Cấm học sinh dùng điện thoại trong trường: Cần làm ngay!

học sinh - Ảnh 1. — TP.HCM dự kiến cấm học sinh dùng điện thoại kể cả trong giờ ra chơi - Ảnh: THANH HIỆP

Cụ thể, giao nghiên cứu tham mưu phương án đề xuất không cho học sinh sử dụng điện thoại di động trong giờ ra chơi và trong hoạt động giáo dục tại trường. Chỉ riêng những trường hợp giáo viên bộ môn cho phép để thực hiện nhiệm vụ trong giờ học thì học sinh mới được sử dụng điện thoại.

Song song đó, ông Hiếu cũng yêu cầu Phòng học sinh, sinh viên tham mưu kế hoạch tổ chức các hoạt động trong giờ ra chơi nhằm tạo điều kiện để học sinh gắn kết với nhau. Đồng thời các em cũng được rèn luyện các hoạt động thể dục thể thao. Các hoạt động này dự kiến sẽ được thực hiện ngay trong năm học 2025-2026.

Việc Sở GD-ĐT TP.HCM dự kiến cấm học sinh sử dụng điện thoại, kể cả trong giờ chơi, đã nhận được sự đồng tình của hầu hết phụ huynh và cả giáo viên.

Sự bất lực của phụ huynh

"Con tôi ra điều kiện mẹ phải mua điện thoại thông minh mới đi học. Cả lớp con bạn nào cũng có điện thoại, con không có nên bị các bạn chê là lúa, là công dân thời kỳ đồ đá…" - chị Văn Thị Hà Mi, phụ huynh có con đang học lớp 8 ở TP.HCM, kể. Mặc dù giải thích, phân tích về tác hại của điện thoại thông minh, rồi hứa hẹn khi con vào lớp 10 mẹ sẽ sắm điện thoại cho nhưng con của chị Mi vẫn không nghe. Cuối cùng chị đành bất lực, chiều theo con.

"Khi có điện thoại riêng con tôi như trở thành người khác. Về nhà là đóng cửa phòng ở luôn trong đó cùng với cái điện thoại. Cháu rất khó chịu và không muốn nói chuyện với bố mẹ. Vợ chồng tôi an ủi nhau thôi ở nhà thì cho con thoải mái chút. Ai ngờ đến trường con cũng ôm điện thoại" - chị Mi cho hay.

Sở dĩ chị Mi phát hiện vụ việc là do gia đình chị có group Zalo. "Hôm ấy khoảng 10h sáng, tôi nhắn trong group gia đình là cuối tuần này nhà mình về bà ngoại chơi nhé. Ngay lập tức con trai tôi nhắn lại con không đi được đâu, cuối tuần con có hẹn đi xem phim với bạn rồi. Tôi thắc mắc giờ này con đang học mà sao chat được với mẹ?".

Quá lo lắng, chị Mi lên gặp cô chủ nhiệm. "Tôi bất ngờ khi cô chủ nhiệm cũng giãi bày là cô đang rất đau đầu với vấn nạn học sinh sử dụng điện thoại trong giờ học. Cô nói các em tán gẫu, lướt mạng xã hội, chơi game online… chứ không tập trung vào bài học. Tôi tiếp tục lên gặp hiệu trưởng nhà trường, đề nghị trường ra quy định cấm học sinh xài điện thoại".

Oái ăm là hiệu trưởng cũng bất lực. Chị Mi kể: "Hiệu trưởng kể rằng trước đây có năm thầy từng đưa ra quy định cấm. Cũng có phụ huynh đồng tình, ủng hộ. Nhưng cũng có phụ huynh phản ứng. Họ chất vấn nhà trường căn cứ vào quy định, quy chế nào để cấm. Rằng như thế là gây khó khăn cho học sinh và cha mẹ các em vì họ muốn cho con sử dụng điện thoại để còn liên lạc, đặt xe công nghệ di chuyển về nhà…".

học sinh - Ảnh 2. — Năm học 2024-2025, một số trường THCS, THPT ở TP.HCM đã ra quy định cấm học sinh sử dụng điện thoại trong trường - Ảnh: DUYÊN PHAN

Hậu quả xấu của điện thoại

"Phòng quản sinh của trường chúng tôi rất mệt mỏi với hàng loạt vụ việc phức tạp mà nguyên nhân chính là chiếc điện thoại thông minh" - hiệu trưởng một trường THPT tư thục ở TP.HCM cho biết.

