Để kinh tế tư nhân Đà Nẵng xuất hiện những “sếu đầu đàn”

Từ chỗ “tất cả con sếu cùng bay” trong hành trình đổi mới, sau gần ba thập niên trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, Đà Nẵng đã chứng minh rằng khu vực kinh tế tư nhân không chỉ là “cánh tay nối dài” của nền kinh tế, mà là nguồn lực quan trọng, là năng lượng sáng tạo để thành phố bứt phá, phát triển đi lên.

Khu Công nghệ cao Đà Nẵng. Ảnh: NGUYỄN HỮU TẤN

Sau khi hợp nhất với Quảng Nam để thành đơn vị hành chính mới, Đà Nẵng có thêm nhiều điều kiện và nguồn lực để đẩy mạnh phát triển kinh tế tư nhân theo định hướng Nghị quyết số 68-NQ/TW (2025) của Bộ Chính trị, xem đây là “động lực quan trọng nhất của nền kinh tế”; cho thấy Đà Nẵng đứng trước cơ hội và thử thách mới để khẳng định vai trò “thủ phủ khởi nghiệp của miền Trung”.

Từ “những dòng sông không có chủ lưu”…

Sau gần 30 năm trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, kinh tế tư nhân tại Đà Nẵng đã dần khẳng định vai trò không thể thay thế trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng của thành phố bên sông Hàn.

Qua các kỳ Đại hội Đảng bộ thành phố, Đà Nẵng đã vận dụng một cách linh hoạt các văn bản quy phạm pháp luật, Nghị quyết của Trung ương, đặc biệt là Nghị quyết số 14-NQ/TW (2002), Nghị quyết số 10-NQ/TW (2017) và ban hành nhiều chính sách quan trọng để khuyến khích, tạo điều kiện cho kinh tế tư nhân phát triển: Từ quy mô nhỏ, manh mún, chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực thương mại - dịch vụ ở giai đoạn đầu, kinh tế tư nhân Đà Nẵng dịch chuyển sang các lĩnh vực du lịch, logistics, bất động sản, dịch vụ chất lượng cao; từng bước mở rộng sang công nghệ cao, đổi mới sáng tạo, kinh tế biển và kinh tế xanh.

Từ năm 2015 trở đi, UBND thành phố đã thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện “Năm Doanh nghiệp Đà Nẵng 2014” và ban hành Chương trình hoạt động “Năm Doanh nghiệp Đà Nẵng 2014”; phê duyệt Đề án “Phát triển doanh nghiệp Đà Nẵng đến năm 2020”; Chương trình “Phát triển khởi nghiệp Đà Nẵng năm 2016”; Triển khai thực hiện có kết quả Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 35/NQ-CP ngày 16/5/2016 của Chính phủ về hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp đến năm 2020 trên địa bàn thành phố Đà Nẵng.

Nhìn lại diễn trình phát triển trong quy mô thành phố cũ, năm 1997, Đà Nẵng chỉ có 686 doanh nghiệp dân doanh với vốn đầu tư khoảng 150 tỷ đồng, quy mô nhỏ, chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực thương mại - dịch vụ. Giai đoạn 2015-2020, số lượng doanh nghiệp tư nhân tăng gấp đôi, vốn đăng ký gấp ba lần so với năm 2015; thành phố thu hút 77.678 tỷ đồng vốn đầu tư trong nước và hơn 1,3 tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài.

Đáng chú ý, khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo trở thành “thương hiệu mới” của Đà Nẵng. Các chương trình như “Năm Doanh nghiệp Đà Nẵng”, “Phát triển khởi nghiệp Đà Nẵng 2016” đã tạo nền tảng cho hàng loạt startup công nghệ, dịch vụ sáng tạo, góp phần đưa thành phố trở thành điểm đến hấp dẫn của giới trẻ khởi nghiệp.

Đến năm 2025, khu vực tư nhân ước đóng góp hơn 55% GRDP, giải quyết việc làm cho hàng trăm nghìn lao động, chiếm hơn 80% tổng lao động thành phố. Một chuyên gia nhận định: “Chính những thành phần kinh tế mới này đã tạo nên giá trị gia tăng cho kinh tế thành phố phát triển lâu dài và bền vững”.

Năm 2025, kinh tế tư nhân Đà Nẵng tiếp tục mở rộng về quy mô, với số lượng doanh nghiệp tăng gấp hai lần và số vốn gấp ba lần so với năm 2015. Cụ thể, thành phố đã thu hút 77.678 tỷ đồng vốn đầu tư trong nước, trong đó có tới 68.419 tỷ đồng ngoài khu công nghiệp, và 1.399,1 triệu USD vốn đầu tư nước ngoài.

Tuy nhiên, kinh tế tư nhân chưa có nhiều doanh nghiệp lớn có sức lan tỏa và tác động tích cực đến sự phát triển thành phố; chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ, thiếu công nghệ lõi, thiếu nguồn vốn lớn, còn yếu trong khả năng liên kết vùng và mức độ hội nhập chuỗi giá trị toàn cầu. Một chuyên gia nghiên cứu kinh tế tại Đà Nẵng cho rằng: “Kinh tế tư nhân Đà Nẵng đã chuyển mình mạnh mẽ, nhưng vẫn như một dòng sông nhiều nhánh chảy nhanh nhưng thiếu dòng chủ lưu”. Nhận định ấy phản ánh rõ thực tế hơn lúc nào hết, Đà Nẵng cần có những “con sếu đầu đàn” để kéo cả đàn cùng bay.

Làm gì để có những “sếu đầu đàn”?

