Đàn sếu kinh tế tư nhân: Lớn dẫn dắt nhỏ cùng kiến quốc

Theo số liệu của Cục Thống kê (Bộ Tài chính), khu vực tư nhân đã tạo ra 51% GDP, đóng góp hơn 30% ngân sách Nhà nước, đồng thời là nơi thu hút lao động lớn nhất, với khoảng 9,1 triệu người làm việc, chiếm 59,2% tổng số lao động trong doanh nghiệp.

Sau khi Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị ban hành, khu vực kinh tế tư nhân được xác định là một trong ba trụ cột chính của nền kinh tế độc lập, tự chủ và hội nhập sâu rộng. Cộng đồng doanh nghiệp tư nhân đang đứng trước thời cơ lớn để đồng hành cùng Nhà nước kiến tạo mô hình tăng trưởng mới - nơi doanh nghiệp không chỉ là đối tượng thụ hưởng chính sách, mà còn là chủ thể đồng kiến tạo chính sách.

Trong bức tranh phát triển kinh tế Việt Nam, khu vực tư nhân ngày càng khẳng định vai trò là một động lực quan trọng của tăng trưởng và đổi mới sáng tạo.

“Đột phá thứ 3” của kinh tế tư nhân

Bà Trần Thị Thu Trang, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Công nghệ Thế hệ mới Hanel PT, chỉ ra yếu tố nền tảng giúp doanh nghiệp tư nhân duy trì tinh thần đồng hành, chung sức cùng Nhà nước vượt qua thách thức.

“Đó là sự tin tưởng và đánh giá đúng vai trò của kinh tế tư nhân từ Đảng và Nhà nước - coi đây là một động lực quan trọng của nền kinh tế. Hệ thống chính sách nhất quán, đồng bộ và hành lang pháp lý rõ ràng giúp doanh nghiệp có niềm tin và cơ sở để phát triển dài hạn,” bà Trang nói.

Theo bà, sự hỗ trợ thực chất thông qua cơ chế và hành động cụ thể sẽ khuyến khích doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực cạnh tranh và đóng góp xã hội.

Tại Hanel PT, tinh thần hợp tác và liên kết luôn là giá trị cốt lõi trong văn hóa doanh nghiệp. Hanel PT kiên định theo đuổi mô hình phát triển bền vững gắn với ESG, kinh tế chia sẻ và văn hóa tử tế. “Tinh thần sẻ chia giúp doanh nghiệp không chỉ gắn kết nội bộ mà còn lan tỏa hợp tác trong cộng đồng doanh nghiệp tư nhân”, bà Trang nói.

"Tôi đã có cơ duyên dẫn dắt nhiều tổ chức và mạng lưới doanh nghiệp, trong đó có Cộng đồng Doanh nghiệp Tử tế Keieijuku Việt Nam và hiện nay đảm nhận cương vị Chủ tịch Hiệp hội Sản xuất Công nghiệp tỉnh Bắc Ninh. Thông qua các hoạt động này, tôi mong muốn lan tỏa tinh thần hợp tác, hỗ trợ lẫn nhau, góp phần xây dựng một cộng đồng doanh nghiệp tư nhân Việt Nam vững mạnh, tử tế và hội nhập", bà chia sẻ.

Ông Phan Đức Hiếu, Đại biểu Quốc hội, Ủy viên Ủy ban Kinh tế và Ngân sách, cho rằng các chính sách mới đây đã khơi dậy khí thế và khát vọng mạnh mẽ của khu vực tư nhân.

“Đặc biệt, Nghị quyết 68 là bước đột phá khi chuyển tư duy từ doanh nghiệp chỉ được làm những gì Nhà nước cho phép sang được làm tất cả trừ những gì pháp luật cấm. Đây là thay đổi căn bản về quyền kinh doanh,” ông Hiếu nhấn mạnh.

Theo ông, đây có thể xem là bước ngoặt thứ 3 trong lịch sử phát triển khu vực kinh tế tư nhân - sau 2 giai đoạn đột phá trước là thừa nhận khu vực tư nhân và cải cách thủ tục hành chính. Nếu thực hiện hiệu quả, Nghị quyết 68 sẽ giúp khu vực tư nhân “thay đổi về chất”, trở thành động lực trung tâm của nền kinh tế.

