Việt Nam-UNESCO: Từ di sản viết câu chuyện tương lai

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp Ngoại giao Việt Nam” cho Giám đốc Trung tâm Di sản thế giới của UNESCO Lazare Eloundou Assomo, ngày 19/5. (Ảnh: Quang Hòa)

Trở lại Việt Nam sau hai năm, với lịch trình bận rộn ở ba địa phương (Hà Nội, thành phố Huế và Quảng Ninh), chuyến thăm lần này của Giám đốc Trung tâm Di sản thế giới của UNESCO Lazare Eloundou Assomo tiếp tục cho thấy Việt Nam là một hình mẫu hợp tác toàn diện, thực chất, hiệu quả với UNESCO.

Kể từ khi gia nhập UNESCO năm 1976, Việt Nam đã không ngừng khẳng định vai trò là một quốc gia tích cực và có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế. Với 8 di sản thế giới được UNESCO công nhận và hai lần được tín nhiệm bầu là một trong 21 thành viên Ủy ban Di sản thế giới nhiệm kỳ 2013-2017 và nhiệm kỳ 2023-2027, Việt Nam đạt được nhiều bước tiến quan trọng về nhận thức, lý luận trong lĩnh vực bảo tồn và phát huy giá trị di sản thế giới.

Một chặng đường hợp tác bền vững

UNESCO, với vai trò là tổ chức dẫn dắt toàn cầu trong lĩnh vực văn hóa, giáo dục và khoa học, không chỉ ghi nhận các giá trị đặc sắc của di sản Việt Nam, mà còn luôn đồng hành trong việc bảo tồn, khôi phục và khai thác bền vững các giá trị đó. Từ các chương trình hỗ trợ kỹ thuật, nâng cao năng lực đến các dự án nghiên cứu, UNESCO đã trở thành một đối tác không thể thiếu trong chiến lược bảo tồn di sản.

Tuy nhiên, cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội, di sản Việt Nam cũng đang đối mặt với nhiều thách thức: biến đổi khí hậu, quá tải du lịch, đô thị hóa và cả sự phai nhạt trong ý thức gìn giữ của một bộ phận cộng đồng. Những thách thức này không chỉ là vấn đề riêng của Việt Nam mà là mối quan tâm toàn cầu. Vì vậy, việc tiếp tục thúc đẩy hợp tác quốc tế, đặc biệt là với UNESCO, là điều kiện tiên quyết để Việt Nam vừa gìn giữ được bản sắc, vừa phát triển bền vững.

Chuyến thăm của Giám đốc Trung tâm Di sản thế giới Lazare Eloundou Assomo (từ ngày 18-23/5) tiếp tục mở ra cơ hội để hai bên cùng đánh giá những thành quả đạt được, nhìn nhận những thách thức tồn tại và đặc biệt là cùng thảo luận về các giải pháp chiến lược trong tương lai. Đây cũng là dịp để Việt Nam đề xuất thêm nhiều sáng kiến mang tính toàn cầu từ việc số hóa di sản, thúc đẩy giáo dục di sản trong trường học, cho đến việc xây dựng mô hình quản trị di sản có sự tham gia rộng rãi của cộng đồng.

Tại cuộc tiếp Giám đốc Trung tâm Di sản thế giới ngày 20/5, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định Việt Nam luôn là đối tác tích cực, tin cậy và ủng hộ UNESCO, tiếp tục đóng góp hiệu quả trên cương vị là thành viên các cơ quan điều hành chủ chốt, trong đó bao gồm Ủy ban Di sản thế giới. Tổng Bí thư đề nghị Trung tâm, đặc biệt là cá nhân ông Lazare Eloundou Assomo tiếp tục đồng hành và hỗ trợ Việt Nam trong việc lan toả các giá trị văn hoá Việt ra thế giới, bảo tồn và phát huy các di sản thế giới tại Việt Nam.

Trao tặng Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp Ngoại giao Việt Nam” cho Giám đốc Trung tâm Di sản thế giới nhân dịp này, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đánh giá cao ông Lazare Eloundou Assomo - một người bạn thân thiết đã luôn đồng hành, dành tâm huyết cho công cuộc bảo tồn và phát huy di sản tại Việt Nam. Theo Phó Thủ tướng, chuyến thăm mang sứ mệnh, ý nghĩa quan trọng, đồng thời khẳng định những kết quả cụ thể trong hợp tác giữa Việt Nam và UNESCO kể từ chuyến thăm đầu tiên của ông tới Việt Nam năm 2023.

Trong các cuộc gặp gỡ và trò chuyện thân mật với Tổng Bí thư Tô Lâm, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh, Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao, Chủ tịch Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Nam Nguyễn Minh Vũ hay Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hoàng Đạo Cương... Giám đốc Trung tâm Di sản thế giới đều gửi lời cảm ơn sâu sắc tới Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các bộ, ngành, địa phương liên quan của Việt Nam; bày tỏ ấn tượng trước những chuyển biến tích cực của đất nước hình chữ S trong việc phát triển đô thị gắn với bảo tồn di sản.

