Cân nhắc phương án quản lý không gian di sản Hội An

Việc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch thành phố Đà Nẵng đề xuất phân công Trung tâm Quản lý bảo tồn di sản văn hóa Hội An chỉ quản lý Khu đô thị cổ Hội An, đồng thời giao các di tích quốc gia và di tích cấp thành phố về các xã, phường quản lý được đánh giá là chưa phù hợp, cần cân nhắc, nghiên cứu kỹ càng hơn.

Không gian di sản văn hóa thế giới Hội An bao trùm trên cả địa bàn thành phố Hội An (cũ). Ảnh: VĨNH LỘC

Cần xem xét kỹ lưỡng

Ngày 18/7/2025, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch có văn bản số 313 gửi UBND thành phố xin ý kiến hướng dẫn công tác quản lý, phát huy giá trị di sản văn hóa trên địa bàn thành phố Đà Nẵng.

Bên cạnh đề xuất các di tích quốc gia và di tích cấp thành phố giao về xã, phường quản lý thì 2 di sản văn hóa thế giới Khu di tích Mỹ Sơn và Khu đô thị cổ Hội An cũng được giao cho Ban Quản lý di sản văn hóa thế giới Mỹ Sơn và Trung tâm Quản lý bảo tồn di sản văn hóa Hội An (trực thuộc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch) trực tiếp quản lý.

Tiếp đến, ngày 23/7/2025, tại buổi họp nghe báo cáo về công tác quản lý, phát huy giá trị di sản văn hóa trên địa bàn thành phố Đà Nẵng do Phó Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Thị Anh Thi chủ trì cũng đã thống nhất phương án giao đơn vị trực tiếp quản lý theo đề nghị của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (Thông báo Kết luận số 79 ngày 25/7/2025).

Một số ý kiến cho rằng, việc đề xuất Trung tâm Quản lý bảo tồn di sản văn hóa Hội An chỉ quản lý Khu đô thị cổ Hội An (các di tích quốc gia và cấp thành phố nằm trong vùng không gian văn hóa Hội An (cũ) giao về các xã, phường quản lý) cần được nghiên cứu, xem xét thấu đáo bởi Di sản văn hóa thế giới Hội An không chỉ là khu phố cổ mà còn là không gian văn hóa vật thể và phi vật thể bao trùm, tương hỗ và tác động qua lại.

Tuân thủ quy định về quản lý di sản

Từ ngày 1/7/2025, thành phố Hội An (cũ) được phân chia thành 4 xã phường mới gồm Hội An, Hội An Tây, Hội An Đông và xã đảo Tân Hiệp.

Tổng số di tích trên địa bàn 4 xã, phường là 1.439 di tích các loại, trong đó khu phố cổ sở hữu khoảng 1.100 di tích bao gồm nhà cổ, đình, chùa, miếu, nhà thờ tộc…

Ông Phạm Phú Ngọc, Phó Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di sản văn hóa Hội An cho rằng, việc phân cấp, đưa di tích về địa phương quản lý tuy phù hợp, nhưng với riêng các xã, phường thuộc thành phố Hội An (cũ) thì cần sát tình hình thực tế.

Bởi Di sản văn hóa thế giới Đô thị cổ Hội An là cả một thương cảng rộng lớn kéo dài từ Cửa Đại vào chứ không đơn thuần chỉ là khu phố cổ.

“Đây là một không gian văn hóa bao trùm không tách rời nên trung tâm mong muốn được quản lý như chức năng vốn có trước đây khi thuộc thành phố Hội An (cũ), chưa kể còn liên quan đến công tác trùng tu tôn tạo, nếu giao về địa phương sẽ khó đảm bảo về nhân lực, kỹ thuật để trùng tu…”, ông Ngọc chia sẻ.

Theo ông Hà Vỹ, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, thể thao và Du lịch, Luật Di sản mới ban hành hiện có những quy định mới về quản lý di sản, kể cả việc quản lý xây dựng hay quản lý hiện trạng nên phải tuân thủ.

Chưa kể, trước đây Trung tâm Bảo tồn di sản văn hóa Hội An trực thuộc thành phố Hội An (cũ) nhưng nay trực thuộc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch nên cũng cần có những quy định lại về chức năng, nhiệm vụ tương ứng trên tinh thần thay mặt sở hỗ trợ quản lý nhà nước về lĩnh vực di sản.

Trong đó, các dự án trung tâm đang chủ trì thì vẫn tiếp tục triển khai, với các dự án mới sau này sở sẽ tính toán cụ thể giao ai là chủ đầu tư, ai điều hành dự án…

“Trước mắt, trung tâm sẽ phải xây dựng chức năng, nhiệm vụ phù hợp và thành phố sẽ xem xét phê duyệt để làm sao có sự lan tỏa liên kết di sản với nhau”, ông Hà Vỹ chia sẻ.

Đồng thời, ông Vỹ cũng thừa nhận Trung tâm Bảo tồn di sản văn hóa Hội An là một đơn vị sự nghiệp có lực lượng kỹ thuật chuyên môn cao và ở tại chỗ nên sẽ đóng vai trò hỗ trợ nhà nước chứ không phải quản lý nhà nước.

Đặc biệt, quan điểm của sở là không xé lẻ không gian văn hóa Hội An ra trong quá trình quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di sản.

Nguồn: https://baodanang.vn/can-nhac-phuong-an-quan-ly-khong-gian-di-san-hoi-an-3298808.html