Lãnh tụ Fidel Castro ở Quảng Trị: Vòng tay Cuba giữa khói lửa chiến tranh

52 năm trước, tháng 9/1973, khi mảnh đất Quảng Trị vẫn ngùn ngụt khói lửa chiến tranh, Fidel Castro - lãnh tụ Cách mạng Cuba - đã trở thành nguyên thủ quốc gia nước ngoài đầu tiên vào vùng giải phóng miền Nam Việt Nam. Chuyến thăm ấy không chỉ ghi dấu tình đoàn kết mà còn là biểu tượng sống động của tinh thần quốc tế giữa hai dân tộc.

Nhân kỷ niệm sự kiện lịch sử này, báo Granma (Cuba) đã đăng tải bài viết của tác giả José Llamos Camejo kể lại rằng: Chưa bao giờ những con phố Hà Nội lại trở nên chật hẹp như vào buổi trưa ngày 12/9/1973, khi đoàn xe tiến vào. Suốt hơn hai giờ đồng hồ, vỉa hè hóa thành những dải người rộn ràng, chan chứa tình cảm. Cho đến ngày hôm ấy, chưa từng có vị nguyên thủ nước ngoài nào được đón tiếp bằng xe mui trần trên đường phố Việt Nam. Lần này họ đã làm như vậy, bởi có một người bạn từ “phía bên kia bán cầu” đến thăm. Đó là một sự kiện chưa từng có tiền lệ, đồng thời cũng đầy rủi ro. Ở Hà Nội, máy bay B-52 của Mỹ vẫn thường xuyên rải bom. Fidel biết rõ điều đó, nhưng hiểm nguy không ngăn được ông. Hai ngày sau, ông sẽ bước vào hành trình còn mạo hiểm hơn: đến vùng giải phóng miền Nam Việt Nam, giữa lúc chiến tranh đang diễn ra.

Lãnh tụ Fidel Castro chụp ảnh cùng Thủ tướng Phạm Văn Đồng tại Vĩnh Linh năm 1973. Ảnh: TTXVN

Theo bài báo, ý định đến miền Nam xuất hiện từ năm 1970, khi Fidel nói với Đại sứ Cuba ở miền Nam Việt Nam Raúl Valdés Vivó rằng sẵn sàng đi dù nguy hiểm đến đâu. Vào ngày 14/9/1973, Fidel cùng Thủ tướng Phạm Văn Đồng bay từ Hà Nội đến Quảng Bình rồi tiếp tục hành trình qua những vùng đất bị phá hoại nặng nề bởi bom đạn - nơi chiến tranh đã lấy đi gần ba triệu sinh mạng người Việt Nam và khoảng 60.000 lính Mỹ. Tại Vĩnh Linh, lãnh tụ Fidel xúc động nói: “Tới nơi này mới hiểu hết tội ác mà bọn đế quốc gây ra..., mới thấy trọn vẹn tầm vóc anh hùng của nhân dân Việt Nam”. Trên cầu Bến Hải, Đông Hà, Cam Lộ, căn cứ Carrol đổ nát, ông bày tỏ sự khâm phục và động viên người dân, cán bộ, chiến sĩ.

Bài viết của Granma cũng kể lại khoảnh khắc ngày 16/9/1973 tại Quảng Trị, khi Fidel bế em Phạm Tùng Thiện - trẻ em mất đôi tay vì bom Mỹ. "(...) Một tay ông ôm tôi sát ngực, vuốt ve như thể tôi là con trai ông, hay như với một em nhỏ trên đất nước ông lâu ngày không gặp. Ông thì thầm những lời dịu dàng mà tôi không hiểu. Tôi bật khóc”, báo Granma dẫn lời ông Phạm Tùng Thiện kể lại.

Cũng theo Granma, với Fidel, chuyến đi không chỉ là biểu hiện của tình cảm và ngưỡng mộ mà còn là trách nhiệm quốc tế: nơi chủ nghĩa đế quốc Mỹ đang bị thách thức, nơi sự kiên cường của nhân dân Việt Nam trở thành nguồn cảm hứng cho phong trào giải phóng dân tộc toàn thế giới. Trong diễn văn chia tay tại Hà Nội, ông nói: Thế giới phải biết ơn Việt Nam. Bằng cuộc kháng chiến, nhân dân Việt Nam đã làm một việc lớn lao cho nhân loại.

Lãnh tụ Cuba Fidel Castro phất cao lá cờ bách chiến bách thắng lấp lánh Huân chương của đoàn Khe Sanh, Quân giải phóng Trị Thiên Huế, tháng 9/1973. (Ảnh: TTXVN)

Theo bài viết của tác giả Indira Ferrer Alonso đăng trên hãng thông tấn Nhà nước Cuba (ACN) được TTXVN dẫn lại, ngày 15/9/1973, Tổng tư lệnh Fidel Castro đã đi qua cầu phao bắc qua sông Bến Hải để thể hiện tình đoàn kết của những người con đất nước Caribe với nhân dân Việt Nam anh hùng.

Cùng với Thủ tướng Phạm Văn Đồng, ông đã vẫy lá cờ chiến thắng của Lữ đoàn Khe Sanh thuộc Quân Giải phóng Trị Thiên-Huế và bước đi giữa các chiến hào, chào từng chiến sĩ.

Lời ông nói trước đám đông chiến sĩ tại cao điểm 241, vang vọng lời cam kết không lay chuyển: "Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình".

Câu nói ấy, vẫn còn vang vọng hơn nửa thế kỷ sau, đã gói gọn bản chất của tình hữu nghị giữa hai dân tộc được vun đắp bằng sức kháng cự, phẩm giá và tinh thần quốc tế.

Bài viết của ACN cũng nhắc đến Ủy ban Đoàn kết Cuba với miền Nam Việt Nam, được Fidel sáng lập năm 1963, dưới sự lãnh đạo của nữ anh hùng Melba Hernández, như một minh chứng lâu dài cho sự cam kết hỗ trợ chính trị, tinh thần và vật chất cho nhân dân Việt Nam.

Theo bài báo, dù chuyến thăm chỉ kéo dài 6 giờ, nó cũng đủ để củng cố một tình bạn vĩnh cửu. Chuyến thăm Quảng Trị của Tổng tư lệnh Fidel Castro là biểu tượng của tình anh em giữa hai quốc gia gắn kết bởi cùng một lý tưởng hòa bình, độc lập và công bằng xã hội.

Cuba và Việt Nam tiếp tục đồng hành cùng nhau; Lãnh tụ Fidel sống mãi trong vòng tay vĩnh cửu ấy, vòng tay đã bất chấp chiến tranh và gieo mầm cho tình đoàn kết bất diệt.

Và như lãnh tụ Fidel Castro đã nói ngày hôm đó trên đất nước Việt Nam: "Việt Nam sẽ đẹp hơn gấp mười lần, như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã mơ ước. Trong công cuộc xây dựng đó, Cuba sẽ luôn sát cánh cùng nhân dân Việt Nam".

Nguồn: https://thoidai.com.vn/lanh-tu-fidel-castro-o-quang-tri-vong-tay-cuba-giua-khoi-lua-chien-tranh-216279.html