Đôi bờ Tam Giang, từ bến đò Vĩnh Tu - Cồn Tộc

Chòng chành những chuyến đò ngang

4 giờ sáng, trong tiết trời se lạnh, lất phất mưa do ảnh hưởng của bão số 9, bà Lê Thị Vân (71 tuổi, thôn Phước Thanh, xã Quảng An cũ - nay là xã Quảng Điền) chất đầy rau củ trên chiếc xe đạp tất bật đi về phía bến đò Cồn Tộc. Bà phải dậy sớm để kịp chuyến đò ngang vượt phá Tam Giang đưa rau củ sang chợ Quảng Ngạn cũ (nay là phường Phong Quảng) để bỏ mối cho khách hàng.

Ngồi trên con đò chòng chành, tiếng máy nổ phành phạch, nhìn dòng nước loang loáng dưới chân, bà Vân mong mỏi: “Phải có cây cầu bắc qua phá dân mình mới đỡ cảnh cách đò, trở giang, nhất là mỗi khi mùa mưa bão đến”.

Tam Giang bao đời nay không chỉ là mặt nước mênh mông, mà còn là không gian sinh kế của hàng vạn cư dân hai bên bờ. Từ những con đò chở nặng hàng hóa đến những chuyến đò chở học trò, cán bộ qua lại giữa hai bến đò ngang: Vĩnh Tu - Cồn Tộc.

Trẻ em từ các xã của huyện Quảng Điền cũ (nay là xã Quảng Điền, Đan Điền) cũng thường ngồi đò, vượt phá Tam Giang để qua bên kia tham gia các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao. Những người buôn bán tảo tần như bà Vân cũng quen với cảnh “qua sông lụy đò”.

Ông Trần Thế Lữ, Tổ trưởng tổ đò ngang Cồn Tộc - Vĩnh Tu nhớ lại: “Ngày trước tổ có 8 chiếc đò, giờ chỉ còn 4. Ngày ngày các chuyến đò đưa đón cán bộ, học sinh, bà con qua lại. Nhìn bờ kia thấy gần mà đi đò thì thấy mênh mông, xa cách. Ước mơ có cây cầu là chính đáng lắm. Khi cầu xây xong, tổ đò ngang có giải tán tôi cũng không buồn mà còn vui nữa. Vui vì quê hương có thêm cây cầu mới, vui vì bà con đi lại thuận lợi, an toàn hơn”.

Câu nói của ông Lữ chạm đến nỗi lòng của bao thế hệ. Với nhiều gia đình, những chuyến đò ngang từng gắn với ký ức người đi chợ về lỡ chuyến, học trò đến lớp muộn vì mưa gió, thậm chí đã từng có những tai nạn thương tâm. Bởi vậy, khát vọng có cây cầu bắc qua phá Tam Giang không đơn thuần là thuận tiện trong việc đi lại, mà là mong ước về một tương lai an toàn và phát triển hơn.

Từ bến đò Cồn Tộc qua Vĩnh Tu, thầy giáo Trần Hữu Thám, công tác tại Trường Tiểu học Quảng Công chia sẻ: “Mỗi mùa mưa gió, việc đi lại của cán bộ từ Quảng Điền sang Quảng Công, Quảng Ngạn cũ (nay là phường Phong Quảng) rất bất tiện và nguy hiểm. Không chỉ giáo viên, cán bộ mà bà con buôn bán, ai cũng mong có cây cầu”.

“Có những hôm mưa bão về, nước trên phá Tam Giang dâng cao, thầy trò phải nghỉ học cả tuần vì không thể qua đò. Lại có những lúc, bà con đi cấp cứu mà phải vòng rất xa lên tuyến Quốc lộ 49 rồi trở lại, mất “thời gian vàng” để cứu chữa. Qua phá như qua hai thế giới”, thầy Thám trăn trở.

Tam Giang - Cầu Hai là hệ đầm phá lớn nhất Đông Nam Á, nơi giao thoa của nhiều dòng sông và cửa biển. Phía nam đã có cầu Tư Hiền, Trường Hà, Thuận An; phía bắc có cầu Tam Giang. Riêng vùng Cồn Tộc - Vĩnh Tu vẫn chưa được đầu tư cây cầu bắc qua phá và người dân đang đi lại bằng những chuyến đò ngang, dù hiểm nguy luôn rình rập.

Ông Nguyễn Văn Lợi, Bí thư Chi bộ, Tổ trưởng tổ dân phố Vĩnh Tu (phường Phong Quảng) bày tỏ: “Bao thế hệ học trò, cán bộ, bà con gắn bó với bến đò này, chứng kiến biết bao đổi thay, bao vui buồn. Giờ ai cũng mong sớm thấy dáng hình cây cầu bắc qua phá. Đó là ước mơ lớn nhất của chúng tôi”.

Bến đò Cồn Tộc - Vĩnh Tu là tuyến đường thủy dài 2km nối liền đôi bờ phá Tam Giang, một bên là Vĩnh Tu (phường Phong Quảng) và bên kia là Cồn Tộc (xã Đan Điền). 

Cây cầu của khát vọng

Không chỉ là chuyện đi lại, cầu Vĩnh Tu còn mang ý nghĩa lớn về phát triển kinh tế - xã hội. Đây là vùng sản xuất nông nghiệp, đánh bắt và nuôi trồng thủy sản nên tất cả nông sản, hải sản, vật tư, vật liệu đều cần con đường thông suốt để giao thương. Khi cầu hoàn thành, khoảng cách từ những làng chài ven phá đến trung tâm kinh tế - văn hóa của TP. Huế sẽ được rút ngắn.