Ông Hiếu cũng khuyến nghị cộng đồng doanh nghiệp không chỉ phản biện chính sách, mà cần chủ động đề xuất giải pháp, chính sách mới để hoàn thiện thể chế và nâng cao năng lực thực thi.

“Tinh thần kiến tạo và khát vọng phát triển đất nước hùng cường từ khu vực tư nhân đang tạo áp lực tích cực, thúc đẩy bộ máy công quyền năng động và đổi mới hơn,” ông nói.

Đàn sếu kinh tế tư nhân: Lớn dẫn dắt nhỏ cùng kiến quốc - 1

Nhân viên kiểm tra tiền tại một chi nhánh ngân hàng (Ảnh: Tiến Tuấn).

ViPEL - mô hình hợp tác mới giữa Nhà nước và doanh nghiệp

Bà Phạm Thị Ngọc Thủy, Giám đốc Văn phòng Ban Nghiên cứu Phát triển Kinh tế tư nhân (Ban IV), cho biết thực tế hiện nay thiếu thiết kế chiến lược phát triển chung. Từ đó, mô hình ViPEL (toàn cảnh kinh tế tư nhân) ra đời nhằm kết nối các doanh nghiệp, hiệp hội và cơ quan Nhà nước theo cơ chế công - tư mới. “Các bên sẽ phải có cơ chế kết hợp với nhau, và doanh nghiệp lớn phải dẫn dắt doanh nghiệp nhỏ và vừa theo mô hình đàn sếu bay”, bà Thủy nói.

ViPEL hướng đến việc giải quyết “lời nguyền” 2 doanh nghiệp Việt không song hành được với nhau, khi một doanh nghiệp nòng cốt sẽ đi cùng một doanh nghiệp nhỏ và vừa theo cơ chế lớn dẫn dắt nhỏ.

Bà Nguyễn Thị Phương Thảo, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Sovico, đại diện Ban IV, cho rằng nhiều doanh nghiệp tư nhân Việt Nam có khả năng đưa ra các giải pháp đột phá, đóng góp cho nền kinh tế Việt Nam và khu vực.

Bà đề xuất cần cơ chế để doanh nghiệp tư nhân được đóng góp và được công nhận. “Với chính sách mở hiện nay, tôi kêu gọi khối tư nhân hãy đóng góp và tiên phong, xông lên để thực thi những dự án, chương trình quốc gia mà trước đây chúng ta không có cơ hội, bị kẹt về cơ chế”, bà Thảo nhấn mạnh.

Ông Don Lam, đồng sáng lập kiêm Tổng giám đốc điều hành VinaCapital, Phó trưởng Ban IV, cho biết Ban IV đã trình Thủ tướng sáng kiến xây dựng Quỹ phát triển kinh tế tư nhân, tập trung vào việc tập hợp nguồn vốn tư nhân trong nước.

Theo ông, quỹ này hướng đến 3 mục tiêu chính, gồm hỗ trợ nhóm doanh nghiệp có khả năng đi ra toàn cầu, cạnh tranh thế giới; phát triển hạ tầng; tạo nguồn lực cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, có thể đến từ ngân hàng hoặc fintech.

“Đã tới lúc Việt Nam cần tự chủ tài chính, huy động nguồn vốn trong nước để phát triển kinh tế tư nhân”, ông Don Lam nói.

Đàn sếu kinh tế tư nhân: Lớn dẫn dắt nhỏ cùng kiến quốc - 2

Giao dịch tiền tệ tại một chi nhánh ngân hàng (Ảnh: Tiến Tuấn).

Cần cơ chế vốn riêng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa

Ông Nguyễn Văn Thân, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, cho rằng với nhóm này - vốn chiếm hơn 90% khối tư nhân - cần có ngân hàng số riêng phục vụ.

Nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa hiện không đủ điều kiện vay theo quy trình thông thường, do đó cần cơ chế đặc thù. Ý tưởng này cũng nhận được sự đồng tình từ bà Trương Lý Hoàng Phi, Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ TPHCM với khuyến nghị: “Để có ngân hàng số, doanh nghiệp cần chuyển đổi số mạnh mẽ, vì nếu không sẽ khó cơ chế nào đánh giá được sức khỏe của doanh nghiệp đó”.

