Hướng đến các không gian sáng tạo có tính bền vững

Để hiện thực hóa mục tiêu này, ngay từ bây giờ, Hà Nội cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp để mở rộng các không gian sáng tạo có tính bền vững, thu hút được cộng đồng sáng tạo trong nước và quốc tế tham gia. Báo Hànộimới đã trao đổi với các chuyên gia, khách mời để làm rõ hơn những giải pháp cần thực hiện trong thời gian tới.

Ông Trương Minh Tiến - Chủ tịch Hiệp hội UNESCO Hà Nội:
Xây dựng hành lang pháp lý thông thoáng, minh bạch

Đối với Hà Nội, một thành phố ngàn năm văn hiến, đồng thời là “Thành phố sáng tạo” được UNESCO công nhận, việc hình thành và phát triển các trung tâm sáng tạo có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Đây không chỉ là không gian để các nghệ sĩ, nhà nghiên cứu, doanh nghiệp và cộng đồng khởi nguồn ý tưởng, thử nghiệm công nghệ, mà còn là nền tảng cho sự ra đời của những sản phẩm văn hóa độc đáo, có khả năng lan tỏa và cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Tuy nhiên, để các trung tâm sáng tạo thực sự trở thành “trái tim” của công nghiệp văn hóa, điều tiên quyết là cần có chính sách thu hút nguồn lực đầu tư đồng bộ, dài hạn và bền vững.

Theo tôi, trước hết, Hà Nội cần ưu tiên tạo dựng hành lang pháp lý thông thoáng, minh bạch, qua đó tạo niềm tin cho các doanh nghiệp và nhà đầu tư trong, ngoài nước. Những chính sách ưu đãi về thuế, hỗ trợ thuê hoặc sử dụng đất đai cho mục đích sáng tạo, hay các gói tín dụng lãi suất ưu đãi sẽ trở thành động lực khuyến khích khu vực tư nhân tham gia.

Song song, thành phố cần phát huy cơ chế hợp tác công - tư, trong đó Nhà nước giữ vai trò kiến tạo, định hướng và bảo đảm sự công bằng, còn doanh nghiệp đóng vai trò triển khai, vận hành linh hoạt và sáng tạo. Việc hình thành các quỹ đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo, các chương trình hỗ trợ tài chính, kỹ thuật cho các dự án văn hóa - nghệ thuật cũng là giải pháp hữu hiệu nhằm nuôi dưỡng ý tưởng mới.

Mặt khác, để chính sách thu hút đầu tư đạt hiệu quả, cần gắn liền với chiến lược phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đồng thời mở rộng hợp tác quốc tế để trao đổi kinh nghiệm và công nghệ. Ngoài ra, việc xây dựng thương hiệu cho các trung tâm sáng tạo, quảng bá hình ảnh Hà Nội như một điểm đến của sáng tạo và đổi mới cũng có ý nghĩa quyết định trong việc kêu gọi dòng vốn ngoại.

NSND Trần Ly Ly - Chủ tịch Hội đồng Học viện Múa Việt Nam:
Chú trọng đầu tư những chương trình nghệ thuật có giá trị đỉnh cao

Nghị quyết 09-NQ/TU của Thành ủy Hà Nội (2022) về phát triển công nghiệp văn hóa giai đoạn 2021 - 2025 đã xác định rõ những mục tiêu ngắn hạn và dài hạn, trong đó nhấn mạnh xây dựng Hà Nội trở thành trung tâm sáng tạo của khu vực và thế giới. Với lợi thế Thủ đô ngàn năm văn hiến, giàu di sản và đang trên đà phát triển mạnh mẽ, Hà Nội có đầy đủ điều kiện để hiện thực hóa mục tiêu này.