Các chuyên gia giao thông nhận định, cầu Vĩnh Tu sẽ là mắt xích quan trọng bổ sung cho hệ thống kết nối Quốc lộ 49A, 49B cùng các tuyến Tỉnh lộ 4, 6, 11, 14, 15... hình thành thế “xương cá” hoàn chỉnh. Cầu được xây dựng sẽ thúc đẩy phát triển kinh tế, tăng cường quốc phòng - an ninh dọc vùng ven biển dài hơn 120km. Trong mùa mưa bão, cây cầu còn là tuyến thoát hiểm an toàn, giúp sơ tán dân vào nội địa, giảm rủi ro thiên tai. Với người dân vùng biển, đây là điểm tựa vững chắc, bảo đảm an toàn tính mạng và tài sản.

Ông Hồ Quang Minh, nguyên Bí thư Huyện ủy, nguyên Chủ tịch UBND huyện Quảng Điền cũ - là người từng đau đáu với ước mơ này, chia sẻ: “Bao thế hệ lãnh đạo, người dân đều mong mỏi có cây cầu Vĩnh Tu nối qua bến Cồn Tộc, nhưng do nguồn lực hạn chế nên lực bất tòng tâm. Giờ quê hương đang vươn mình, Huế đã là thành phố trực thuộc Trung ương, đây là thời điểm chín muồi để biến ước mơ thành hiện thực”.

Đúng như kỳ vọng, chủ trương xây dựng cầu Vĩnh Tu đã chính thức được đặt lên bàn nghị sự. Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng công trình giao thông TP. Huế đã trình UBND thành phố phê duyệt chủ trương đầu tư, xây dựng cầu Vĩnh Tu.

Theo đó, cầu Vĩnh Tu dài khoảng 3.240m; trong đó phần cầu chính dài 2.360m, đường dẫn hai đầu khoảng 880m. Mặt cắt ngang rộng 15,5m, được đầu tư đồng bộ vỉa hè, cây xanh, chiếu sáng, thoát nước và các hạng mục an toàn. Tổng vốn đầu tư dự kiến hơn 1.500 tỷ đồng.

Ông Nguyễn Đăng Trường, Giám đốc Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng công trình giao thông TP. Huế khẳng định: “Nhu cầu đã rõ, chủ trương đã có, hồ sơ báo cáo đề xuất đầu tư cũng đã hoàn thành, chỉ chờ phê duyệt của UBND thành phố. Khi được thông qua, đây sẽ là một trong những dự án trọng điểm giai đoạn 2026 - 2030”.

Các nhà quy hoạch nhấn mạnh, cầu Vĩnh Tu không chỉ phục vụ riêng Quảng Điền hay Phong Quảng, mà còn kết nối cả vùng Ngũ Điền, tạo thành cực tăng trưởng mới ven biển của TP. Huế.

 Người dân muốn qua bên kia phá Tam Giang phải nhờ đến những chuyến đò ngang

“Ngày ni tui đi đò, mai mốt con cháu tui sẽ đi trên cây cầu vững chãi”

Cầu Vĩnh Tu, khi hoàn thành, sẽ không chỉ là một công trình giao thông, mà còn là biểu tượng của niềm tin, của sự đổi thay. Mở ra cơ hội để người dân phát triển du lịch sinh thái, phát huy tiềm năng đầm phá lớn nhất Đông Nam Á, từng bước thoát nghèo, vươn lên làm giàu.

Hơn hết, cây cầu sẽ chấm dứt cảnh “qua sông lụy đò”, nỗi lo chòng chành giữa sóng nước mênh mông trong những ngày mưa gió. Nó cũng là minh chứng cho sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, chính quyền các cấp đối với đời sống người dân vùng ven biển còn nhiều gian khó.

Lại chợt nhớ lời tâm sự của bà Lê Thị Vân tại bến đò Vĩnh Tu: “Ngày ni tui còn đi đò, mai mốt con cháu tui đi trên cây cầu vững chãi. Tôi chỉ mong mình còn khỏe mạnh để nhìn thấy cây cầu vươn mình vượt phá Tam Giang”.

Ông Hoàng Văn Bình, Chủ tịch UBND phường Phong Quảng kỳ vọng: “Địa phương đã phối hợp với Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng công trình giao thông TP. Huế để nắm tiến độ, đồng thời rà soát chuẩn bị công tác giải phóng mặt bằng, kể cả tái định cư nếu có. Khi cầu Vĩnh Tu hoàn thành sẽ tạo động lực phát triển mạnh mẽ cho khu vực Phong Quảng và các vùng Ngũ Điền, hình thành cực tăng trưởng mới ở dải ven phá Tam Giang”.

Bến đò Cồn Tộc - Vĩnh Tu đã chứng kiến biết bao câu chuyện đời thường: Những người mẹ gồng gánh mưu sinh, những đứa trẻ ríu rít cắp sách đến trường, những cán bộ, công chức vượt sóng gió để kịp giờ họp hành, làm việc... Tất cả đều chung một mong mỏi, một ngày nào đó sẽ bước đi trên cây cầu mới thênh thang nối đôi bờ.

Và khi cầu Vĩnh Tu vươn mình nối đôi bờ Tam Giang sẽ là nhịp cầu của hạnh phúc - nối hiện tại với tương lai, nối niềm tin với kỳ vọng, nối những bờ vui của bao thế hệ người dân Quảng Điền - Phong Quảng và vùng ven biển Ngũ Điền.

Bài, ảnh: PHONG ANH

Nguồn: https://huengaynay.vn/kinh-te/xay-dung-giao-thong/cau-vinh-tu-vuot-pha-tam-giang-khat-vong-bao-doi-sap-thanh-hien-thuc-158412.html