Khuổi My trong sương: Miền cổ tích trên sườn Tây Côn Lĩnh

Chỉ cách trung tâm thành phố Hà Giang hơn chục cây số, thôn Khuổi My, xã Phương Độ như một miền cổ tích còn sót lại giữa núi rừng. Ở độ cao gần 1000m so với mực nước biển, Khuổi My quanh năm sương mù bao bọc, phủ một lớp mỏng manh lên mái nhà, bờ rào, con dốc... Cả thôn như đang trôi giữa những tầng mây.

Những mái nhà phủ rêu ở thôn Khuổi Mỹ, xã Phương Độ, thành phố Hà Giang.

Dù thuộc địa giới thành phố Hà Giang nhưng Khuổi My vẫn giữ được nét tự nhiên, mộc mạc, nguyên sơ, biệt lập như một ốc đảo trầm lặng ẩn mình trên sườn núi. Những mái nhà sàn lợp lá cọ phủ đầy rêu xanh thẫm, nhuốm màu thời gian. Rêu không được ai trồng mà tự mọc theo độ ẩm và được nuôi dưỡng bởi khí lạnh miền sơn cước. Mười năm, hai mươi năm... từng thớ lá úa dần và từng lớp rêu "ăn sương" lại dày thêm khiến những mái nhà tiệp vào màu xanh của thiên nhiên hùng vĩ.

Nhịp sống thường ngày của người Dao thôn Khuổi My.

Thôn Khuổi My là nơi cư trú của gần 50 hộ người Dao. Người dân nơi đây vẫn tự tay lợp mái nhà. Tuy nhiên, có những ngôi nhà 40 năm chưa lợp lại bao giờ. Việc thay lá cọ mất từ hai đến ba ngày nhưng công đoạn này được làm thủ công hoàn toàn như cách cha ông họ đã làm. Ngày nay, một số ngôi nhà đã chuyển sang mái tôn đỏ nhưng đâu đó giữa lưng chừng sương, những mái nhà rêu phủ vẫn hiện đầy quyến rũ.

Những mái nhà rêu phủ trong sương mù.

Bên trong những nếp nhà ấy, cả một kho tàng văn hóa đang được gìn giữ. Tiếng Dao vẫn vang lên trong sinh hoạt hằng ngày, lễ tục vẫn được tổ chức theo chu kỳ mùa vụ và đời người, trang phục truyền thống vẫn được sử dụng như một phần thiết yếu của bản sắc. Cuộc sống hiện đại có thể đã đến thật gần nhưng chưa làm mờ đi nền nếp bao đời của người Dao nơi đây. Khuổi My như thể đã chọn cách bước chậm giữa thời đại số, sống cùng núi rừng và thở cùng sương mai.

Mái nhà phủ rêu là điểm nhấn hấp dẫn du khách.

Không chỉ cuốn hút bởi những mái nhà rêu phủ, Khuổi My còn làm say lòng du khách bởi vẻ đẹp của mùa lúa. Tháng 4, tháng 5 là mùa nước đổ. Sang tháng 8, tháng 9 cả sườn núi rực rỡ sắc vàng lúa chín. Vẻ đẹp nơi đây không ồn ã, không phô trương mà đủ sức níu giữ chân du khách.

Nhịp sống chậm rãi và yên bình.

Du khách đến Khuổi My không chỉ để ngắm cảnh. Họ đến để sống chậm và hòa mình vào cuộc sống của người Dao, cùng đi hái trà cổ thụ, cùng lên nương và cùng ngồi bên bếp lửa nghe người già kể chuyện. Mỗi bước chân trên con dốc đất, mỗi buổi sáng thức giấc giữa màn sương giăng, hít thở không khí trong lành là một lần trải nghiệm khó quên.

Những mái nhà "ăn sương" là nét độc đáo của thôn Khuổi My.

Trong bối cảnh nhiều điểm đến vùng cao đang mất dần nét riêng bởi du lịch hóa, Khuổi My lặng lẽ nổi bật như một điểm đến khác biệt, không náo nhiệt nhưng thấm đẫm chiều sâu. Một vài hộ dân bắt đầu kinh doanh du lịch cộng đồng.

Khuổi My bắt đầu phát triển du lịch cộng đồng.

Nếu được định hướng đúng, bảo tồn văn hóa bản địa và khai thác bền vững, nơi đây hoàn toàn có thể trở thành ngôi làng di sản sống, nơi người Dao không chỉ gìn giữ văn hóa tộc người mà còn lan tỏa nét đẹp của Khuổi My qua từng hơi sương, từng mái rêu và nhịp sống chậm rãi của núi rừng.