Hiệu trưởng kể: "Ngày nay nhiều gia đình có điều kiện và rất chiều con. Họ sẵn sàng sắm cho con điện thoại với giá tiền vài chục triệu đồng. Vì vậy khi học sinh báo mất điện thoại là cả trường từ ban giám hiệu đến giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn, giám thị phải vào cuộc điều tra. Đó là chưa kể các em quay clip, chụp ảnh dìm hàng nhau rồi đưa lên mạng xã hội. Tiếp theo đó là việc nói xấu, bóc phốt nhau, hẹn nhau ra ngoài trường để giải quyết".

Cô Hoàng Quyên, giáo viên môn tiếng Anh ở phường Phú Thạnh, TP.HCM, bức xúc: "Việc cho học sinh sử dụng điện thoại trong nhà trường là rất tai hại. Sĩ số lớp đông, bản thân mình thấy học sinh cứ cắm cúi vào cuốn sách dựng lên trước mặt - tưởng là em đang chăm chú làm bài.

Lúc đi xuống tận nơi mới phát hiện em đang say mê chơi game online. Còn một vấn nạn khác nguy hiểm hơn là khi giáo viên cho học sinh làm bài tập - thay vì suy nghĩ, vận dụng kiến thức đã học để giải bài thì rất nhiều học sinh đã lấy điện thoại ra nhờ ChatGPT làm giùm".

Ông Nguyễn Văn Phúc, hiệu trưởng Trường THCS - THPT Phạm Ngũ Lão, TP.HCM, cũng thừa nhận: "Việc học sinh sử dụng điện thoại trong trường học đã gây ra khá nhiều hệ lụy.

Thứ nhất là các em bị nghiện điện thoại, nghiện sử dụng mạng xã hội, nghiện game online. Giờ học nhưng vẫn cứ lén lút chơi. Thứ hai là nhiều khi chỉ vì những xích mích nhỏ, học sinh không quản lý được cảm xúc của mình, viết ngay một status ngắn trên mạng xã hội.

Thế là dân mạng tràn vào bình luận, đổ dầu vào lửa khiến vụ việc phức tạp, trầm trọng hơn… Hậu quả của vụ việc thì rất khó lường. Thứ tư là khi có smartphone học sinh rất ít giao tiếp, tương tác với nhau. Giờ ra chơi mỗi em một cái điện thoại thì cần gì nói chuyện với nhau nữa".

Những lợi ích từ cấm điện thoại

Từ những lý do trên, Trường THCS - THPT Phạm Ngũ Lão đã ra quy định cấm học sinh sử dụng điện thoại từ nhiều năm nay. "Quy định này được tất cả phụ huynh đồng thuận. Tức là học sinh được phép mang điện thoại đến trường nhưng phải tắt nguồn và nộp cho giáo viên chủ nhiệm.

Học sinh mang điện thoại vào trường mà không nộp cho giáo viên nếu bị phát hiện lần 1 sẽ bị nhà trường giữ 1 tuần, vi phạm lần 2 bị giữ điện thoại 1 tháng, vi phạm lần 3 bị giữ điện thoại nguyên cả học kỳ. Chỉ những tiết học chuyên đề, kiểm tra trắc nghiệm… nếu giáo viên bộ môn yêu cầu và có thông báo từ hôm trước thì học sinh sẽ được sử dụng điện thoại phục vụ cho việc học tập" - thầy Phúc thông tin.

Tương tự, Trường THPT Trường Chinh, TP.HCM cũng cấm học sinh sử dụng điện thoại từ nhiều năm nay. "Giờ ra chơi học sinh cũng không được sử dụng điện thoại. Thay vào đó trường tổ chức câu lạc bộ âm nhạc, câu lạc bộ nhảy hiện đại, tổ chức cho học sinh đá cầu, chơi cầu lông, bóng chuyền, bóng rổ…

Em nào không thích tham gia thì ngồi ôn bài hoặc trò chuyện cùng với bạn bè. Việc triển khai quy định này được đông đảo phụ huynh đồng tình ủng hộ. Học sinh sau một thời gian thực hiện thì các em có thói quen và chấp hành tốt hơn.

Đặc biệt vào giờ ra chơi các em xuống sân nhiều hơn, tăng cường vận động, thể dục thể thao. Sau một thời gian, trường ghi nhận các em có sự tương tác với bạn bè và thầy cô tốt hơn, các em tập trung học nên kết quả học tập cũng khả quan hơn" - ông Trịnh Duy Trọng, hiệu trưởng, chia sẻ.

