Dược liệu vùng cao trong hành trình du lịch sức khỏe

VTV.vn - Dược liệu vùng cao - vốn gắn bó lâu đời với đời sống đồng bào, đang ‘gặp thời’, trở thành cầu nối giữa bản sắc văn hóa và nhu cầu chăm sóc sức khỏe hiện đại.

Những sản phẩm chữa lành của người Dao

Ở bản Nậm Cang (xã Mường Bo, Lào Cai), người dân nhắc nhiều đến anh Tẩn Lổ Quẩy - chàng trai Dao đỏ cao lớn, nụ cười hiền hậu, luôn tràn đầy năng lượng. Ngoài công việc bảo tồn tại Vườn quốc gia Hoàng Liên, anh đã đứng ra thành lập Hợp tác xã (HTX) Lạ Pí (theo tiếng Dao, nghĩa là “cứng như đá”), để cùng bà con gây dựng kinh tế từ chính những cây thuốc của núi rừng.

Anh Tẩn Lổ Quẩy tham gia nhiều khóa học để phát triển HTX.

Người Dao vốn nổi tiếng với tri thức dược liệu truyền đời. Từ bao đời nay, bà con đã quen hái lá, phơi khô, sắc nước để tắm, để ngâm, để chữa những chứng bệnh trong đời sống hằng ngày. Nhưng chỉ khi HTX ra đời, những sản phẩm ấy mới được thu gom, chế biến và quảng bá rộng rãi, có mặt trong nhiều spa, khách sạn, khu nghỉ dưỡng ở Sa Pa.

Những gói lá tắm Dao đỏ, nước ngâm chân, sản phẩm dành cho phụ nữ sau sinh hay cho người cao tuổi nay đã được chuẩn hóa, gắn nhãn, trở thành niềm tự hào của cộng đồng. "Khách du lịch Sa Pa giờ chủ động tìm đến HTX để mua sản phẩm phù hợp với nhu cầu, nhất là các bệnh về da. Người dân ngày càng hạn chế dùng thuốc Tây, ưu tiên sản phẩm thiên nhiên. Đó là động lực để chúng tôi giữ gìn kho báu dược liệu của dân tộc Dao" - anh Quẩy chia sẻ.

Người phụ nữ Dao đỏ ở Nậm Cang đang hái thảo dược.

Lá mát gan.

Quả thanh mai.

Sau hơn một năm hoạt động, HTX Lạ Pí đã tạo công ăn việc làm cho khoảng 10 lao động địa phương, chủ yếu là phụ nữ. Những người phụ nữ Dao xưa chỉ quen nương rẫy nay đã tự tin đứng trong chuỗi sản xuất, học thêm kỹ năng mới và tạo ra sản phẩm được du khách trong và ngoài nước ưa chuộng.

Dược liệu của dân tộc Dao đã có tiếng và thương hiệu từ lâu.

Trải nghiệm chăm sóc sức khỏe giữa thiên nhiên

Không chỉ dừng ở sản phẩm, nhiều đồng bào vùng cao còn trực tiếp tham gia làm du lịch, đưa tri thức bản địa đến gần hơn với du khách. Ở Panhou Retreat (xã Thông Nguyên, Tuyên Quang), du khách có thể tĩnh tâm ngồi thưởng thức chén trà Shan Tuyết từ cây chè cổ thụ hàng trăm năm tuổi, hay ngâm mình trong bồn nước thảo dược ấm nóng từ hơn 20 loại cây thuốc rừng.

Nhân viên địa phương chuẩn bị nước tắm thảo dược.

Spa thư giãn.

Du khách trải nghiệm tắm thảo dược.

Panhou không chỉ là một khu nghỉ dưỡng, mà còn là một “ngôi làng văn hóa” - nơi du khách được sống cùng thiên nhiên, trải nghiệm văn hóa Dao đỏ, văn hóa Tày một cách chân thực. Tập yoga bên dòng suối, trekking qua bản làng và ruộng bậc thang mùa vàng, những buổi tối quây quần bên bếp lửa nghe chuyện đời thường…, tất cả đều nuôi dưỡng sự kết nối thân - tâm - trí.

Nhiều du khách quốc tế bày tỏ sự thích thú với việc chính người dân địa phương là người phục vụ, như tự tay pha trà, chuẩn bị thảo dược, chia sẻ tri thức cổ truyền. Sự mộc mạc ấy khiến họ cảm nhận được chiều sâu bản sắc và tình người vùng cao. Tại đây, mỗi trải nghiệm đều hướng con người về sự an yên, chữa lành trong thiên nhiên.

Mới đây, Panhou Retreat nhận Giải “Khu Nghỉ Dưỡng Xanh Hàng Đầu Châu Á 2025” từ World Travel Awards.

Hướng đến du lịch cộng đồng bền vững

Tháng 8 vừa qua, tại xã Thông Nguyên đã diễn ra Lễ ký kết hợp tác giữa UBND xã, Panhou Retreat và Tập đoàn du lịch Intrepid. Đây không chỉ là văn bản hợp tác, mà còn là minh chứng cho quyết tâm phát triển du lịch cộng đồng bền vững.

Bốn cam kết trọng tâm được thống nhất: Bảo vệ cảnh quan tự nhiên, không xây dựng trái phép và chặt phá rừng; Đào tạo nhân lực địa phương, đặc biệt là phụ nữ và thanh niên dân tộc; Phục hồi sinh thái bằng trồng cây bản địa; Phát triển các tour du lịch xanh, có trách nhiệm như trekking, giáo dục môi trường, du lịch trải nghiệm văn hóa. Intrepid cũng kỳ vọng biến Thông Nguyên thành mô hình mẫu để nhân rộng trong tỉnh.

Vẻ đẹp Thông Nguyên mùa lúa chín từ tháng 9 - tháng 10.

Du khách thưởng thức trà thảo mộc.

Theo TS Nguyễn Thị Phương Nga - chuyên gia du lịch, Việt Nam có tiềm năng rất lớn để phát triển loại hình du lịch chăm sóc sức khỏe. Không chỉ dừng ở spa, suối khoáng nóng, mà còn có thể tiến tới mô hình du lịch y tế, nghỉ dưỡng kết hợp trị liệu chuyên biệt, tận dụng thế mạnh y học cổ truyền với châm cứu, bấm huyệt, dược liệu. Để làm được điều đó, chúng ta cần đầu tư hạ tầng, đào tạo nguồn nhân lực chuyên môn, đồng thời quảng bá mạnh mẽ để định vị Việt Nam như một điểm đến du lịch sức khỏe hấp dẫn trên bản đồ thế giới.

Các sản phẩm từ dược liệu được giới thiệu tại các khu du lịch.

Mỗi chuyến du lịch giờ đây không chỉ là giải trí, mà là hành trình chữa lành. Những sản phẩm dược liệu vùng cao, những trải nghiệm tắm lá thuốc, thưởng trà Shan Tuyết, hay đơn giản là phút lắng đọng bên thiên nhiên… tất cả đều đang góp phần xây dựng thương hiệu du lịch Việt Nam theo hướng bền vững và nhân văn.

Một chuyến đi trọn vẹn không chỉ để ngắm cảnh, mà để trở về với chính mình - khỏe hơn, bình yên hơn, và đầy cảm hứng sống.

Nguồn: https://vtv.vn/duoc-lieu-vung-cao-trong-hanh-trinh-du-lich-suc-khoe-100251015074732933.htm