Phú Thọ mới là sự hội tụ của ba vùng đất có điều kiện địa lý, khí hậu và sản vật khác nhau, nhưng lại bổ sung cho nhau một cách rất tự nhiên. Hòa Bình là vùng núi cao, đất rộng, khí hậu ôn hòa, phù hợp cho các loại rau củ ôn đới, cây ăn quả đặc sản, cây dược liệu và chăn nuôi thả đồi. Những sản phẩm như cam Cao Phong, bưởi đỏ Tân Lạc, gà đồi Lạc Sơn, bò Mường hay rau hữu cơ Lương Sơn từ lâu đã được đánh giá cao về chất lượng.
Trong khi đó, Phú Thọ cũ là vùng trung du với truyền thống sản xuất nông - lâm sản lâu đời. Nơi đây có thế mạnh về chè, sắn, gạo đặc sản, gỗ rừng trồng, các sản phẩm từ tre, mây cùng hệ thống sông suối thuận lợi cho vận chuyển. Các vùng nguyên liệu lớn như chè Thanh Ba, gạo nếp Gà Gáy, tinh bột sắn Hạ Hòa... đều là những vựa nông sản quan trọng có thể cung ứng cho chế biến sâu.
Quy trình chế biến thịt bò bằng công nghệ hiện đại tại nhà máy Vinabeef Tam Đảo.
Còn tại Vĩnh Phúc, dù nổi bật với công nghiệp chế tạo nhưng vẫn có những vùng nông nghiệp khá mạnh như Sông Lô, Lập Thạch, Tam Đảo với lợi thế về cây ăn quả, chăn nuôi và vùng nguyên liệu rau sạch phục vụ đô thị.
Sự sáp nhập tạo nên một không gian phát triển mới, nơi ba vùng kinh tế nông nghiệp có thể hình thành một vành đai nguyên liệu khép kín, kết nối liên hoàn và hỗ trợ lẫn nhau. Đây là lợi thế hiếm có để phát triển công nghiệp chế biến nông sản một cách bài bản, quy mô và bền vững.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy ngành công nghiệp chế biến nông sản của cả 3 tỉnh trước đây vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế. Quy mô các cơ sở sản xuất chủ yếu nhỏ lẻ, manh mún, mang tính chất thủ công. Công nghệ chế biến lạc hậu, chưa đáp ứng yêu cầu của thị trường hiện đại, dẫn đến tổn thất sau thu hoạch cao, chất lượng sản phẩm không ổn định.
Bên cạnh đó, mối liên kết giữa vùng nguyên liệu - doanh nghiệp chế biến - thị trường tiêu thụ còn lỏng lẻo, thiếu bền vững. Nhiều nông sản có sản lượng lớn nhưng không tìm được đầu ra ổn định, bị ép giá hoặc phải tiêu thụ tươi với giá trị thấp. Hiện tượng “được mùa, mất giá” vẫn tái diễn hàng năm.
Một bất cập khác là tình trạng thiếu thương hiệu cho sản phẩm chế biến. Nhiều đặc sản địa phương có chất lượng tốt nhưng chưa được tiêu chuẩn hóa, chưa có chỉ dẫn địa lý hoặc nhãn hiệu tập thể, khiến khả năng cạnh tranh yếu, đặc biệt khi đưa vào các hệ thống phân phối hiện đại.
Cùng với đó, hạ tầng phục vụ chế biến - bảo quản - logistics tại các vùng sản xuất còn rất hạn chế. Ngoại trừ tại một số khu công nghiệp, phần lớn các địa bàn miền núi và trung du chưa có hệ thống nhà máy chế biến hiện đại, thiếu kho lạnh, thiếu trung tâm phân phối. Những yếu tố này khiến ngành chế biến nông sản chưa phát huy được vai trò dẫn dắt trong chuỗi giá trị nông nghiệp.
Trước bối cảnh đó, tỉnh Phú Thọ mới xác định công nghiệp chế biến nông sản là một trong những hướng đi trọng tâm nhằm khai thác hiệu quả tài nguyên nông nghiệp, nâng cao thu nhập cho người dân và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế khu vực nông thôn. Việc quy hoạch phát triển ngành chế biến đang được định hướng theo vùng kinh tế động lực, phù hợp với điều kiện từng địa phương.
Theo đó, vùng Tây Bắc gồm các địa phương của tỉnh Hòa Bình cũ như Tân Lạc, Đà Bắc, Lạc Sơn sẽ được ưu tiên phát triển các cơ sở chế biến rau quả ôn đới, sản phẩm từ dược liệu và thực phẩm truyền thống như thịt sấy, rượu bản địa. Các nhà máy tại đây được khuyến khích ứng dụng công nghệ sinh học, chế biến sạch, ít phát thải để phù hợp với môi trường sinh thái miền núi.
Thịt chua Trường Foods là một trong những thực phẩm có thương hiệu mạnh của vùng Đất Tổ.
