến đúng đối tượng độc giả. Đó là lý do tại sao chúng tôi đặc biệt chú trọng đến việc đào tạo nhà báo về kỹ năng số và trí tuệ nhân tạo.

Kể từ năm 2025, Hội Nhà báo Việt Nam sẽ tổ chức một chương trình đào tạo quy mô lớn về AI cho giới báo chí, với mục tiêu đào tạo ít nhất 3.000 nhà báo. Chúng tôi hy vọng rằng các nhà báo sẽ nắm bắt được các công nghệ mới này để có thể sử dụng chúng hiệu quả trong quá trình khai thác, sản xuất và phân phối thông tin. Chỉ khi làm như vậy, thông tin về chính sách, đường lối của Đảng và Nhà nước mới có thể đến với người dân một cách chính xác và nhanh chóng.

Các đại biểu tham quan Tòa soạn hội tụ Nhân Dân điện tử.

PV: Trong những năm gần đây, báo chí Thái Nguyên đã có những bước chuyển mạnh mẽ, nhất là trong lĩnh vực chuyển đổi số. Đồng chí có thể chia sẻ một vài đánh giá về những đổi mới này?

Đ/c Lê Quốc Minh: Phải thừa nhận những năm gần đây, báo chí Thái Nguyên đã có những bước đi rất mạnh dạn trong việc chuyển đổi số. Trước đây, nhiều người cho rằng chỉ các cơ quan báo chí lớn mới có thể thực hiện chuyển đổi số hiệu quả. Tuy nhiên, Thái Nguyên đã chứng minh rằng ngay cả các cơ quan báo chí địa phương cũng có thể bắt kịp xu thế chuyển đổi số nếu nắm bắt được cơ hội.

Báo chí Thái Nguyên, nhất là Báo Thái Nguyên và Đài Phát thanh - Truyền hình Thái Nguyên đã mạnh dạn đưa nội dung lên các nền tảng số không chỉ trên website mà còn trên các nền tảng mạng xã hội. Điều này đã giúp báo chí Thái Nguyên chiếm lĩnh được mặt trận truyền thông trên nền tảng số, tiếp cận được nhiều đối tượng độc giả hơn.

Bên cạnh việc chuyển đổi số, chúng ta cũng không thể bỏ qua những nền tảng công nghệ mới, như thực tế ảo (VR), thực tế tăng cường (AR) hay thực tế tăng cường hỗn hợp (MR). Những công nghệ này sẽ giúp chúng ta tạo ra các trải nghiệm tương tác hấp dẫn cho người dùng và là công cụ hữu ích để tuyên truyền hiệu quả hơn. Báo chí Thái Nguyên, cũng như các cơ quan báo chí địa phương khác cần phải đón đầu xu hướng này để không chỉ phục vụ người dùng mà còn tạo ra những sản phẩm truyền thông độc đáo, hấp dẫn.

Các đại biểu tham quan Nhà trưng bày của Hội Nhà báo Việt Nam, nơi lưu giữ những kỷ vật, bức ảnh về các hoạt động quan trọng của lãnh đạo Hội qua các thời kỳ từ khi thành lập đến nay.

PV: Thưa đồng chí, ngoài chuyển đổi số, trong bối cảnh hiện nay, việc phát hiện và ngăn chặn tin giả trên không gian mạng là một trong những nhiệm vụ quan trọng của báo chí. Đồng chí có thể chia sẻ thêm về điều này?

Đ/c Lê Quốc Minh: Tin giả đang là vấn đề rất nghiêm trọng mà chúng ta phải đối mặt trong thời đại số. Kể từ năm 2016, báo chí đã nhận thấy nhiệm vụ quan trọng của mình trong việc phát hiện và vạch trần tin giả. Tuy nhiên, khi tin giả ngày càng phát triển mạnh mẽ, báo chí cũng cần có những biện pháp ngăn chặn hiệu quả hơn. Không chỉ phát hiện mà báo chí còn phải giúp định hướng cho người dùng, cảnh báo họ về những tin giả, tin xấu độc.

Báo chí cần chủ động trong việc cung cấp thông tin chính thống, chính xác, và ngừng việc đăng tải những thông tin sai lệch, gây hiểu nhầm. Đặc biệt, trong bối cảnh độc giả dễ dàng tiếp cận tin tức từ nhiều nguồn khác nhau, báo chí càng phải nâng cao trách nhiệm của mình trong việc phòng chống tin giả, giúp người dân nhận thức rõ hơn về vấn đề này.

PV: Trước thềm kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam, đồng chí có thể cho biết ý nghĩa của sự kiện quan trọng này đối với sự phát triển của nền báo chí cách mạng?

Đ/c Lê Quốc Minh: Có thể nói, đây không chỉ là dịp để chúng ta nhìn lại chặng đường phát triển của báo chí cách mạng mà còn là cơ hội để chúng ta củng cố sự đoàn kết, đồng lòng trong trong thực hiện công tác báo chí. Sự kiện này còn là dịp để ghi nhận những thành tựu to lớn của báo chí đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng, của đất nước, sự ấm no, hạnh phúc của nhân dân, đồng thời nâng cao nhận thức về trách nhiệm của báo chí trong việc cung cấp thông tin chính thống, chính xác, kịp thời, đặc biệt là trong công cuộc phòng chống tin giả, tin xấu độc.

Hội Nhà báo Việt Nam sẽ tiếp tục là cầu nối, hỗ trợ đào tạo và tạo điều kiện cho các nhà báo, đặc biệt trong việc ứng dụng công nghệ mới để thực hiện tốt sứ mệnh của mình trong thời kỳ chuyển đổi số. Mỗi nhà báo, mỗi cơ quan báo chí cần ý thức rõ trách nhiệm của mình trong việc cung cấp thông tin chính thống, lan toả thông tin tích cực và giúp người dân tiếp cận thông tin chính xác và đầy đủ.

PV: Cảm ơn đồng chí đã dành thời gian chia sẻ!

Nguồn: https://baothainguyen.vn/xa-hoi/202506/bao-chi-cach-mang-va-su-menh-chuyen-minh-48f0a47/