Cần đổi mới công nghệ xử lý rác thải sinh hoạt

Theo khảo sát của Sở NN&MT, mỗi ngày trên địa bàn Quảng Ninh phát sinh khoảng 1.100 tấn chất thải rắn sinh hoạt. Phần lớn lượng rác này đang được xử lý bằng phương pháp đốt, hoặc chôn lấp - phù hợp với điều kiện hiện nay, nhưng về lâu dài có nguy cơ ảnh hưởng đến môi trường. Trong bối cảnh lượng chất thải rắn sinh hoạt ngày càng tăng và yêu cầu bảo vệ môi trường ngày càng cao, việc đổi mới công nghệ, mở rộng quy mô, nâng cao công suất và chất lượng xử lý chất thải rắn sinh hoạt là nhiệm vụ cấp thiết, góp phần xây dựng Quảng Ninh xanh, sạch, bền vững.

Theo Quy hoạch tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến 2050 (phê duyệt tại Quyết định số 80/QĐ-TTg ngày 11/02/2023 của Thủ tướng Chính phủ), toàn tỉnh quy hoạch 17 khu, cụm xử lý chất thải rắn sinh hoạt. Đến nay, 10 khu đã được đưa vào vận hành, 3 khu đang đầu tư và 4 khu chưa triển khai. Nhiều dự án quy mô lớn, liên vùng chậm tiến độ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến công suất xử lý rác chung của tỉnh. Điển hình là Trung tâm Xử lý chất thải rắn sinh hoạt xã Thống Nhất (do Tập đoàn INDEVCO làm chủ đầu tư, công suất 900 tấn/ngày) đã chậm hơn 60 tháng, cùng các dự án tại Mông Dương, Đông Ngũ, Đài Xuyên và Tràng Lương.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Công (thứ 3, phải sang) tìm hiểu về dây chuyền xử lý chất thải công nghiệp tại Nhà máy Xi măng Lam Thạch (tháng 9/2025).

Đáng chú ý, trong năm 2025, hai khu xử lý rác tại Cầu Cao (Vân Đồn) và Cống To (Hải Lạng) phải đóng cửa do không còn phù hợp quy hoạch; hai khu tại Mông Dương và Thống Nhất cũng hết công suất. Theo ông Đoàn Duy Vinh, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường tỉnh, nếu không có giải pháp kịp thời, đến năm 2026 sẽ còn khoảng 400 tấn chất thải rắn sinh hoạt/ngày không có nơi xử lý.

Trước thực trạng đó, tỉnh Quảng Ninh đang tích cực thu hút đầu tư, khuyến khích các đơn vị nâng cao công suất, đổi mới công nghệ xử lý rác. Tiêu biểu là Khu xử lý rác Khe Giang (phường Yên Tử) do Công ty CP Đầu tư và Xây dựng Việt Long đầu tư, hiện xử lý ổn định 400-600 tấn rác/ngày cho nhiều địa phương. Đơn vị đầu tư đang triển khai công nghệ khí hoá phát điện được coi là giải pháp tiên tiến giúp xử lý triệt để tro xỉ, đồng thời tạo ra nguồn điện tái sử dụng. Theo Giám đốc Công ty CP Đầu tư và Xây dựng Việt Long Lê Quang Thắng, mục tiêu của đơn vị là hoàn thành lộ trình đổi mới công nghệ trong năm 2026, góp phần hiện đại hoá, bền vững hoá công tác xử lý chất thải rắn sinh hoạt của tỉnh.

Cùng với Công ty CP Đầu tư và Xây dựng Việt Long, mới đây Nhà máy Xi măng Lam Thạch (phường Yên Tử) đã có tờ trình UBND tỉnh cho phép xử lý chất thải rắn sinh hoạt bằng hệ thống lò nung clinke, công suất có thể lên đến 1.000 tấn/ngày đêm. Ông Nguyễn Trường Giang, Phó Tổng giám đốc Nhà máy Xi măng Lam Thạch, cho biết: Với các đơn vị sản xuất xi măng, lợi thế là có hệ thống lò nung clinke nhiệt lượng cao 1.200-1.800 độ, có khả năng đốt hoàn toàn rác thải. Thời gian qua, nhà máy đã xử lý khoảng 100 tấn rác công nghiệp/ngày, tận dụng nhiệt lượng và phụ gia sinh ra để phục vụ sản xuất xi măng. Hiện nay, quy định quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về việc đồng xử lý chất thải trong lò nung xi măng đã được Bộ NN&MT ban hành tại Thông tư số 46/2025/TT-BNMT mở ra hướng mới trong việc xử lý chất thải, bao gồm chất thải sinh hoạt cho các đơn vị sản xuất xi măng.

Nhà máy Xi măng Lam Thạch hiện đang xử lý khoảng 100 tấn rác thải công nghiệp/ngày.

Trên cơ sở này Nhà máy Xi măng Lam Thạch đề xuất UBND tỉnh cho phép xử lý chất thải rắn sinh hoạt. Để chuẩn bị cho việc trên, đơn vị đã và đang phát huy tốt cơ sở hạ tầng thiết bị hiện có và đầu tư mới để đốt rác, như nhà kho kín chứa rác, ô tô, xe máy vận chuyển rác, thiết bị gia công sơ chế rác, thiết bị thiêu đốt rác ở nhiệt độ nung luyện clinke, dây chuyền phát điện dư... mục tiêu đạt công suất có thể lên tới 1.000 tấn/ngày tùy vào lượng rác thải đầu vào.

Ông Nguyễn Như Hạnh, Phó Giám đốc Sở NN&MT khẳng định, hiện toàn tỉnh có 4 nhà máy xi măng có lợi thế tận dụng được hạ tầng sẵn có (kho tàng, lò nung) để xử lý rác. Các nhà máy này nằm gần những đô thị lớn, nơi phát sinh khối lượng chất thải rắn sinh hoạt lớn, có cự ly vận chuyển ngắn, tiết kiệm chi phí, từ đó rút ngắn thời gian và giảm chi phí đầu tư; giá thành xử lý cạnh tranh. Riêng Nhà máy Xi măng Lam Thạch hiện đã cơ bản đáp ứng quy hoạch và khoảng cách an toàn, chỉ cần hoàn thiện hồ sơ xin cấp lại giấy phép môi trường bổ sung nội dung đồng xử lý chất thải sinh hoạt là có thể triển khai lắp đặt thiết bị. Nếu triển khai tích cực, đến quý II/2026 có thể đi vào hoạt động, góp phần bổ sung thêm một cơ sở xử lý rác thải sinh hoạt trên địa bàn tỉnh.

Việt Hoa

Nguồn: https://baoquangninh.vn/can-doi-moi-cong-nghe-xu-ly-rac-thai-sinh-hoat-3379240.html