Cuộc cách mạng y học về bệnh tim mạch

Ngày 12/10/1998, Hội đồng Nobel tại Viện Karolinska quyết định trao giải Nobel về Sinh lý học và Y học năm 1998 cho ba nhà khoa học là Robert F. Furchgott, Louis J. Ignarro và Ferid Murad để tôn vinh những khám phá của họ trong đề tài “oxit nitric (NO) với vai trò là một phân tử tín hiệu trong hệ tim mạch”. Chính phát hiện này đã mở ra một cuộc cách mạng làm thay đổi hoàn toàn nhận thức của cộng đồng y khoa toàn cầu, đồng thời mở đường cho nhiều ứng dụng lâm sàng trong điều trị tim mạch, rối loạn cương dương, tổn thương mạch máu và nhiều bệnh lý mạn tính khác.

Trước đó, có lẽ ít ai ngờ rằng NO - một phân tử nhỏ bé từng được xem là chất độc trong công nghiệp - có thể trở thành “phân tử kỳ diệu” cứu sống hàng triệu người. Louis J. Ignarro là một giáo sư, tiến sĩ, nhà dược lý học người Mỹ, nổi tiếng với những đóng góp đột phá trong lĩnh vực y học tim mạch. Ông cùng hai đồng sự đã được trao Giải Nobel Y học năm 1998 nhờ khám phá ra vai trò của nitric oxide (NO) như một phân tử tín hiệu trong hệ thống tim mạch - một phát hiện đã mở ra hướng đi mới cho các phương pháp điều trị bệnh tim và huyết áp. Trong cuốn sách “Không còn bệnh tim” (No More Heart Disease) Louis J. Ignarro đã trình bày toàn bộ quá trình nghiên cứu mang tính cách mạng về NO và cách thức để khai thác sức mạnh của phân tử này trong việc bảo vệ sức khỏe.

Tiến sĩ Ignarro cho biết, mỗi phần trong cơ thể của chúng ta đều cần oxy và dưỡng chất để duy trì sự sống. Chính hệ tim mạch sẽ cung cấp oxy cũng như dưỡng chất đến từng phần trong cơ thể một cách trơn tru và hiệu quả suốt hai mươi bốn giờ mỗi ngày. Trong đó, tim đóng vai trò như một chiếc bơm trung tâm, vận chuyển máu giàu oxy đi qua hệ thống mạch máu dài hơn 160.000km - dài gấp hai lần chu vi Trái Đất.

Trong quá trình vận hành ấy, NO giúp duy trì tính đàn hồi của tất cả các mạch máu, vì nó là một “phân tử tín hiệu” có chức năng báo cho các mạch máu biết khi nào cần giãn nở, giúp kiểm soát lượng máu lưu thông đến từng bộ phận trong cơ thể. NO cũng có tác dụng ngăn ngừa sự hình thành của huyết khối - nguyên nhân gây đột quỵ cũng như nhồi máu cơ tim và điều hòa huyết áp.

Một vai trò then chốt khác của NO là làm chậm quá trình tích tụ của các mảng xơ vữa trong mạch máu. Không dừng lại ở đó, NO còn có vai trò trong nhiều cơ quan và chức năng khác: tăng cường trí nhớ, hỗ trợ hô hấp, điều hòa miễn dịch, thậm chí có liên quan đến sinh lý nam giới và hoạt động của não bộ.

Với vai trò là một phân tử tín hiệu của hệ thần kinh và tuần hoàn, NO góp phần bảo vệ cơ thể khỏi nhiều loại bệnh lý mãn tính, từ tim mạch đến ung thư. Một lượng nhỏ oxit nitric cũng có thể phát huy chức năng điều trị mạnh mẽ. Tuy nhiên, hầu hết chúng ta đều không có đủ lượng NO cần thiết để bảo đảm hệ tim mạch có thể hoạt động thuận lợi. Nếu tình trạng thiếu hụt NO kéo dài, bạn sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao đối với hầu hết các chứng bệnh nghiêm trọng.

Trong “Không còn bệnh tim”, Tiến sĩ Ignarro đã mở ra một cánh cửa mới, nơi chúng ta không còn bị động trước căn bệnh vốn được xem là “sát thủ thầm lặng” này mà có thể chủ động hồi phục, phòng ngừa và sống khỏe mạnh thông qua việc khai thác cơ chế tự nhiên của chính cơ thể - sản sinh oxit nitric (NO).

Trong cuốn sách “Không còn bệnh tim”, Ignarro không chỉ dừng lại ở lý thuyết mà còn xây dựng một chương trình ứng dụng cụ thể có tên “Say Yes to NO” - một kế hoạch gồm ba bước đơn giản mà bất kỳ ai cũng có thể thực hiện để giúp thúc đẩy quá trình sản sinh NO tự nhiên trong cơ thể, từ đó cải thiện sức khỏe tim mạch.

Ba trụ cột chính của chương trình gồm: Bổ sung dinh dưỡng (Louis J. Ignarro hướng dẫn cụ thể về việc sử dụng các chất bổ sung cần thiết như L-arginine, L-citrulline, vitamin C và E, axit folic và axit alpha lipoic - tất cả đều nhằm thúc đẩy cơ thể sản sinh NO một cách tối ưu); Chế độ dinh dưỡng (cuốn sách cung cấp một danh sách đầy đủ các thực phẩm giàu dinh dưỡng, giúp tăng cường sản xuất NO tự nhiên như hải sản, quả việt quất, thực phẩm giàu omega-3 và chất béo tốt. Đồng thời, Ignarro cũng khuyến cáo hạn chế tối đa các chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa (trans fat) nhằm bảo vệ khả năng sản sinh NO của cơ thể); Chế độ vận động (chương trình “Say Yes to NO” nhấn mạnh tầm quan trọng của vận động cơ thể thông qua các bài tập thiết thực và dễ áp dụng như đi bộ, chạy, bơi lội và khiêu vũ… với thời gian thực hiện ít nhất 20 phút mỗi ngày, 3 lần mỗi tuần để kích thích cơ thể sản sinh NO một cách tự nhiên và bền vững).

Có thể thấy, đối với những người đang phải chịu các tổn hại về tim mạch, cuốn sách có thể giúp khắc phục các tác động của những tổn hại đó. Còn đối với những người chưa gặp vấn đề đáng kể về tim mạch, chương trình mà Ignarro cung cấp có tác dụng rõ rệt trong việc ngăn ngừa bệnh tim mạch, bảo vệ sức khỏe trước tác động của quá trình lão hóa, cũng như các yếu tố khác liên quan đến tim.

Minh Minh

Nguồn: https://baophapluat.vn/cuoc-cach-mang-y-hoc-ve-benh-tim-mach-post549542.html