Khẳng định Việt Nam là đối tác tin cậy, luôn nghiêm túc tiếp thu và triển khai các khuyến nghị chuyên môn từ UNESCO, ông Lazare Eloundou Assomo cảm kích khi các đề xuất được ông đưa ra trong chuyến thăm năm 2023 đã được thực hiện hiệu quả, cho thấy những cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong bảo vệ di sản chung của nhân loại.

Giám đốc Trung tâm Di sản thế giới Lazare Eloundou Assomo cùng các đại biểu tham dự Hội thảo khoa học quốc tế “Bảo vệ và phát huy giá trị di sản thế giới: Tiếp cận dựa vào cộng đồng vì sự phát triển bền vững”, ngày 21/5. (Ảnh: Thành Long)

Tinh thần người đồng hành

Khi đánh giá về những thách thức lớn của Việt Nam trong bảo tồn, gìn giữ và phát huy hiệu quả các giá trị di sản, Giám đốc Trung tâm Di sản thế giới cho rằng những trở ngại này mang tính toàn cầu và Việt Nam đang nỗ lực rất lớn trong việc đưa cộng đồng vào trung tâm của bảo vệ di sản.

“Việt Nam có trách nhiệm chia sẻ với các quốc gia khác bởi Việt Nam có kinh nghiệm phong phú, có những thành tựu trong mô hình bảo tồn, phát huy giá trị di sản. Các bạn chính là hình mẫu về ưu tiên bảo tồn trong chương trình nghị sự, nỗ lực áp dụng nguyên tắc phát triển bền vững hướng đến người thụ hưởng là các cộng đồng”, ông khuyến nghị.

Đặc biệt, trong hành trình đó, Trung tâm Di sản thế giới sẽ luôn đồng hành và ủng hộ Việt Nam trong công tác bảo tồn, phát huy các di sản thế giới; cam kết tiếp tục tư vấn, hỗ trợ về công tác quản lý, bảo tồn và phát huy di sản thế giới của Việt Nam trong đó có Hoàng Thành Thăng Long, Vịnh Hạ Long - Quần đảo Cát Bà; xem xét tích cực các hồ sơ đề cử mới của Việt Nam như Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc; Óc Eo - Ba Thê; Thành Cổ Loa; Địa đạo Củ Chi; Hang Con Moong...

Trả lời phỏng vấn của TG&VN bên lề Hội thảo khoa học quốc tế “Bảo vệ và phát huy giá trị di sản thế giới: Tiếp cận dựa vào cộng đồng vì sự phát triển bền vững” ngày 21/5, ông Lazare Eloundou Assomo bày tỏ niềm vui khi có cơ hội trở lại Việt Nam lần thứ hai, trong bối cảnh UNESCO và Việt Nam đang xây dựng một hình mẫu hợp tác chặt chẽ.

Điều này càng có ý nghĩa hơn khi Việt Nam đang là thành viên của Ủy ban Di sản thế giới, gồm 21 thành viên, có nhiệm vụ thảo luận và ra quyết định về ghi danh các di sản thế giới của UNESCO.

Ông Lazare Eloundou Assomo làm việc tại khu di tích Hoàng thành Thăng Long. (Ảnh: Phạm Linh)

Giám đốc Trung tâm Di sản thế giới nói rằng việc ông có mặt tại Việt Nam lần thứ hai phản ánh mối quan hệ hợp tác giữa hai bên trong lĩnh vực di sản thế giới đang diễn ra rất tốt đẹp. Hai bên cần thường xuyên rà soát công việc và tư vấn khuyến nghị trong quá trình thực hiện bảo tồn di sản.

Ông Lazare Eloundou Assomo còn gửi gắm thông điệp sâu sắc: “Tôi muốn khuyến khích người dân Việt Nam tiếp tục ủng hộ bảo tồn, bảo vệ di sản văn hóa và thiên nhiên, vốn là những minh chứng cho lịch sử và văn hóa Việt Nam. Tôi cho rằng việc tôn vinh những giá trị đó là rất quan trọng, vì bảo tồn di sản góp phần vào phúc lợi của người dân, góp phần vào sự phát triển của đất nước và Việt Nam chính là một ví dụ điển hình”.

Trong tư duy hiện đại, di sản không chỉ là “tàn tích” của quá khứ, mà là tài sản sống, gắn liền với đời sống đương đại và góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội. Bởi vậy, chuyến thăm của Giám đốc Trung tâm Di sản thế giới đến Việt Nam không chỉ là hoạt động ngoại giao ý nghĩa, mà là lời nhắc nhở rằng di sản nếu được đầu tư đúng mức, hợp tác đúng cách, sẽ không chỉ được bảo tồn bền vững mà còn trở thành động lực mạnh mẽ cho tương lai.

Nguồn:https://baoquocte.vn/viet-nam-unesco-tu-di-san-viet-cau-chuyen-tuong-lai-315193.html