Mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp: Tăng cường lưới an sinh

Sau hơn 16 năm triển khai, chính sách bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) đã thực sự trở thành một trong những trụ cột an sinh xã hội quan trọng.

Theo chị Lê Thị Chi (phường Buôn Ma Thuột), bản thân chị có hơn 8 năm làm việc cho một doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh. Đầu năm 2025, chị quyết định nghỉ việc và tìm đến Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh để thực hiện các thủ tục nhận trợ cấp thất nghiệp. Sau khoảng 20 ngày, chị đã hoàn thành hồ sơ và bắt đầu nhận tiền trợ cấp thất nghiệp. Đến nay, chị đã được trợ cấp 5 tháng với số tiền gần 3 triệu đồng/tháng. Cũng nhờ có số tiền này, cuộc sống của chị đỡ vất vả trong khi tìm việc làm mới.

Cán bộ Bảo hiểm xã hội cơ sở Ea Kar giải quyết chế độ cho người tham gia.

Anh Nguyễn Văn Trung (phường Ea Kao) cũng làm việc tại một công ty xây dựng đã hơn 7 năm, nên khi mất việc anh làm thủ tục nhận trợ cấp thất nghiệp với số tiền được nhận gần 2,5 triệu đồng/tháng. Anh Trung bày tỏ: “Trong thời điểm thất nghiệp, việc được nhận tiền trợ cấp dù không nhiều nhưng với tôi lại thiết thực và ý nghĩa. Hơn thế nữa, trong những tháng thất nghiệp này tôi vẫn được hỗ trợ tham gia bảo hiểm y tế nên rất yên tâm”.

Theo BHXH tỉnh Đắk Lắk, tính đến ngày 31/7, toàn tỉnh có 160.748 người tham gia BHTN và trong 7 tháng đầu năm, BHXH tỉnh đã chi trả trợ cấp thất nghiệp cho 9.682 người, tăng 11% so với cùng kỳ năm 2024; chi hỗ trợ học nghề 691 người, tăng 26% so với cùng kỳ năm 2024.

Theo Luật Việc làm 2013, chính sách BHTN bao gồm: Trợ cấp thất nghiệp; hỗ trợ tư vấn, giới thiệu việc làm; hỗ trợ học nghề; hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm cho người lao động.

Mức hưởng trợ cấp thất nghiệp hằng tháng bằng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHTN của 6 tháng liền kề trước khi thất nghiệp. Người lao động hưởng trợ cấp thất nghiệp được xác định theo số tháng đóng BHTN.

Cụ thể, đóng BHTN đủ 12 - 36 tháng được hưởng 3 tháng trợ cấp; sau đó cứ đóng đủ thêm 12 tháng được hưởng thêm 1 tháng trợ cấp. Thời gian hưởng tối đa bằng 12 tháng.

Tuy nhiên, một thực tế hiện nay là số lao động phi chính thức dù chiếm hơn 60% lực lượng lao động cả nước, nhưng vẫn chưa có cơ hội tiếp cận chính sách này. Trong khi đó, lao động phi chính thức công việc thường không ổn định, thu nhập bấp bênh, nằm ngoài “hàng rào” của doanh nghiệp.

Do đó, để chính sách BHTN bao phủ đến nhóm lao động phi chính thức, Luật Việc làm 2025 (có hiệu lực từ 1/1/2026) với nhiều điểm mới liên quan đến chính sách BHTN góp phần khẳng định tính nhân văn và khuyến khích người lao động tham gia.

Lao động làm việc tại một công ty may mặc trên địa bàn tỉnh.

Cụ thể, mở rộng đối tượng tham gia BHTN bao gồm: Lao động làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 1 tháng đến dưới 3 tháng; lao động làm việc theo hợp đồng lao động không trọn thời gian mà có tiền lương trong tháng bằng hoặc cao hơn tiền lương làm căn cứ đóng BHXH thấp nhất theo Luật BHXH năm 2024. Đối tượng tham gia BHTN bao phủ đối với cả các trường hợp thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng có nội dung thể hiện việc làm có trả công và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên và một số đối tượng có hưởng lương khác...

Như vậy, so với quy định cũ chỉ bao gồm các hợp đồng dài trên 3 tháng thì luật mới đã rút ngắn thời gian hợp đồng thấp nhất cần tham gia xuống còn 1 tháng và mở rộng về nhóm công việc trả lương khác. Điều này có nghĩa là một số lượng lớn lao động hợp đồng ngắn hạn hay làm việc không theo lao động chính thức sẽ bắt buộc đóng BHTN từ năm 2026, góp phần tăng đáng kể quy mô người tham gia so với trước đây cũng như hướng tới việc giảm thiểu khó khăn cho người thất nghiệp.

Nguồn: https://baodaklak.vn/chinh-sach-xa-hoi/chinh-sach-bhxh-bhyt/202509/mo-rong-doi-tuong-tham-gia-bao-hiem-that-nghiep-tang-cuong-luoi-an-sinh-75d1588/