'Cạm bẫy' thời công nghệ số

Ảnh minh họa.

Mới đây, Công an TP. Hồ Chí Minh phối hợp cùng Công an phường Bảy Hiền giải cứu thành công nữ sinh viên L.T.K.Y bị lừa qua ứng dụng “Zoom giả mạo”. Nạn nhân bị các đối tượng dàn dựng kịch bản liên quan đến đường dây rửa tiền, bị chiếm quyền điều khiển điện thoại, buộc quay video giả bị bắt cóc gửi cho gia đình để đòi 800 triệu đồng tiền chuộc.

Tương tự, chiều 23-7 tại Hà Nội, em X. (sinh năm 2007) nhận cuộc gọi từ kẻ giả danh công an, yêu cầu tải phần mềm Zoom Workplace để “làm việc trực tuyến”. Sau đó, em bị đe dọa, ép thuê phòng khách sạn “ẩn náu”, quay video giả bị khống chế nhằm tống tiền gia đình 300 triệu đồng. Lực lượng công an vào cuộc kịp thời, giải cứu em an toàn. Khi được giải thích, em mới hiểu mình đã bị lừa.

Có thể thấy, “bắt cóc online” không cần bất kỳ tiếp xúc trực tiếp nào. Các đối tượng giả danh cơ quan chức năng như công an, viện kiểm sát, tòa án… tạo sức ép tâm lý nặng nề lên nạn nhân. Phần lớn trong số này là học sinh, sinh viên còn thiếu kinh nghiệm sống, dễ rơi vào trạng thái hoảng loạn khi bị cáo buộc tham gia tội phạm rửa tiền, buôn lậu. Chúng yêu cầu nạn nhân giữ bí mật, không liên lạc với gia đình và thực hiện hành vi theo hướng dẫn qua ứng dụng giả mạo.

Tại Thái Nguyên, dù chưa ghi nhận trường hợp cụ thể của hành vi “bắt cóc online”, nhưng nguy cơ là hoàn toàn có thể xảy ra. Là trung tâm giáo dục lớn của vùng trung du, miền núi phía Bắc, Thái Nguyên hiện có hàng chục nghìn học sinh, sinh viên đang theo học tại các trường đại học, cao đẳng, dạy nghề. Phần nhiều các em đến từ tỉnh ngoài, sống xa gia đình, tâm lý còn non nớt và dễ bị tác động bởi các chiêu trò lừa đảo tinh vi qua mạng. Đây là nhóm đối tượng tiềm ẩn rủi ro cao nếu không được trang bị đầy đủ kỹ năng phòng vệ cá nhân.

Trong bối cảnh đó, việc nâng cao nhận thức và tăng cường kỹ năng phòng tránh cho học sinh, sinh viên là hết sức cần thiết. Các em tuyệt đối không làm theo hướng dẫn từ những cuộc gọi, tin nhắn lạ, nhất là khi yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng hoặc chuyển tiền. Khi nhận thấy dấu hiệu nghi vấn, cần chủ động ngắt liên lạc và báo ngay cho công an địa phương. Gia đình cần giữ bình tĩnh, ghi âm cuộc gọi, lưu số điện thoại lạ để hỗ trợ điều tra. Các nhà trường cần lồng ghép nội dung nhận diện lừa đảo và kỹ năng ứng phó tình huống khẩn cấp vào chương trình giáo dục.

Cạm bẫy lừa đảo công nghệ ngày càng tinh vi, nhưng nếu có sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường, cơ quan chức năng và sự tỉnh táo của chính học sinh, sinh viên, thì những cú lừa kiểu “bắt cóc online” sẽ không còn đất diễn.

Nguồn: https://baothainguyen.vn/xa-hoi/202507/cam-bay-thoi-cong-nghe-so-7a31ff8/