Đẩy mạnh giải pháp ngăn chặn tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống

Sau 10 năm triển khai thực hiện Đề án "Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và kết hôn cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2015 - 2025" trên địa bàn, ngành Y tế tỉnh Sơn La đã nhận được sự quan tâm chỉ đạo của UBND tỉnh Sơn La, sự phối hợp của các sở, ban ngành và các địa phương trong việc chỉ đạo và thực hiện các hoạt động giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Đến nay, nhận thức về ý nghĩa và tầm quan trọng trong việc nâng cao chất lượng dân số nhất là hậu quả của tảo hôn và kết hôn cận huyết thống của cấp ủy Đảng, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể, các bậc cha mẹ, phụ huynh, người cao tuổi, các đối tượng chính (thanh niên nam, nữ) đang từng bước có sự chuyển biến theo chiều hướng tích cực trong việc thực hiện Luật hôn nhân và gia đình, hiểu được tác hại của tảo hôn và kết hôn cận huyết thống.

Công tác thông tin, tuyên truyền được chú trọng với nhiều hình thức phong phú, đa dạng: Tổ chức truyền thông trên các kênh cơ quan thông tin đại chúng từ tỉnh tới cơ sở các chuyên đề, phóng sự, tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác Dân số - Kế hoạch hóa gia đình. Đặc biệt tăng cường tuyên truyền, phản ánh sâu sắc về những tác hại tảo hôn và kết hôn cận huyết thống. Giai đoạn 2015 - 2025 xây dựng 113 phóng sự, tin bài về giảm thiểu tình trạng tảo hôn và kết hôn cận huyết thống; tổ chức 187 cuộc truyền thông vận động cho các cấp ủy đảng, chính quyền và những người có uy tín trong cộng đồng với 19.513 lượt người tham dự; tổ chức 656 cuộc truyền thông được phối hợp với các sở, ban ngành, đoàn thể tại địa phương với 52.262 lượt người tham dự…

Các hoạt động tuyên truyền về giảm thiểu tình trạng tảo hôn và kết hôn cận huyết thống được lồng ghép vào phong trào của Hội Liên hiệp Phụ nữ, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, đồng thời triển khai thông qua các buổi sinh hoạt chuyên đề, sinh hoạt nhóm, tư vấn trực tiếp, giáo dục pháp luật về Luật Hôn nhân và Gia đình, sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên, xây dựng gia đình trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa, dân số và phát triển. Nội dung tập trung vào các vấn đề: giảm thiểu tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, hạn chế mất cân bằng giới tính khi sinh, lợi ích của tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân, phòng ngừa bệnh tan máu bẩm sinh, sàng lọc trước sinh và sau sinh, chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên, cũng như chăm sóc sức khỏe người cao tuổi.

Bên cạnh đó tỉnh triển khai xây dựng và nhân rộng Mô hình điểm và các mô hình chuyên đề “Can thiệp làm giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống”; tổ chức các hoạt động nâng cao năng lực cho đội ngũ tham gia thực hiện Đề án; tổ chức các Hội thảo chuyên đề, các lớp tập huấn về nâng cao chất lượng dân số và về can thiệp giảm thiểu tảo hôn, kết hôn cận huyết thống, kỹ năng truyền tuyền, tư vấn về giảm thiểu tình trạng tảo hôn và kết hôn cận huyết thống; tác hại của tảo hôn và kết hôn cận huyết thống; các giải pháp can thiệp giảm thiểu tình trạng tảo hôn và kết hôn cận huyết thống; nâng cao năng lực, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng truyền thông về hôn nhân, gia đình, tảo hôn và kết hôn cận huyết thống với cho đội ngũ Cộng tác viên Dân số; biên tập, in ấn và phát hành 4.500 cuốn bản tin số chuyên đề về thực trạng, nguyên nhân, tác hại và giải pháp giảm thiểu tình trạng tảo hôn và kết hôn cận huyết thống trên địa bàn tỉnh; Biên tập và phát hành 250 đĩa VCD tuyên truyền về thực trạng, nguyên nhân và hệ lụy của mất cân bằng giới tính khi sinh, in ấn và cung cấp 135.000 tờ rơi…

Ngành Y tế tỉnh Sơn La đã triển khai công tác chỉ đạo, quản lý, kiểm tra, đánh giá, sơ kết và tổng kết việc thực hiện Đề án giảm thiểu tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống thông qua nhiều hoạt động cụ thể. Ngành đã xây dựng kế hoạch, ban hành văn bản chỉ đạo từ tỉnh đến cơ sở y tế; đưa ra hướng dẫn, quy trình chuyên môn về truyền thông, giáo dục sức khỏe, tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân, chăm sóc sức khỏe sinh sản cho vị thành niên, thanh niên; đồng thời tổ chức các hội nghị, hội thảo, tập huấn cho cán bộ y tế, dân số các cấp. Bên cạnh đó, công tác phân công nhiệm vụ cho các đơn vị, cá nhân được thực hiện rõ ràng, gắn với theo dõi, giám sát và báo cáo định kỳ hoặc đột xuất theo yêu cầu. Ngành Y tế cũng phối hợp với các đề án thuộc Chương trình Dân số và Phát triển để giám sát tại cơ sở, kịp thời xác định khó khăn, vướng mắc và có giải pháp khắc phục.

Theo số liệu báo cáo thống kê thủ công chuyên ngành dân số từ các Trung tâm Y tế khu vực tỷ lệ tảo hôn, kết hôn cận huyết trên địa bàn tỉnh có xu hướng giảm dần trong các năm: Từ 17% năm 2015 đến năm 2024 giảm còn 11,3% và 6 tháng đầu năm 2025 là 8,7%; Tỷ lệ hôn nhân cận huyết: Từ 0,21 % năm 2015, giảm còn 0,01% vào năm 2024, 6 tháng đầu năm 2025 không có cặp kết hôn cận huyết thống.

Việc triển khai Đề án giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trên địa bàn tỉnh Sơn La đã và đang mang lại những kết quả thiết thực, góp phần nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi trong cộng đồng, đặc biệt là vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đây là nền tảng quan trọng để xây dựng gia đình hạnh phúc, phát triển giống nòi, thúc đẩy tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển bền vững của tỉnh trong những năm tới.

Như Thủy

Nguồn: https://sonla.gov.vn/tin-van-hoa-xa-hoi/day-manh-giai-phap-ngan-chan-tao-hon-va-hon-nhan-can-huyet-thong-935309