Trường phổ thông Năng khiếu (ĐH Quốc gia TP.HCM) cũng ra quyết định không cho học sinh sử dụng điện thoại. TS Trần Nam Dũng, phó hiệu trưởng, cho biết: "Việc cho học sinh sử dụng điện thoại trong giờ học dễ dẫn đến việc các em xao lãng, làm việc riêng. Các thầy cô cũng sẽ cảm thấy không thoải mái khi thấy học sinh sử dụng điện thoại vào việc riêng khi mình đang giảng bài.

Do đó trường yêu cầu học sinh ở cả hai cơ sở không được sử dụng điện thoại trong giờ học. Khi bước vào lớp, tất cả học sinh phải để điện thoại trong tủ kính và khóa lại. Chỉ khi giáo viên bộ môn yêu cầu, học sinh mới được lấy điện thoại ra để phục vụ việc học tập".

Đã quen với việc không dùng điện thoại

Trao đổi với Tuổi Trẻ, H.K.N., học sinh Trường THPT Trường Chinh, tâm sự: "Ngày xưa mình sống khá nội tâm, ngại giao tiếp với bạn bè nên cứ giờ ra chơi là dán mắt vào điện thoại. Đây là một cái cớ để không phải ngẩng mặt lên, để đừng ai bắt chuyện với mình.

Lúc đầu khi mới bị cấm thì mình cứ thấy thiếu thiếu khi không có điện thoại bên cạnh. Nhưng khi bị các bạn kéo ra sân, rồi gia nhập hội đá cầu, mình thấy vui ơi là vui. Nhờ nhà trường cấm không xài điện thoại mà mình có nhiều bạn bè".

Trong khi đó, P., học sinh Trường THCS Lê Văn Tám, phường Bình Thạnh, cho biết: "Khi nhà trường cấm không cho xài điện thoại, mình buồn lắm. Cứ nghĩ những tháng ngày sắp tới sẽ thật buồn tẻ.

Nhưng thực tế là ngược lại, mình nói chuyện, làm quen, mở lòng ra với bạn bè. Rồi mọi người còn khen mình nói chuyện vui nữa. Bây giờ thì mình thành người hoạt bát hơn, nói nhiều hơn, tự tin hơn nữa. Đến nay mình đã quen với việc không mang điện thoại đi học. Đơn giản vì ở trường có nhiều hoạt động thực tế vui hơn. Những cái trong điện thoại đôi khi chỉ là ảo thôi mà".

Có lẽ đây cũng là lý do mà bài phát biểu của PGS.TS Vũ Hải Quân - giám đốc Đại học Quốc gia TP.HCM - tại lễ khai giảng năm học mới 2024 - 2025 của Trường phổ thông Năng khiếu, đã gây bão trên mạng. Bài phát biểu có đoạn: "Sử dụng điện thoại để tìm kiếm thông tin phục vụ học tập là tốt. Nhưng đừng để điện thoại âm thầm biến học sinh trở thành "tù binh" của mạng xã hội và game. Nhà tù vô hình này có thể chôn vùi tuổi xanh xuân, hoài bão và khát vọng của các em".

Cần nhiều hoạt động vui chơi thay thế

Anh Hoàng Hoài Nam (phường Vũng Tàu, TP.HCM) ủng hộ việc ngành giáo dục cấm học sinh dùng điện thoại. Anh Nam cũng góp ý cần tránh việc cấm như hình thức áp chế đơn thuần. Nếu chỉ thu điện thoại và không có gì thay thế, học sinh dễ bất mãn, chống đối ngầm hoặc sẽ lén lút vi phạm.

Do đó quan trọng phải có các hình thức vui chơi khác thay thế. Như trong giờ ra chơi phải có hoạt động thay thế hấp dẫn, thể thao, trò chơi nhóm, không gian thư giãn, hoạt động CLB... "Đồng thời giáo viên phải đồng hành và gương mẫu. Đừng để học sinh bị cấm, còn giáo viên thì cắm mặt vào điện thoại", anh Nam nói.

Theo anh Nam, việc cấm học sinh dùng điện thoại cần lắng nghe ý kiến học sinh, phụ huynh, tổ chức lấy ý kiến, không nên áp đặt đơn phương. Và chỉ nên cấm trong phạm vi giờ học, giờ đến trường.

"Theo tôi, không tịch thu điện thoại khi học sinh vi phạm mà chỉ tạm giữ nếu vi phạm. Bởi điện thoại còn là phương tiện giải trí, học tập và giao dịch ngân hàng nữa, ăn sáng, đổ xăng. Con tôi từng bỏ ăn sáng vì không được cầm điện thoại để chuyển khoản", anh Nam nói.

