Chuẩn hóa sản xuất sầu riêng để đạt chất lượng xuất khẩu

Những năm gần đây, diện tích sầu riêng trên địa bàn TP Cần Thơ và nhiều tỉnh ĐBSCL liên tục tăng. Điều này đã và đang gây nhiều áp lực cho khâu tiêu thụ, nhất là khi người tiêu dùng ngày càng đòi hỏi cao về chất lượng sản phẩm. Để ổn định đầu ra và mở rộng thị trường tiêu thụ với giá tốt, đòi hỏi nông dân trồng sầu riêng phải chuẩn hóa sản xuất theo các tiêu chuẩn chất lượng, sản xuất an toàn để áp ứng yêu cầu của các thị trường xuất khẩu.

Yêu cầu cấp thiết

Hiện TP Cần Thơ có diện tích trồng sầu riêng hơn 14.504ha, trong đó có 7.301ha đang cho trái, sản lượng khoảng 95.000 tấn/năm. Sầu riêng trồng tại TP Cần Thơ và các tỉnh vùng ĐBSCL đã trở thành loại cây ăn trái chủ lực, nhờ hiệu quả kinh tế cao. Đặc biệt, từ khi thị trường Trung Quốc mở cửa nhập khẩu chính ngạch sầu riêng Việt Nam, kim ngạch xuất khẩu tăng trưởng nhanh chóng.

Tuy nhiên, đi cùng cơ hội luôn là những thách thức, nhất là khi thị trường Trung Quốc và các thị trường quốc tế ngày càng yêu cầu khắt khe về chất lượng, kiểm dịch thực vật và an toàn vệ sinh thực phẩm. Nhiều quốc gia như Trung Quốc, Mỹ, Úc, Nhật Bản, Hàn Quốc... đã có quy định bắt buộc trái cây tươi từ các nước khác muốn xuất khẩu vào các thị trường này phải được cấp mã số vùng trồng và mã số cơ sở đóng gói. Hiện trái cây của nông dân khi muốn đưa vào bán tại siêu thị và các cửa hàng tiện ích, sàn thương mại điện tử… cũng phải có giấy chứng nhận sản phẩm an toàn, đạt các tiêu chuẩn thực hành nông nghiệp tốt (như VietGAP, Global GAP) và có mã số truy xuất nguồn gốc.

Những năm qua, với sự quan tâm hỗ trợ của các cơ quan chức năng, nông dân TP Cần Thơ đã kịp thời chuẩn hóa sản xuất, xây dựng vùng trồng sầu riêng có mã số vùng trồng và đạt các tiêu chuẩn, chất lượng đáp ứng yêu cầu xuất khẩu. Song, hiện vẫn còn nhiều diện tích trồng sầu riêng chưa có mã số vùng trồng, nhất là các diện tích mới trồng. Nhiều nông dân cũng chưa nắm bắt kỹ thuật và quy trình canh tác để cây sầu riêng cho năng suất, chất lượng trái tốt, đạt chuẩn xuất khẩu.

Trước thực tế đó, đòi hỏi nông dân cần quan tâm tìm hiểu thông tin thị trường và kịp thời chuẩn hóa sản xuất sầu riêng để đạt chất lượng xuất khẩu nhằm đảm bảo đầu ra, nâng cao hiệu quả kinh tế cho vườn cây. Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) TP Cần Thơ, hiện thành phố mới có 90 mã số vùng trồng được cấp cho cây sầu riêng, với tổng diện tích hơn 1.900ha và có 2.227 hộ dân tham gia vùng trồng.

Thu hoạch sầu riêng tại một hộ dân ở xã Nhơn Ái, TP Cần Thơ.

Cần các giải pháp đồng bộ

Tại hội thảo "Giải pháp phát triển ngành hàng sầu riêng đạt chất lượng xuất khẩu", do Hội Nông dân Cần Thơ phối hợp với Trường Nông nghiệp (Đại học Cần Thơ) tổ chức, các nhà quản lý, chuyên gia đã đưa ra các định hướng trong sản xuất, tiêu thụ sản phẩm theo hướng bền vững. Đồng thời phổ biến, hướng dẫn nông dân triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm sản xuất sầu riêng đạt các tiêu chuẩn, chất lượng đáp ứng yêu cầu xuất khẩu.

