Lai Châu: Nghị quyết 15 thắp sáng hành trình xóa bỏ hủ tục

VTV.vn - Từ những bản làng còn nặng hủ tục, Lai Châu đang thay đổi mạnh mẽ nhờ Nghị quyết 15, xây dựng đời sống văn minh, giữ gìn bản sắc và phát triển bền vững.

Người dân bản Sin Suối Hồ quét dọn bản làng tạo không gian xanh sạch đẹp. Ảnh: Hoàng Anh

"Ánh sáng" từ một nghị quyết

Lai Châu là tỉnh miền núi, biên giới, nơi có 20 dân tộc anh em cùng sinh sống. Vùng đất này không chỉ giàu truyền thống lịch sử, đậm bản sắc văn hóa mà còn chứa đựng sức mạnh đoàn kết cộng đồng. Tuy nhiên, song hành với những giá trị tốt đẹp, nhiều hủ tục, tập quán lạc hậu đã tồn tại dai dẳng qua nhiều thế hệ, trở thành rào cản lớn cho phát triển kinh tế - xã hội.

Các hủ tục như tảo hôn, hôn nhân cận huyết, ma chay rườm rà, mê tín dị đoan, quan niệm "trọng nam khinh nữ", hay thói quen nhốt gia súc dưới gầm sàn… đã làm chậm nhịp bước của nhiều bản làng, khiến không ít hộ gia đình rơi vào vòng luẩn quẩn của đói nghèo.

Anh Vàng A Tủa, Bí thư chi bộ bản Sin Suối Hồ tuyên truyền cho người dân trong bản hiểu rõ Nghị quyết 15 về xóa bỏ hủ tục lạc hậu. Ảnh: Nguyễn Quân

Xuất phát từ thực tiễn ấy, ngày 22/12/2023, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Lai Châu đã ban hành Nghị quyết số 15-NQ/TU về "Xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh giai đoạn 2024 – 2030". Đây là một chủ trương đúng đắn, kịp thời, hợp lòng dân, nhằm định hướng cho đồng bào các dân tộc thay đổi nhận thức, từng bước hình thành nếp sống tiến bộ, phù hợp với xu thế phát triển chung của đất nước.

Nghị quyết xác định mục tiêu đến năm 2030, cơ bản xóa bỏ các hủ tục, tập quán lạc hậu; đồng thời giữ gìn, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp; đẩy mạnh phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa"; xây dựng gia đình, bản làng văn hóa gắn với phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững, bảo đảm an ninh trật tự, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Cán bộ cơ sở cùng bà con dân bản trao đổi, bàn giải pháp xóa bỏ hủ tục, xây dựng nếp sống văn minh. Ảnh: Hoàng Anh

Để đạt mục tiêu, nghị quyết đưa ra nhiều nhiệm vụ, giải pháp đồng bộ: tăng cường tuyên truyền, vận động, giáo dục nhân dân; phát huy vai trò gương mẫu của cán bộ, đảng viên; nâng cao chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị cơ sở; đề cao uy tín già làng, trưởng bản, người có ảnh hưởng trong cộng đồng; kịp thời biểu dương điển hình tiên tiến; đồng thời xử lý nghiêm những trường hợp cố tình vi phạm.

Một điểm sáng trong nghị quyết là sự linh hoạt, khoa học: vừa kiên quyết loại bỏ những hủ tục lạc hậu, vừa kế thừa, phát huy phong tục đẹp, giàu bản sắc. Quan điểm này thể hiện tầm nhìn xa, không cực đoan "phủ định sạch trơn", mà kết hợp hài hòa giữa bảo tồn và đổi mới. Đặc biệt, nghị quyết còn gắn xóa bỏ hủ tục với nâng cao đời sống kinh tế - xã hội, bởi chỉ khi có cuộc sống ổn định, người dân mới có động lực thay đổi tư duy, từ bỏ thói quen lạc hậu.

Lãnh đạo địa phương đến tận hộ dân nắm bắt tâm tư, vận động thực hiện Nghị quyết 15-NQ/TU. Ảnh: Hoàng Anh

Những chuyển biến rõ rệt từ cơ sở

Tại bản Sin Suối Hồ, xã Sin Suối Hồ – nơi 100% dân số là đồng bào Mông – từng tồn tại nhiều hủ tục như tảo hôn, mê tín, nhốt gia súc cạnh nhà… Nhờ sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy, chính quyền và sự đồng thuận của nhân dân, diện mạo bản thay đổi mạnh mẽ. Người dân tích cực chỉnh trang nhà cửa, giữ gìn vệ sinh, bỏ dần hủ tục cũ, xây dựng nếp sống mới. Bản đã trở thành điểm sáng về du lịch cộng đồng, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước.

