Khi con chữ hòa vào dòng chảy số

Chỉ trong hơn 20 năm, bức tranh báo chí Việt Nam đã chứng kiến một cuộc cách mạng ngoạn mục: từ những tờ báo với nhiều thao tác "thủ công", nhưng giờ đây, chúng ta đã hoàn toàn hòa mình vào dòng chảy của báo chí kỹ thuật số. Mọi công đoạn, từ việc thu thập, xử lý thông tin, hình ảnh cho đến việc gửi bài về tòa soạn, đều diễn ra nhanh chóng trên môi trường mạng đến khó tin. Điều này không chỉ giúp nghề báo trở nên dễ dàng, thuận lợi hơn mà còn phá vỡ mọi rào cản về thời gian và không gian, cho phép người làm báo tác nghiệp mọi lúc, mọi nơi.

Trong dòng chảy đó, những người làm Báo Lâm Đồng đang thích nghi và phát triển để đáp ứng những thách thức và cơ hội mới.

Phóng viên Phòng Kinh tế - Văn hóa - Xã hội Báo Lâm Đồng đi thực tế tại Phú Quý, Bình Thuận

CUỘC ĐUA KHÔNG HỒI KẾT

Nhà báo Viết Trọng (Báo Lâm Đồng) đã chia sẻ những trải nghiệm và góc nhìn sâu sắc về sự thay đổi của nghề báo trong gần 30 năm qua. Từ những ngày đầu làm báo với bút viết, máy ảnh phim đến kỷ nguyên số hóa, anh đã chứng kiến và trải qua những biến đổi lớn lao: “Tôi vào nghề từ những năm 90, khi mọi thứ đều thủ công. Viết báo bằng bút bi, chụp ảnh bằng máy phim. Bản thảo đều viết tay, ai có máy ghi âm đã là hiện đại lắm rồi”.

Những ngày đầu, việc viết và xuất bản tin tức là một quá trình chậm chạp và tốn thời gian. Các phóng viên phải viết tay bản thảo, sau đó chuyển đến tòa soạn để đánh máy và in ấn. Quá trình này có thể mất vài ngày, thậm chí vài tuần. "Sau những năm 2000, các nhà báo mới bắt đầu viết bằng máy tính. Tòa soạn lúc đó còn chưa có email. Viết bản tin bằng máy tính xong lại phải nhờ bưu điện chuyển bằng fax về nếu ở xa", nhà báo Viết Trọng chia sẻ.

Nhưng với sự ra đời của máy tính và internet, mọi thứ đã thay đổi. Các phóng viên có thể viết và gửi tin tức một cách nhanh chóng và dễ dàng. Tòa soạn đã bắt đầu xuất bản tin tức trực tuyến, tiếp cận lượng độc giả lớn hơn. “Điều đáng mừng là tôi thấy những thế hệ làm báo đều rất nhanh nhạy và chịu khó học hỏi để không bị bỏ lại phía sau. Đã có những thế hệ (nay đã nghỉ hưu), tưởng chừng như không thể làm quen được với chiếc máy tính, để bắt kịp với yêu cầu thay đổi của cơ quan trong từng giai đoạn, đã tự học, tái đào tạo để thao tác trên máy tính, rồi từ việc gõ "mổ cò" 2 ngón, bắt đầu chuyển sang gõ rành hơn, nhanh hơn, sử dụng email để gửi và nhận tin, bài nhuần nhuyễn hơn", nhà báo Viết Trọng nói.

GIỮ LỬA NGHỀ TRONG KỶ NGUYÊN SỐ

Trong những năm gần đây, trí tuệ nhân tạo (AI) đã bắt đầu đóng một vai trò quan trọng trong ngành báo chí. Các toà soạn báo trong vòng 2 năm qua cũng đã bắt đầu cử phóng viên, biên tập viên tham gia các lớp tập huấn kỹ năng để nhận diện AI là gì, và ứng dụng AI như thế nào. AI đã bắt đầu được các nhà báo sử dụng để tự động hóa các tác vụ hỗ trợ cho công việc làm báo. Điều này có thể giúp các nhà báo tiết kiệm thời gian và công sức, đồng thời cải thiện độ chính xác và hiệu quả của công việc của họ.

Tuy nhiên, AI cũng đặt ra những thách thức mới cho ngành báo chí hiện nay. Một trong những thách thức lớn nhất là nguy cơ mất “nét riêng” và thông tin sai lệch. Để đối phó với những thách thức này, các nhà báo cần phải có kỹ năng và kiến thức mới. Nhà báo cần phải có khả năng và hiểu, nhận thức được rằng mình cần sử dụng các công cụ AI vào phần việc gì một cách hiệu quả.

Nhà báo Mai Văn Bảo (VP đại diện Báo Nhân dân tại Lâm Đồng) chia sẻ: “Trong dòng chảy của công nghệ hiện đại, đặc biệt là AI ra đời, áp lực cạnh tranh càng lớn. Nhà báo phải nắm bắt được các công cụ này, làm chủ công cụ để ứng dụng, nhưng cũng phải xác định được rằng nó chỉ là công cụ hỗ trợ, không thể sử dụng nó để biến nó làm thay mọi việc cho mình. Cốt lõi cuối cùng của một nhà báo giỏi, là cần để lại dấu ấn, khẳng định năng lực và trình độ nghề nghiệp, kiến thức và sự hiểu biết, và cả phong cách viết báo của mình”.

Mặc dù có những thách thức, nhưng nhà báo Mai Văn Bảo nhận định rằng, tương lai của ngành báo chí vẫn rất tươi sáng. Bởi theo ông, với sự phát triển của công nghệ, các nhà báo có thể tiếp cận lượng khán giả lớn hơn và tạo ra những câu chuyện hấp dẫn và thú vị hơn. “Trong một thế giới ngày càng số hóa, báo chí chính thống vẫn đóng một vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin chính xác và đáng tin cậy cho công chúng. Bởi vậy, tôi tin rằng, độc giả đọc mạng xã hội, thì họ vẫn phải tìm đến các kênh báo chí chính thống để xác minh thông tin”, nhà báo Mai Văn Bảo chia sẻ.

Nguồn: https://baolamdong.vn/xa-hoi/202506/khi-con-chu-hoa-vao-dong-chay-so-a462f77/