- Bà NGUYỄN THỊ HỒNG (phụ huynh ở phường Cầu Ông Lãnh, TP.HCM):

Mong sớm ban hành

Đọc báo thấy Sở GD-ĐT TP.HCM sẽ cấm học sinh không được xài điện thoại, kể cả giờ ra chơi, tôi mừng lắm. Tôi mong chủ trương này sẽ sớm đi vào hiện thực. Ngày nay nhiều học sinh bị nghiện điện thoại, trong đó có con tôi.

Ở nhà vợ chồng tôi đã sử dụng rất nhiều cách nhưng con vẫn ăn, ngủ cùng điện thoại. Thậm chí ngồi trên xe máy mẹ chở đi học hoặc trên đường từ trường về nhà, cháu cũng tranh thủ lấy điện thoại ra để chơi game.

Sở GD-ĐT cần cấm triệt để, tạo điều kiện cho học sinh tập trung vào việc học hành ở trường cũng như tăng cường chuyện trò, trao đổi với thầy cô, bạn bè.

Nhiều quốc gia cấm học sinh dùng điện thoại:

Giảm sao nhãng, tăng kết nối

Cấm học sinh dùng điện thoại trong trường: Cần làm ngay! - Ảnh 4. — Học sinh sử dụng điện thoại tại TP.HCM - Ảnh: NHƯ HÙNG

Trong bối cảnh tranh luận về việc học sinh có nên sử dụng điện thoại tại trường học, nhiều quốc gia đã áp dụng các biện pháp cấm hoặc kiểm soát chặt chẽ, mang lại những kết quả tích cực bước đầu.

- Hà Lan từ tháng 1-2024 đã chính thức cấm học sinh dùng điện thoại trong lớp, kể cả trong giờ ra chơi. Theo khảo sát được công bố đầu tháng 7-2025 bởi Digital Futures for Children và được The Guardian trích dẫn, 75% trường học ghi nhận học sinh tập trung hơn, 59% cho biết môi trường xã hội tích cực hơn và 28% thấy rõ sự cải thiện về học lực. Một số trường còn cho rằng tình trạng bắt nạt học đường giảm nhờ giảm thời gian học sinh tương tác qua mạng.

- Tại New Zealand, từ ngày 30-4-2024, toàn bộ học sinh tiểu học và trung học phải cất điện thoại trong tủ khóa hoặc để ở nhà. Theo Phonelocker.com, sau một năm thực hiện, đa số trường báo cáo học sinh gắn kết hơn, giáo viên dễ kiểm soát lớp và các vấn đề hành vi cũng giảm.

- Brazil thông qua luật liên bang vào đầu năm 2025, cấm học sinh dùng điện thoại trong lớp và hành lang trường học, ngoại trừ lý do y tế hoặc học tập được giáo viên cho phép. Theo bài viết trên AP vào tháng 2-2025, trước đó mỗi bang có quy định riêng, gây thiếu thống nhất. Nay điện thoại được yêu cầu nộp vào tủ khóa ngay đầu ngày học.

- Phần Lan sẽ áp dụng luật hạn chế điện thoại bắt đầu từ 1-8. Theo quy định mới được quốc hội thông qua tháng 4, học sinh chỉ được dùng điện thoại khi có sự cho phép của giáo viên hoặc trong trường hợp khẩn cấp.

- Tại Scotland, nhiều hội đồng giáo dục địa phương đã ra quy định từ tháng 5-2025 yêu cầu học sinh tắt và cất điện thoại trong túi khóa từ tính suốt ngày học. Theo báo The Scottish Sun đăng tải vào tháng 5-2025, biện pháp này giúp giảm xung đột giữa giáo viên và học sinh, đồng thời cải thiện an toàn học đường.

- Estonia không cấm điện thoại mà khuyến khích tích hợp vào hoạt động học tập. Theo bài viết trên trang LSE Blogs vào tháng 10-2024, các trường được quyền tự quy định và coi điện thoại là công cụ hỗ trợ học sinh tiếp cận công nghệ số, miễn là có kiểm soát.

Theo UNESCO, tính đến cuối năm 2024, có ít nhất 79 hệ thống giáo dục trên thế giới (tương đương 40%) đã ban hành chính sách hạn chế hoặc cấm điện thoại trong trường học, Hindustan Times trích dẫn vào tháng 7-2025. Dù cách tiếp cận khác nhau, điểm chung là mục tiêu tạo ra môi trường học tập tập trung và lành mạnh hơn cho học sinh.

HOÀNG HƯƠNG - ĐÔNG HÀ - TRỌNG NHÂN

Nguồn: https://tuoitre.vn/cam-hoc-sinh-dung-dien-thoai-trong-truong-can-lam-ngay-20250710234333511.htm