Để trở thành trung tâm công nghiệp văn hóa tầm cỡ, trước hết cần hệ thống hạ tầng hiện đại với những công trình văn hóa mang tầm vóc quốc tế. Không chỉ đáp ứng yêu cầu về quy mô và công năng, các công trình này còn phải là biểu tượng tiêu biểu cho bản sắc văn hóa Hà Nội. Thực tế hiện nay, Hà Nội đã và đang sở hữu nhiều công trình văn hóa quan trọng như Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia, Nhà hát Hồ Gươm và trong tương lai sẽ tiếp tục có thêm nhiều dự án hiện đại. Đây là nền tảng vững chắc để mở rộng không gian sáng tạo, thu hút nguồn lực xã hội cho phát triển công nghiệp văn hóa.

Tuy nhiên, hạ tầng tốt thôi chưa đủ, điều quan trọng là duy trì các hoạt động thường xuyên, có sức hấp dẫn lâu dài. Muốn làm được điều đó, Thành phố cần có cơ chế khuyến khích sáng tạo, tạo điều kiện để các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp cùng tham gia, đặc biệt thông qua hợp tác công - tư. Bên cạnh các sự kiện văn hóa, giải trí mang tính đại chúng, cần chú trọng đầu tư những chương trình nghệ thuật có giá trị đỉnh cao để khẳng định thương hiệu, tầm vóc cũng như sức sáng tạo của nghệ sĩ Thủ đô, qua đó tạo sức lan tỏa không chỉ trong nước mà còn ra thế giới. Công tác quảng bá cũng cần chú trọng để cộng đồng quốc tế biết những địa điểm, công trình ở Thủ đô đạt chuẩn, đủ sức sẵn sàng đăng cai các sự kiện tầm vóc khu vực và toàn cầu.

Ông Phùng Quang Thắng - Chủ tịch Liên chi hội Du lịch xanh Việt Nam (Hiệp hội Du lịch Hà Nội):
Mở rộng các không gian sáng tạo xanh

Phát triển công nghiệp văn hóa không thể chỉ dừng lại ở mục tiêu kinh tế, mà cần gắn với định hướng xanh và bền vững. Một trong những giải pháp then chốt chính là xây dựng và mở rộng các không gian sáng tạo xanh, nơi kết hợp hài hòa giữa nghệ thuật, công nghệ, môi trường và cộng đồng để vừa tạo ra giá trị văn hóa, vừa thúc đẩy phát triển bền vững.

Không gian sáng tạo xanh không đơn thuần là địa điểm trưng bày hay sản xuất sản phẩm văn hóa, mà còn là hệ sinh thái mở, nơi các ý tưởng đổi mới được hình thành từ nguyên tắc tôn trọng thiên nhiên và phát triển cân bằng. Ở đó, nghệ sĩ, doanh nghiệp, nhà thiết kế, cộng đồng có thể hợp tác để sáng tạo ra các sản phẩm, dịch vụ, sự kiện gắn với tiêu chí xanh như sử dụng vật liệu tái chế, tiết kiệm năng lượng, tận dụng công nghệ sạch và truyền tải thông điệp bảo vệ môi trường.

Ở góc độ công nghiệp văn hóa, các không gian sáng tạo xanh tạo động lực cho một mô hình tăng trưởng mới, trong đó giá trị văn hóa và giá trị môi trường được gắn bó chặt chẽ. Một lễ hội âm nhạc sử dụng năng lượng tái tạo, một trung tâm nghệ thuật vận hành bằng vật liệu thân thiện môi trường, hay một khu phố sáng tạo kết hợp công viên sinh thái... đều cho thấy tính khả thi của việc kết hợp văn hóa - sáng tạo - xanh. Đây cũng là cách để các thành phố trên thế giới xây dựng thương hiệu sáng tạo bền vững, thu hút nguồn lực quốc tế và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị văn hóa toàn cầu.

Không gian sáng tạo xanh vừa đáp ứng yêu cầu phát triển công nghiệp văn hóa theo tinh thần Nghị quyết 09-NQ/TU, vừa phù hợp với chiến lược tăng trưởng xanh của Thành phố Hà Nội. Đây cũng là nền tảng để gắn kết cộng đồng, khuyến khích sự tham gia của thanh niên, nghệ sĩ, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.

Nguồn: https://hanoimoi.vn/huong-den-cac-khong-gian-sang-tao-co-tinh-ben-vung-715030.html