Chia sẻ về Chương trình Toàn cảnh Kinh tế tư nhân Việt Nam, ông Mai Hữu Tín, Phó Trưởng Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV), Chủ tịch Tập đoàn U&I, cho biết đây không phải là một sự kiện đơn lẻ, mà là một chuỗi hành động thường niên kéo dài nhiều năm, nhằm gắn kết các dự án trọng điểm của khu vực tư nhân với chiến lược phát triển quốc gia.

“Chúng ta không nói chung chung. Mỗi dự án được lựa chọn đều có mục tiêu cụ thể, được giám sát, theo dõi và có cơ chế, chính sách đồng hành. Đó là cách để biến những khát vọng phát triển thành hành động thực tế”, ông Tín nhấn mạnh.

Theo ông, chương trình lần này mang tính hành động cao, tập trung vào việc kéo khu vực doanh nghiệp tư nhân tham gia trực tiếp vào quá trình hoạch định và triển khai các dự án phát triển ngành. “Những dự án được công bố trong chương trình đều do chính cộng đồng doanh nghiệp tư nhân đề xuất, chứ không phải từ cơ quan quản lý”, ông cho biết thêm.

Ông Tín nhìn nhận, cách làm mới này đánh dấu bước chuyển từ tư duy "phản biện chính sách" sang "đồng kiến tạo chính sách", khi cả Nhà nước và khu vực tư nhân cùng tham gia từ khâu ý tưởng đến thực thi.

“Chúng ta sẽ có sự vào cuộc đồng thời của 2 phía là Nhà nước và khối tư nhân. Khi 2 bên cùng phối hợp, tính khả thi và hiệu quả của từng dự án sẽ được nhân lên rõ rệt", ông nói.

Ông Tín cho rằng chương trình như một lời hiệu triệu khơi dậy khát vọng kiến tạo trong mỗi doanh nhân Việt Nam. “Lòng yêu nước và khát vọng cống hiến luôn nằm sẵn trong từng doanh nhân. Điều họ cần là một cơ chế để biến khát vọng ấy thành hành động cụ thể. Chương trình này ra đời chính là để tạo không gian cho điều đó,” ông chia sẻ.

Một trong những trọng tâm của chương trình là xây dựng hệ sinh thái ngành, trong đó doanh nghiệp dẫn dắt đóng vai trò trung tâm, kéo theo các doanh nghiệp nhỏ, vừa và siêu nhỏ cùng tham gia phát triển chuỗi giá trị.

Ông Tín kỳ vọng, nếu các ngành triển khai được những chiến lược cụ thể và dự án khả thi, tốc độ tăng trưởng 2 con số mỗi năm sẽ là điều hoàn toàn có thể đạt được và duy trì trong dài hạn. “Điều quan trọng là phải bắt đầu từ hành động cụ thể, đo được, theo dõi được và cùng nhau chịu trách nhiệm,” ông khẳng định.

Toàn cảnh Kinh tế tư nhân Việt Nam (ViPEL) là mô hình do Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV) khởi động, tập hợp lực lượng khối doanh nghiệp tư nhân quy mô lớn, tầm vóc lớn và chính quy nhất.

Mục tiêu của mô hình này là huy động sức mạnh tổng hợp của khu vực tư nhân để thúc đẩy sự phát triển kinh tế tư nhân trở thành động lực quan trọng nhất của nền kinh tế Việt Nam.

Mô hình hướng đến cơ chế hợp tác "Công - tư kiến quốc", tức là cùng làm, cùng chia sẻ trách nhiệm giữa khu vực tư nhân và cơ quan nhà nước, góp phần thực hiện các nghị quyết phát triển kinh tế tư nhân của Bộ Chính trị và Chính phủ.

Việc tổ chức chương trình Toàn cảnh kinh tế tư nhân là một trong 4 nhiệm vụ được Thủ tướng giao cho Ban IV phối hợp với Bộ Tài chính thực hiện, để triển khai Nghị quyết 68 về Phát triển kinh tế tư nhân.

Chương trình Toàn cảnh kinh tế tư nhân lần thứ nhất sẽ diễn ra tại Trung tâm Hội nghị quốc gia Hà Nội trong ngày 10/10.

Nguồn: https://dantri.com.vn/kinh-doanh/dan-seu-kinh-te-tu-nhan-lon-dan-dat-nho-cung-kien-quoc-20251009225718459.htm