Tại Đại hội lần thứ I của Đảng bộ thành phố Đà Nẵng vừa qua, nhiều ý kiến đóng góp của đại biểu rất tâm huyết và xác đáng, tất cả đều cho rằng: Thành phố cần tập trung tháo gỡ điểm nghẽn về đất đai, tín dụng, công nghệ, thị trường; tăng cường đối thoại, gặp gỡ và hỗ trợ nhà đầu tư, doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, gắn với đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, nâng cao Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI); tích cực hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, kinh tế hộ, kinh tế hợp tác.

Diễn đàn Tài chính Việt Nam năm 2025 tại Đà Nẵng. Ảnh: L.A.R

Cần đổi mới, đa dạng hóa các hoạt động xúc tiến, hỗ trợ đầu tư; tập trung thu hút các tập đoàn kinh tế tư nhân, các dựa án ODA, FDI, dự án đầu tư trong nước có quy mô lớn, nhà đầu tư tiềm lực, thương hiệu mạnh về phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, các lĩnh vực công nghệ cao, vi mạch bán dẫn, công nghệ thông tin…, các nhà đầu tư, doanh nghiệp lớn trong nước mang tính động lực, có tác động lan tỏa đến phát triển kinh tế - xã hội.

Đẩy mạnh thu hút các dự án/nhà đầu tư PPP, nhà đầu tư chiến lược tại Khu Thương mại tự do, Trung tâm tài chính quốc tế tại Đà Nẵng. Kêu gọi, hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư khu công nghiệp chế biến dược liệu, kết hợp nghiên cứu phát triển, xây dựng thương hiệu dược liệu đạt chuẩn quốc tế.

Theo chúng tôi, Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị ra đời như một cú hích chính trị quan trọng, cùng với việc sáp nhập các đơn vị hành chính mới là cơ hội lớn để Đà Nẵng thực thi hiệu quả chủ trương phát triển kinh tế tư nhân, nhờ vào nền tảng hạ tầng, nguồn nhân lực và tinh thần khởi nghiệp đã được hun đúc hàng chục năm qua. Để hiện thực hóa điều này cần thực hiện một cách đồng bộ các giải pháp sau:

Thứ nhất, cải cách thể chế và môi trường kinh doanh: Đà Nẵng cần mạnh dạn chuyển đổi sang mô hình “chính quyền số phục vụ doanh nghiệp”, đảm bảo 100% thủ tục hành chính số hóa và trực tuyến, đặc biệt trong các lĩnh vực đất đai, quy hoạch và đầu tư. Việc rút ngắn tối thiểu 30% thời gian xử lý thủ tục đất đai, thí điểm bỏ giấy phép xây dựng thay bằng đăng ký xây dựng phải được thực thi một cách nhanh chóng, kịp thời, thực chất và hiệu quả.

Thứ hai, phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp: Thành phố cần tập trung xây dựng các trung tâm đổi mới sáng tạo, vườn ươm công nghệ, khuyến khích quỹ đầu tư mạo hiểm và chính sách tín dụng ưu đãi cho doanh nghiệp nhỏ và vừa. Những ngành mũi nhọn cần ưu tiên là AI, vi mạch bán dẫn, logistics, số và công nghệ thông tin - những lĩnh vực có khả năng tạo lợi thế cạnh tranh bền vững.

Thứ ba, đầu tư hạ tầng động lực và liên kết vùng: Đà Nẵng phải đẩy nhanh tiến độ các dự án như cảng Liên Chiểu, mở rộng sân bay Chu Lai, sân bay Đà Nẵng, phát triển Khu thương mại tự do và Trung tâm tài chính quốc tế.

Đồng thời tận dụng lợi thế hợp nhất với Quảng Nam để hình thành “hành lang kinh tế tư nhân” liên vùng, kết nối công nghiệp phụ trợ Chu Lai với công nghệ cao Hòa Vang và du lịch - dịch vụ cao cấp Hội An; khuyến khích bảo tồn và phát triển một số cây dược liệu quý, hình thành một số nhóm sản phẩm OCOP đặc trưng như yến sào, sâm Ngọc Linh, quế Trà My, ba kích, đảng sâm…;

Triển khai tốt chính sách hỗ trợ đặc thù phát triển khai thác xa bờ gắn với bảo vệ chủ quyền biển đảo, phát triển công nghiệp chế biến thực phẩm biển...

Thứ tư, lựa chọn lĩnh vực mũi nhọn và thúc đẩy phát triển bền vững: Thành phố cần tập trung chỉ đạo thực hiện có kết quả 4 mũi nhọn sau: Công nghệ cao và đổi mới sáng tạo; Du lịch - dịch vụ chất lượng cao; Kinh tế biển; Kinh tế xanh - tuần hoàn. Đây là những lĩnh vực có khả năng lan tỏa, phù hợp với xu thế toàn cầu, đồng thời đảm bảo nguyên tắc “không đánh đổi môi trường lấy tăng trưởng”.

Nhìn lại hành trình gần ba thập niên, có thể khẳng định: Kinh tế tư nhân đã trở thành lực lượng sống còn trong quá trình phát triển của Đà Nẵng. Thành tựu đạt được là rất lớn, nhưng khoảng cách so với kỳ vọng vẫn còn xa. Để bứt phá trong giai đoạn mới, Đà Nẵng cần nhanh chóng “giải phóng sức sản xuất”, “nâng cấp chất lượng phát triển”. Điều này không chỉ quyết định tương lai của khu vực tư nhân, mà còn định hình vị thế của Đà Nẵng trên bản đồ kinh tế quốc gia và khu vực.

Nguồn: https://baodanang.vn/de-kinh-te-tu-nhan-da-nang-xuat-hien-nhung-seu-dau-dan-3306718.html