Cán bộ KH&CN học cách sống và làm việc cùng GenAI

Sự kiện thu hút sự tham gia của đông đảo cán bộ quản lý, chuyên gia đến từ các đơn vị trực thuộc, thể hiện sự chủ động của Bộ trong việc trang bị hành trang số cho đội ngũ nhân lực, đáp ứng yêu cầu của thời đại mới.

GenAI: Công cụ hỗ trợ đắc lực, không thay thế tư duy con người

Ông Mai Ánh Hồng, Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ phát biểu tại sự kiện.

Phát biểu khai mạc, ông Mai Ánh Hồng, Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ KH&CN đã nhấn mạnh vai trò quan trọng của GenAI trong việc tối ưu hóa hiệu suất làm việc, giảm thiểu các tác vụ lặp đi lặp lại, từ đó giải phóng nguồn lực cho những công việc đòi hỏi tư duy chiến lược và sáng tạo. Tuy nhiên, dù sở hữu nhiều tiềm năng, GenAI không thể thay thế hoàn toàn vai trò của con người, đặc biệt trong các lĩnh vực phức tạp, đòi hỏi sự nhạy bén về ngữ cảnh, cảm xúc và khả năng sáng tạo độc đáo.

Người dùng cần tiếp cận GenAI với tư duy phản biện (critical thinking), luôn thẩm định kỹ lưỡng các thông tin do công nghệ này cung cấp và nhận thức rõ ràng về những giới hạn cố hữu của nó. Chỉ khi đó, chúng ta mới có thể khai thác hiệu quả sức mạnh của GenAI mà không rơi vào sự phụ thuộc máy móc.

Ông Nguyễn Ngọc Quế, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Edmicro Education phát biểu tại lớp bồi dưỡng.

Trong phiên thảo luận đầu tiên, ông Nguyễn Ngọc Quế, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Edmicro Education, đã mang đến một cái nhìn tổng quan về lịch sử phát triển đầy thăng trầm của AI. Từ những thuật toán logic đơn giản thuở sơ khai, AI đã trải qua giai đoạn học sâu (Deep Learning) và hiện tại đang chứng kiến sự bùng nổ mạnh mẽ của GenAI với hàng loạt các nền tảng tiên tiến như ChatGPT, Gemini, Claude, Qwen.

GenAI ngày nay không chỉ giới hạn trong việc xử lý văn bản, hình ảnh, âm thanh và video mà còn mở rộng sang các ứng dụng phức tạp hơn như phân tích dữ liệu lớn, tự động hóa quy trình tạo nội dung và hỗ trợ giải quyết các bài toán chuyên sâu. Tuy nhiên, ông cũng đề cập đến tính chất "hộp đen" của các mô hình GenAI, một thách thức không nhỏ trong việc kiểm soát và đảm bảo tính minh bạch của các kết quả do AI tạo ra.

Một điểm đáng chú ý khác là sự thay đổi trong cách con người tương tác với công nghệ AI. Từ việc lập trình trực tiếp bằng mã lệnh, chúng ta đã chuyển sang giao tiếp thông qua dữ liệu và hiện tại là thông qua các câu lệnh tự nhiên (prompt). Xu hướng tư duy trong lĩnh vực này cũng đang dần chuyển dịch sang các vấn đề đạo đức và sự cộng tác hài hòa giữa con người và AI trong cả môi trường làm việc lẫn cuộc sống hàng ngày.

Ứng dụng thực tiễn GenAI từ góc độ nhà quản lý

Ông Lê Duy Tiến, chuyên gia nghiên cứu ứng dụng trợ lý AI trong công việc phát biểu tại lớp bồi dưỡng.

Phiên thứ hai của lớp bồi dưỡng tập trung vào những ứng dụng thực tế của GenAI trong môi trường quản lý, được chia sẻ một cách sinh động và giàu kinh nghiệm bởi ông Lê Duy Tiến, chuyên gia nghiên cứu ứng dụng trợ lý AI trong công việc. Dựa trên những trải nghiệm thực tế, ông Tiến đã trình bày hàng loạt các tình huống sử dụng hiệu quả GenAI trong công việc hàng ngày như tóm tắt tài liệu, soạn thảo văn bản, hỗ trợ dịch thuật, thiết kế bài thuyết trình, tổng hợp số liệu và chuyển đổi đa dạng các định dạng dữ liệu (OCR, text-to-image...).

Ông khẳng định, GenAI thực sự là một công cụ hỗ trợ đắc lực, mang lại hiệu quả rõ rệt nếu người dùng nắm vững nghệ thuật "giao tiếp" với AI thông qua việc xây dựng các câu lệnh (prompt) chất lượng.

Ông Lê Duy Tiến đặc biệt nhấn mạnh vai trò then chốt của prompt – câu lệnh đầu vào – trong việc định hướng kết quả đầu ra của GenAI. Một prompt hiệu quả cần đảm bảo tính rõ ràng về bối cảnh, mục tiêu cụ thể, định dạng mong muốn, ngữ điệu phù hợp và có thể kèm theo các ví dụ minh họa chi tiết.

Bên cạnh những lợi ích, còn có một số rủi ro tiềm ẩn khi sử dụng AI, bao gồm khả năng tạo ra thông tin sai lệch, mang tính thiên kiến hoặc thiếu ngữ cảnh. Đặc biệt, người dùng cần tuyệt đối tuân thủ các quy định về bảo mật thông tin và an toàn dữ liệu, tránh việc nhập các dữ liệu nhạy cảm, chưa được phép công khai vào các trợ lý AI, đặc biệt trong bối cảnh Dự thảo Nghị định hướng dẫn Luật Dữ liệu (ngày 5/2/2025) đang được gấp rút hoàn thiện.

Lớp bồi dưỡng "Kỹ năng sống và làm việc cùng GenAI" không chỉ trang bị cho cán bộ, chuyên viên Bộ KH&CN những kiến thức nền tảng về khái niệm, xu hướng và ứng dụng đa dạng của GenAI mà còn tạo ra một diễn đàn để thực hành, trao đổi kinh nghiệm và thảo luận về các tình huống ứng dụng thực tế trong công tác chuyên môn.

Sự kiện cũng gợi mở một tư duy mới trong quá trình chuyển đổi số của các cơ quan, tổ chức: để GenAI thực sự tạo ra giá trị bền vững, cần có sự đồng bộ giữa ba yếu tố cốt lõi là công nghệ, dữ liệu và con người. Việc đầu tư vào đào tạo, điều chỉnh đội ngũ lãnh đạo, cập nhật phương thức quản lý và xây dựng một lộ trình chuyển đổi số phù hợp chính là chìa khóa để khai thác tối đa tiềm năng của công nghệ AI, thúc đẩy đổi mới và tối ưu hóa hiệu quả hoạt động trong kỷ nguyên số.

Toàn cảnh lớp bồi dưỡng.

Trung tâm Truyền thông KH&CN

Nguồn: https://mst.gov.vn/can-bo-khcn-hoc-cach-song-va-lam-viec-cung-genai-197250411152748513.htm