Theo ông Huỳnh Thanh Vui, Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ Thực vật, cần tổ chức sản xuất sầu riêng theo định hướng về quy mô, địa bàn và giảm thiểu tình trạng phát triển tự phát. Nông dân và các bên có liên quan phải theo dõi, nắm bắt thông tin thị trường, mùa vụ, sản lượng của vùng trồng, các doanh nghiệp thu mua. Quản lý vùng trồng đảm bảo tuân thủ đúng quy định, quy trình và đáp ứng yêu cầu của thị trường nhập khẩu. Các cơ quan chức năng đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát các vùng trồng, cơ sở đóng gói nhằm kiểm soát chất lượng sầu riêng xuất khẩu ngay từ khâu đầu vào và canh tác để phát hiện, xử lý kịp thời các vi phạm.

Nhiều ý kiến cho rằng, ngành chức năng cần quan tâm nâng cao năng lực cho các hợp tác xã, tổ hợp tác và các đối tác tham gia phát triển liên kết chuỗi giá trị sầu riêng. Ông Nguyễn Văn Sử, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQVN TP Cần Thơ, Chủ tịch Hội Nông dân Cần Thơ, cho biết: “Cơ hội chỉ thật sự mở ra khi chúng ta tuân thủ đầy đủ, nghiêm ngặt các quy định, chuẩn mực từ thị trường đối tác. Phải làm thật tốt việc tổ chức lại sản xuất, gắn với chuẩn hóa quy trình sản xuất sầu riêng. Phải xây dựng mã số vùng trồng, mã số cơ sở đóng gói, truy xuất nguồn gốc để đảm bảo quản lý chất lượng sản phẩm từ gốc. Phải có ý thức tạo dựng và giữ gìn hình ảnh một nền nông nghiệp minh bạch, trách nhiệm đối với người tiêu dùng”. 

Theo ông Võ Thành Tâm Phúc, Trưởng Phòng Phát triển thị trường, Trung tâm Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường vùng 6 (Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường, Bộ NN&MT), phải xây dựng hệ thống quản lý chất lượng, truy xuất nguồn gốc, áp dụng GAP, ghi nhật ký sản xuất. Liên kết thành các tổ hợp tác, hợp tác xã có diện tích trên 10ha để đăng ký mã số vùng trồng. Nông dân cần thực hiện tốt các khuyến cáo của ngành chức năng trong sử dụng phân bón cùng các loại vật tư đầu vào và kiểm soát hàm lượng Cadimi trong đất…

Phát biểu tại hội thảo "Giải pháp phát triển ngành hàng sầu riêng đạt chất lượng xuất khẩu", bà Hồ Thị Cẩm Đào, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQVN TP Cần Thơ, nhấn mạnh: “Phải cùng nhau hành động một cách đồng bộ, quyết liệt để xây dựng ngành hàng sầu riêng phát triển bền vững, nâng cao chất lượng, uy tín và thương hiệu sầu riêng Cần Thơ nói riêng và của Việt Nam nói chung trên thị trường quốc tế. Qua đó, góp phần nâng cao đời sống người dân, đóng góp vào phát triển kinh tế - xã hội thành phố”.

Bà Hồ Thị Cẩm Đào đề nghị các sở, ban, ngành TP Cần Thơ chủ động và phối hợp chặt chẽ, cụ thể hóa các giải pháp hỗ trợ nông dân trong hoạt động sản xuất sầu riêng nói riêng, nông sản nói chung. Trong đó, Hội Nông dân Cần Thơ cần tiếp tục phát huy vai trò nòng cốt trong tuyên truyền, vận động nông dân thay đổi tập quán canh tác, mạnh dạn ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật. Xây dựng và nhân rộng các mô hình sản xuất sầu riêng an toàn, hữu cơ, đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu; tổ chức nhiều lớp tập huấn, diễn đàn nông dân - nhà khoa học để nông dân có thêm kiến thức và kinh nghiệm thực tiễn. Không chỉ dừng lại ở sầu riêng mà cần mở rộng sang các loại cây trồng khác. Sở NN&MT cần phối hợp chặt chẽ với các viện, trường sớm có quy trình kỹ thuật hướng dẫn cụ thể, dễ áp dụng, để nông dân có thể thực hành ngay trong sản xuất. Tăng cường kiểm tra, giám sát vùng trồng, bảo đảm truy xuất nguồn gốc minh bạch, đáp ứng yêu cầu của thị trường nhập khẩu.

Bài, ảnh: KHÁNH TRUNG

Nguồn: https://baocantho.com.vn/chuan-hoa-san-xuat-sau-rieng-de-dat-chat-luong-xuat-khau-a190350.html