Chị Sùng Thị Mỷ, người dân bản, chia sẻ: "Trước đây bản còn có tục kéo vợ, bắt vợ, nhưng nay chúng tôi đã bỏ. Bản làng sạch sẽ hơn, trẻ em có tương lai tốt đẹp hơn". Anh Vàng A Tủa, Bí thư chi bộ bản, khẳng định: "Nhờ nghị quyết 15, chi bộ thường xuyên tuyên truyền, vận động bà con bỏ dần hủ tục lạc hậu. Nhận thức của bà con đã thay đổi rõ rệt". Đồng chí Giàng A Vư, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã, đánh giá: "Nghị quyết ban hành rất đúng và trúng, phù hợp tâm tư, nguyện vọng chính đáng của nhân dân".

Người dân tích cực tham gia gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống. Ảnh: Quân Nguyễn

Ở bản Nà Đon, xã Pu Sam Cáp, công tác triển khai nghị quyết được tiến hành bài bản: xã thành lập Ban chỉ đạo, phân công rõ nhiệm vụ, tổ chức họp bản để lấy ý kiến nhân dân. Nhờ vậy, nhiều hủ tục như tảo hôn, nhốt gia súc dưới gầm sàn được loại bỏ. Ông Quàng Văn Mán, Trưởng bản, chia sẻ: "Khi xã tuyên truyền, bà con rất đồng tình, ủng hộ, bỏ bớt hủ tục lạc hậu".

Tại xã Bản Bo, nơi từng tồn tại nhiều hủ tục như lễ cưới tốn kém, ma chay dài ngày, nhốt gia súc dưới gầm sàn… việc triển khai nghị quyết đã mang lại hiệu quả thiết thực. Bà Lò Thị Hợp, bản Hợp Nhất, phấn khởi: "Từ khi bỏ được hủ tục, đời sống bà con khá hơn trước rất nhiều". Ông Đèo Văn Niên, Bí thư chi bộ bản, khẳng định: "Chi bộ đã triển khai đến bà con chủ trương của Đảng, kết hợp với nghị quyết 15. Đến nay, bà con cơ bản đã bỏ hủ tục lạc hậu, mê tín dị đoan".

Đội văn nghệ quần chúng biểu diễn, góp phần lan tỏa phong trào xây dựng đời sống văn hóa mới. Ảnh: Hoàng Anh

Ở xã Nậm Cuổi, sau sáp nhập với Nậm Hăn, phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" được đẩy mạnh, góp phần thay đổi nếp nghĩ, cách làm. Ông Lò Văn Ún, Bí thư chi bộ bản Hua Cuổi, cho biết: "Bản thường xuyên tuyên truyền để bà con thay đổi từng ngày, xây dựng khu dân cư văn hóa". Đến nay, 100% số bản trong xã đã đăng ký đạt chuẩn "bản văn hóa".

Những kết quả đạt được từ Sin Suối Hồ, Pu Sam Cáp, Bản Bo hay Nậm Cuổi là minh chứng sinh động cho hiệu quả của nghị quyết. Từ chỗ bị xem là "căn bệnh khó chữa", nhiều hủ tục đã từng bước được loại bỏ. Đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân ngày càng được nâng lên; bản làng khang trang, sạch đẹp; tinh thần đoàn kết cộng đồng được củng cố.

Lai Châu hôm nay khang trang, hiện đại – minh chứng cho sự đổi thay từ chủ trương đúng đắn của Đảng. Ảnh: Nguyễn Quân

Có thể khẳng định, Nghị quyết 15-NQ/TU là chủ trương đúng đắn, hợp lòng dân, đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Với quyết tâm chính trị cao, sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận của nhân dân, nghị quyết đã thực sự đi vào cuộc sống, tạo chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và hành vi của đồng bào các dân tộc.

Trong bối cảnh đất nước đẩy mạnh công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, việc xây dựng nếp sống văn minh, tiến bộ ở các vùng cao, biên giới như Lai Châu có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Đây không chỉ là nhiệm vụ trước mắt mà còn là chiến lược lâu dài, gắn với mục tiêu phát triển bền vững, bảo đảm quốc phòng – an ninh, giữ vững biên cương Tổ quốc.

Niềm tin và sự đồng thuận của nhân dân chính là "chìa khóa" để nghị quyết 15 đi vào cuộc sống. Từ chủ trương đúng đắn này, Lai Châu đang từng bước loại bỏ hủ tục, gìn giữ bản sắc, xây dựng đời sống văn minh, góp phần củng cố biên cương và tạo nền tảng vững chắc cho phát triển bền vững nơi cực Tây Tổ quốc.

Nguồn: https://vtv.vn/lai-chau-nghi-quyet-15-thap-sang-hanh-trinh-xoa-bo-hu-tuc-10025091519054834.htm