Khu trung tâm, bao gồm các vùng như: Thanh Sơn, Thanh Ba, Hạ Hòa, Lâm Thao, Cẩm Khê cũ - nơi tập trung nhiều vùng nguyên liệu như chè, sắn, gạo - sẽ hình thành các trung tâm chế biến sâu, chế biến tinh bột, chè xuất khẩu và sản phẩm lên men tự nhiên. Hạ tầng giao thông thuận lợi nhờ tiếp giáp đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai, đường sắt Hà Nội - Yên Bái là điều kiện lý tưởng để kết nối tiêu thụ hàng hóa ra các trung tâm lớn.
Vùng phía Đông và Đông Nam, gồm các khu vực của tỉnh Vĩnh Phúc cũ như Tam Đảo, Lập Thạch, Yên Lạc, sẽ phát triển các trung tâm sơ chế, bảo quản nông sản chất lượng cao, phục vụ thị trường nội địa và xuất khẩu. Đây cũng là khu vực có thể phát triển logistics nông sản, kho lạnh, vận tải bảo ôn và các dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp.
Hiện thực hóa chiến lược này, tỉnh cần tập trung vào một số nhóm giải pháp mang tính nền tảng. Trước hết là quy hoạch vùng nguyên liệu tập trung cho từng nhóm sản phẩm chủ lực, bảo đảm tính ổn định, quy mô đủ lớn để phục vụ cho các nhà máy chế biến. Song song với đó là khuyến khích mô hình liên kết chuỗi giữa doanh nghiệp, hợp tác xã và nông dân nhằm bảo đảm hài hòa lợi ích các bên, kiểm soát tốt chất lượng và đầu ra sản phẩm.
Cùng với tổ chức sản xuất, cần có các chính sách mạnh mẽ để thu hút đầu tư vào công nghiệp chế biến. Tỉnh có thể xây dựng các cụm công nghiệp chế biến nông sản quy mô vừa và nhỏ tại các khu vực trọng điểm, đồng thời ban hành cơ chế hỗ trợ ưu đãi về đất đai, vốn vay, chuyển giao công nghệ, đào tạo lao động. Đặc biệt, việc ứng dụng công nghệ mới trong chế biến - bảo quản - đóng gói cần được đặt lên hàng đầu nhằm nâng cao giá trị gia tăng, đáp ứng tiêu chuẩn thị trường trong và ngoài nước.
Một hướng đi đáng chú ý nữa là phát triển sản phẩm OCOP và xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm chế biến từ đặc sản địa phương. Thực tế cho thấy, nhiều sản phẩm nông nghiệp chỉ sau khi được chế biến, đóng gói, gắn thương hiệu mới có thể nâng giá trị gấp nhiều lần. Việc phát triển thương hiệu cần đi đôi với bảo hộ chỉ dẫn địa lý, đăng ký nhãn hiệu tập thể và đẩy mạnh truyền thông trên nền tảng số.
Bên cạnh đó, tỉnh cần hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và khởi nghiệp nông nghiệp tiếp cận công nghệ, kết nối thị trường, đào tạo kỹ năng kinh doanh. Việc hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp trong lĩnh vực chế biến thực phẩm sẽ là đòn bẩy quan trọng để thu hút lực lượng trẻ, sáng tạo quay về nông thôn làm giàu trên chính quê hương mình.
Một yếu tố không kém phần quan trọng là phát triển nguồn nhân lực phục vụ ngành chế biến nông sản. Các trường nghề, trường cao đẳng trên địa bàn cần điều chỉnh chương trình đào tạo, bổ sung ngành nghề liên quan đến công nghệ thực phẩm, kỹ thuật bảo quản, logistics nông sản... Đồng thời tăng cường kết nối giữa doanh nghiệp với nhà trường để đào tạo theo nhu cầu thị trường.
Phú Thọ đang đứng trước thời cơ lớn để bứt phá trong lĩnh vực chế biến nông sản - một ngành không chỉ mang lại giá trị kinh tế mà còn góp phần quyết định đến chất lượng tăng trưởng nông nghiệp, nông thôn. Biến tiềm năng thành hiện thực, biến nông sản thành giá trị, đó là con đường mà tỉnh cần kiên trì theo đuổi để từng bước khẳng định vị thế trên bản đồ kinh tế nông nghiệp quốc gia trong giai đoạn phát triển mới.
Quang Nam
Nguồn: https://baophutho.vn/danh-thuc-nganh-cong-nghiep-che-bien-237096.htm
![[Tin tức Hàng hải] Vận tải container đối mặt với tình trạng dư thừa công suất kéo dài đến năm 2028](https://vphoto.vietnam.vn/thumb/402x226/vietnam/resource/IMAGE/2025/7/30/6d35cbc6b0f643fd97f8aa2e9bc87aea)
Bình luận (0)