Giành Giải Báo chí Quốc gia đầu tiên

Tác giả - Nhà báo Phan Hữu Minh (bên trái) trong một chuyến tác nghiệp tại cơ sở.

Mãi đến năm 2005, độc giả, khán thính giả mới được biết tới một cuốn nhật ký chiến tranh thật đặc sắc mà người viết nó là một cán bộ quân đội từng trải, quê ở Thái Nguyên - liệt sĩ Vũ Xuân, Chính trị viên Tiểu đoàn 2311 thuộc Đoàn 6 pháo binh Quân giải phóng miền Nam…

Cuốn nhật ký được nhà văn Nguyễn Tiến Hải tổ chức biên tập, Nhà xuất bản Quân đội nhân dân ấn hành sau nhật ký Nguyễn Văn Thạc và Đặng Thùy Trâm, nhưng do là nhật ký của một sĩ quan chính trị nên cuốn hút bởi tính tư tưởng, chính trị và hoài bão của tuổi trẻ cả một giai đoạn lịch sử hào hùng của dân tộc - giai đoạn đánh và thắng Mỹ. Cuốn nhật ký và tác giả của nó ngay từ đầu đã làm thổn thức và lay động tình cảm của nhiều người đọc.

Có cuốn nhật ký trong tay, chúng tôi nghĩ ngay đến việc tổ chức tuyên truyền, hy vọng lan tỏa càng nhiều càng tốt. Tôi quyết định chọn những phóng viên biết sáng tạo, ngôn ngữ hoạt bát và đa cảm để thành lập nhóm. Các bài báo lần lượt ra đời: Vũ Xuân - Mang niềm tin ra trận.

Điểm nhấn của bài này là câu nói trong nhật ký: “Nhật ký của một đảng viên cộng sản phải là tu dưỡng đạo đức, phẩm chất một người cách mạng”. Hay câu: “Tôi chỉ muốn câu nói được vang lên bên tai thế hệ sau là: “Đừng làm hoen ố máu của những người đi trước”…

Bài Đứa con ngoan của Thái Nguyên xúc động bởi người con của Thái Nguyên trước khi ra trận với tình yêu tha thiết và cả những rung động đầu đời. Anh viết: Càng gian khổ nhọc nhằn bao nhiêu, mình càng nhớ về Thái Nguyên xa xôi, nhớ về những người thân bấy nhiêu.

Các bài Dâng hiến hết mình, Thái Nguyên trong trái tim anh Xuân… đều được các biên tập đưa thành điểm nhấn… Chính vì thế, khi Hội đồng sơ khảo Giải Báo chí Quốc gia năm 2007 nhận xét về loạt 5 bài viết trên báo gửi dự thi đã nhấn mạnh: Khi được anh em làm báo Đảng tỉnh Thái Nguyên - quê hương liệt sĩ Vũ Xuân tổ chức tuyên truyền một cách tập trung, bài bản và khoa học trên báo in và Báo Thái Nguyên điện tử, Nhật ký Vũ Xuân trở thành hiện tượng mới mẻ trong truyên truyền nhật ký chiến tranh. Nhà văn Minh Chuyên trao đổi: Nếu có thể, Báo Thái Nguyên nên kể lại hành trình 11 năm chiến đấu của liệt sĩ Vũ Xuân và thế hệ anh thì tuyệt!…

Nhận Giải Báo chí Quốc gia, chúng tôi phối hợp với các ban, ngành và gia đình liệt sĩ tổ chức những hoạt động lớn, thành lập Quỹ học bổng Vũ Xuân, trong đó hiến tặng cho Quỹ toàn bộ tiền giải thưởng.

Và, chúng tôi kể lại câu chuyện bằng bộ phim ký sự tài liệu 8 tập, theo sát hành trình 11 năm hành quân và chiến đấu mà cuốn nhật ký đã lưu bút, cũng đồng thời qua đây kể lại những năm tháng gian khổ, hy sinh lớn lao mà vô cùng anh hùng của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc ta. Đài Truyền hình Việt Nam và các đài địa phương đã phát sóng nhiều lần bộ phim này với tên gọi Hành trình theo Nhật ký Vũ Xuân.

Phim gồm 8 tập, kể lại những chặng đường hành quân chiến đấu và hy sinh anh dũng của Vũ Xuân cùng đồng đội qua từng tập, lôi cuốn, hấp dẫn người xem: Tập 1 - Quê hương; tập 2 - Tiền tuyến gọi; tập 3 - Miền đất lửa; tập 4 - Phía Tây Trường Sơn; tập 5 - Trên đất nước Ăng-Co; tập 6 - Sông nước Cửu Long, nơi anh ngã xuống; tập 7 - Nghĩa tình người ở lại; tập 8 - Quê hương nghĩa nặng tình sâu… Cuốn nhật ký, các bài báo và bộ phim đã tạo hiệu ứng rất mạnh trong đời sống xã hội nhiều năm.

Anh và thế hệ các anh lên đường với mục đích cao cả, Vũ Xuân viết trong nhật ký: “Bàn giao nguyên vẹn giang sơn Việt Nam cho thế hệ tương lai là trách nhiệm của chúng mình, của thế hệ thanh niên đang sống và chiến đấu chống Mỹ này...”. Cho đến ngày hy sinh (13/5/1974), đằng đẵng 11 năm trời, Vũ Xuân có 3 lần hành quân bằng đôi chân trần, chiến đấu trên đất nước Việt Nam, nước bạn Lào và Campuchia.

Trong đời một người làm báo, để có một tác phẩm xuất sắc, chắc chắn không dễ. Ôn lại một kỷ niệm, một lát cắt trong cả hành trình cũng là một việc cần thiết, nên làm. Từ năm 2008 đến 2015, tôi được cử làm thành viên Hội đồng sơ khảo; từ năm 2016 thành viên Hội đồng chung khảo Giải Báo chí Quốc gia nên càng củng cố suy nghĩ của mình, đó là: Không có đầu tư trí tuệ và công sức, kể cả tâm sáng, lòng trong và dũng cảm với nhân vật và đề tài… không thể có tác phẩm xuất sắc. Cần lắm một đầu óc tổ chức khoa học, đúng và trúng.

Nguồn: https://baothainguyen.vn/xa-hoi/202506/gianh-giai-bao-chi-quoc-giadau-tien-ky-uc-tu-hao-0ed1fc7/