Đổi mới để sân khấu thiếu nhi luôn sôi động

Bà Nguyễn Thị Thu Thủy, Giám đốc Nhà hát Sân khấu truyền thống Hải Phòng.

Nhiều khán giả bày tỏ mong muốn sân khấu thiếu nhi có thêm những chương trình quanh năm, thay vì chủ yếu vào dịp hè. Phóng viên Báo và phát thanh, truyền hình Hải Phòng có cuộc trao đổi với bà Nguyễn Thị Thu Thủy, Giám đốc Nhà hát Sân khấu truyền thống Hải Phòng, đơn vị chủ lực dàn dựng các vở diễn dành cho lứa tuổi học trò, nhất là ở thể loại múa rối.

- Sau thành công của “Bầy chim thiên nga”, bà đánh giá thế nào về nhu cầu thưởng thức nghệ thuật của khán giả nhỏ tuổi hiện nay?

*Một cảnh trong vở "Bầy chim thiên nga".*

- Thành công của vở diễn cho thấy nhu cầu thưởng thức nghệ thuật của thiếu nhi rất lớn và đa dạng. Các em không chỉ muốn xem một câu chuyện hấp dẫn mà còn cần một không gian nghệ thuật chỉn chu, giàu cảm xúc và phù hợp lứa tuổi. Khi được tiếp cận với tác phẩm chất lượng, các em tỏ ra hào hứng và phản hồi rất tích cực. Điều này chứng tỏ sân khấu thiếu nhi không nên chỉ dừng ở mức giải trí, mà cần được đầu tư nghiêm túc về nội dung, mỹ thuật và thông điệp giáo dục. Đây cũng là động lực để chúng tôi tiếp tục sáng tạo, đưa nghệ thuật trở thành một phần quen thuộc trong tuổi thơ của các em.

- Với vai trò là lực lượng chủ đạo của sân khấu thiếu nhi Hải Phòng, Nhà hát Sân khấu truyền thống có những hoạt động nổi bật nào để đưa nghệ thuật đến gần hơn với khán giả nhí?

- Chúng tôi luôn coi việc đưa nghệ thuật đến với thiếu nhi là nhiệm vụ trọng tâm, cũng là cách thực hiện chủ trương tăng cường giáo dục văn hóa - nghệ thuật trong trường học, giúp học sinh phát triển toàn diện. Ngoài việc dựng các vở diễn như “Bầy chim thiên nga”, nhà hát tổ chức nhiều buổi diễn lưu động với các vở “Dế mèn phiêu lưu ký”, “Câu chuyện về những chiếc rìu”, “Những chú ếch xanh”… ngay tại trường học, nhà văn hóa, khu dân cư, để các em được tiếp cận nghệ thuật ngay trong môi trường quen thuộc.

Sau buổi diễn, các em còn có cơ hội trò chuyện với nghệ sĩ, khám phá hậu trường, thậm chí thử nhập vai ở một số phân đoạn. Nhờ vậy, mỗi buổi biểu diễn không chỉ dừng lại ở giải trí mà trở thành trải nghiệm giáo dục sáng tạo. Hoạt động này cũng góp phần cụ thể hóa Đề án “Hải Phòng - Thành phố âm nhạc”, xây dựng đời sống văn hóa phong phú cho trẻ em, nuôi dưỡng tình yêu nghệ thuật từ nhỏ.

*Nhà hát Sân khấu truyền thống tham gia chương trình diễu hành dịp kỷ niệm 70 năm giải phóng Hải Phòng.*

- Múa rối vốn là thế mạnh của nhà hát. Bà có định hướng gì để giữ sức hút của loại hình này quanh năm, không chỉ mùa hè?

- Nhà hát Sân khấu truyền thống Hải Phòng được thành lập từ ngày 1/3/2025, trên cơ sở hợp nhất ba đoàn nghệ thuật truyền thống lâu đời của thành phố, trong đó múa rối là loại hình gần gũi nhất với thiếu nhi nhờ tính hồn nhiên, trực quan, dễ hiểu.

Để duy trì sức hút, chúng tôi tập trung vào hai hướng. Thứ nhất, sáng tạo kịch bản mới gắn với đời sống đương đại, lồng ghép các giá trị như kỹ năng sống, tình yêu quê hương, ý thức bảo vệ môi trường. Thứ hai, đổi mới hình thức biểu diễn: kết hợp múa rối với âm nhạc, ánh sáng hiện đại và tạo sự tương tác trực tiếp với khán giả.

Ngoài ra, nhà hát cũng tổ chức các chương trình định kỳ hằng tháng, thay vì dồn vào mùa hè. Chúng tôi muốn múa rối không chỉ là ký ức mùa hè, mà trở thành người bạn đồng hành trong quá trình trưởng thành của trẻ em.

*Chương trình biểu diễn tại Đường sách Hải Phòng 2025 thu hút đông đảo khán giả. Ảnh: ĐỖ HIỀN*

- Bên cạnh múa rối, nhà hát dự kiến khai thác chèo, cải lương thế nào để phù hợp với khán giả nhí?

- Chúng tôi đang có định hướng mạnh mẽ trong việc đưa các bộ môn nghệ thuật truyền thống đến gần hơn với thiếu nhi. Nếu như múa rối là thế mạnh quen thuộc thì chèo và cải lương lại mở ra một không gian nghệ thuật phong phú, giàu tính giáo dục và cảm xúc cho các em. Chúng tôi sẽ chọn những tích trò gần gũi, dễ hiểu, biên tập ngắn gọn và dàn dựng phù hợp với khả năng tập trung của trẻ em. Trước khi biểu diễn, nhà hát còn tổ chức giao lưu, giới thiệu về làn điệu chèo, cải lương để các em làm quen với nhịp điệu và cách hát truyền thống. Nhờ đó, nghệ thuật dân tộc không còn xa lạ mà dần trở thành một phần trong đời sống văn hóa của trẻ em Hải Phòng.

- Khi dàn dựng vở diễn cho thiếu nhi, nhà hát gặp khó khăn gì?

- Cũng giống như các nhà hát và các đơn vị nghệ thuật, khi dàn dựng vở diễn cho thiếu nhi, chúng tôi gặp khó khăn ở cả ba khâu: kịch bản, nhân lực và kinh phí. Kịch bản chất lượng dành cho thiếu nhi hiện nay chưa nhiều, trong khi các em lại là đối tượng khán giả rất tinh tế - nếu câu chuyện không hấp dẫn, các em sẽ dễ mất hứng. Nhân lực sáng tạo dành riêng cho sân khấu thiếu nhi cũng còn thiếu, đòi hỏi nghệ sĩ phải vừa có chuyên môn, vừa thấu hiểu tâm lý trẻ em. Để dàn dựng một vở diễn chất lượng, có cảnh trí, trang phục, âm nhạc sinh động, chi phí không hề nhỏ, nhất là với những vở diễn mang tính hiện đại, sử dụng nhiều công nghệ.

Để khắc phục, nhà hát đặt hàng tác giả viết mới, khuyến khích nghệ sĩ trẻ thử sức với đề tài thiếu nhi, đồng thời mời chuyên gia tâm lý, giáo dục tham gia tư vấn. Về kinh phí, ngoài nguồn ngân sách, chúng tôi đẩy mạnh xã hội hóa để đưa nghệ thuật đến trường học thường xuyên, bền vững.

*Nghệ sĩ tập luyện chuẩn bị Liên hoan Múa rối Hải Phòng mở rộng lần thứ 3 - năm 2025.*
*Ảnh: PHẠM* *HUY*

- Các chương trình lưu động tại trường học, khu dân cư sẽ được mở rộng như thế nào, thưa bà?

- Hiệu quả rất rõ rệt. Số lượng học sinh được tiếp cận sân khấu tăng mạnh, nhiều em lần đầu tiên được xem trực tiếp một vở diễn nên vô cùng hứng thú. Giáo viên và phụ huynh cũng đánh giá cao, bởi sân khấu vừa giải trí vừa mang thông điệp nhân văn, giúp rèn kỹ năng sống và thẩm mỹ nghệ thuật.

Từ kết quả này, nhà hát sẽ mở rộng mô hình lưu động cả về quy mô lẫn tần suất. Chúng tôi sẽ phối hợp chặt chẽ hơn với ngành giáo dục để đưa biểu diễn trở thành hoạt động ngoại khóa định kỳ, đồng thời xây dựng các gói chương trình chuyên đề theo từng lứa tuổi, từng dịp lễ hội trong năm, để các em luôn có trải nghiệm mới mẻ.

Đây cũng là cách cụ thể hóa Đề án “Hải Phòng - Thành phố âm nhạc”, hình thành thói quen thưởng thức nghệ thuật từ sớm, xây dựng sân khấu thiếu nhi thành điểm hẹn văn hóa quen thuộc, gắn bó lâu dài với thế hệ khán giả tương lai.

- Trân trọng cảm ơn bà!

HUYỀN TRÂM

Nguồn: https://baohaiphong.vn/doi-moi-de-san-khau-thieu-nhi-luon-soi-dong-521020.html