Một dự án trong chương trình phối hợp giữa Đại sứ quán nước Cộng hòa Ba Lan tại Hà Nội cùng với Bộ Văn hóa và Di sản Quốc gia nước Cộng hòa Ba Lan diễn ra đầu tháng 6.2025 là dịp một số lãnh đạo Bảo tàng, di tích trong nước có cơ hội tham quan, học tập kinh nghiệm tại Ba Lan- đất nước nổi tiếng với các di sản, Bảo tàng hoành tráng, có bề dày và chiều sâu lịch sử.
Chuyến đi nhằm mục đích chia sẻ các phương pháp tiếp cận hiện đại của các cơ quan Ba Lan trong việc quản lý bộ sưu tập, bảo tồn và giáo dục bảo tàng với các giám đốc bảo tàng Việt Nam, thúc đẩy sự hợp tác giữa hai bên, thông qua trao đổi kinh nghiệm và các sáng kiến chung.
Trong chuyến đi này, giám đốc các bảo tàng, di tích tại Việt Nam có cơ hội tìm hiểu thực tế tại nhiều thiết chế Bảo tàng, Cung điện, không gian nghệ thuật nổi tiếng tại Ba Lan như Bảo tàng Hoàng gia Lazienki, Cung điện Khối thịnh vượng chung, Bảo tàng quốc gia ở Warsaw, Bảo tàng Châu Á và Thái Bình Dương, Bảo tàng Dệt may Trung ương, Bảo tàng quốc gia Kraków, Lâu đài Wawel, Bảo tàng Manggha.
“Chiêm ngưỡng những hiện vật tinh hoa trong kho tàng di sản văn hóa, nghệ thuật của nước bạn là cơ hội vô cùng quý giá. Đặc biệt, điều quý giá hơn là những kinh nghiệm, cách nhìn, cách làm nhằm gìn giữ, phát huy giá trị di sản tại các thiết chế Bảo tàng danh tiếng trên đất nước Ba Lan.
Những điều mắt thấy, tai nghe đã giúp chúng tôi nhận thức rõ ràng hơn, mong muốn mãnh liệt hơn về việc lấp những khoảng trống, nâng cao hiệu quả chuyên môn trong giữ gìn, phát huy kho tàng hiện vật vô giá cho đất nước”, ông Nguyễn Anh Minh bày tỏ.
Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam cũng chia sẻ, chuyến đi này đối với ông thực sự mang đến nhiều suy ngẫm. Ba Lan có nhiều Bảo tàng danh tiếng, lâu đời, đặc biệt hệ thống thiết chế văn hóa này luôn nhận được sự đầu tư, quan tâm của Chính phủ, Bộ Văn hóa và Di sản Quốc gia, nhất là với việc bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa.
“Chuyển đổi số; Tu sửa, phục chế tác phẩm nghệ thuật và Giáo dục Bảo tàng là 3 nội dung chúng tôi rất quan tâm và mong mỏi học tập được kinh nghiệm từ nước bạn, bởi tính thiết thực đối với hoạt động của các Bảo tàng tại Việt Nam.
Tại các Bảo tàng ở Ba Lan, đây là 3 phòng chuyên môn rất được chú trọng đầu tư, với hệ thống máy móc hiện đại, có tính chuyên dụng cao. Trong khi đó ở các Bảo tàng tại Việt Nam, đây là những nội dung còn thiếu và yếu…”, ông Minh nêu.
Theo ông Minh, sự chuyên nghiệp, đầu tư chiều sâu ngay từ khâu đào tạo đến hoạt động chuyên môn đã tạo nên thế mạnh ở hầu hết các Bảo tàng trên nước bạn.
Phòng chuyển đổi số tại các Bảo tàng được đầu tư mạnh, quy tụ đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, đảm nhiệm các nhiệm vụ chuyên môn khác nhau: chụp ảnh, đưa lên hệ thống, quản lý ảnh chụp hiện vật…
Với khối lượng đồ sộ hiện vật, trong đó khối lượng tác phẩm nghệ thuật rất lớn, rất quý hiếm thì việc đầu tư chuyên sâu cho Phòng chuyển đổi số là yêu cầu vô cùng cần thiết.
Đáng chú ý, công tác tu sửa, bảo quản tác phẩm nghệ thuật tại các Bảo tàng ở Ba Lan có thể được xem là “ước mơ” của các Bảo tàng, di tích tại Việt Nam. Không chỉ có đội ngũ chuyên gia hùng hậu, được đầu tư chuyên môn sâu về tu sửa, bảo quản tác phẩm ở các chất liệu: giấy, lụa, sơn dầu…
Trong khi đó, điều kiện khí hậu và các yếu tố khách quan khác khiến cho công tác bảo quản, tu sửa hiện vật tại các Bảo tàng Việt Nam, trong đó có Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam luôn đối diện với nhiều khó khăn, thách thức.
Số lượng cán bộ, chuyên gia làm công tác bảo quản, tu sửa tác phẩm tại hầu hết các Bảo tàng ở Ba Lan rất hùng hậu, được đào tạo chuyên sâu, bài bản tại các Trường Đại học về kỹ thuật tu sửa, phục chế ở từng chất liệu. Tại các Bảo tàng, mỗi chuyên gia lại đảm đương các nhiệm vụ khác nhau.
Những phòng tu sửa, phục chế chất lượng, chuyên gia giàu kinh nghiệm, cùng các thiết bị máy móc hiện đại, chuyên dụng đã tạo nên thế mạnh của hệ thống các Bảo tàng Ba Lan. Tại Việt Nam, các chuyên gia Ba Lan cũng đã có những chương trình hỗ trợ bảo quản di tích hiệu quả tại Huế, Mỹ Sơn.
“Quan tâm đến công tác tu sửa, phục chế chuyên sâu ở từng chất liệu, Ba Lan là đất nước có đội ngũ chuyên gia tu sửa phục chế mạnh không chỉ đối với các tác phẩm nghệ thuật mà cả với các di sản văn hóa. Đây chính là một trong những khoảng trống lớn mà các Bảo tàng tại Việt Nam cần được lấp đầy”, ông Minh nhận định.
Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật thẳng thắn, công tác tu sửa, phục chế trong nước chưa được đào tạo chuyên nghiệp, bài bản. Hoạt động này tại các Bảo tàng chủ yếu do các chuyên gia tự mày mò, rút kinh nghiệm từ thực tiễn, điều này rất dễ rủi ro.
“Phía bạn sẵn sàng giúp ta trong công tác này, đặc biệt trong tu sửa chất liệu giấy, sơn dầu vốn là thế mạnh của họ. Trong chuyến tham quan, học tập kinh nghiệm lần này, chúng tôi cũng đã đề xuất đặt vấn đề hợp tác với các Bảo tàng phía Ba Lan, cụ thể là việc tổ chức các lớp bồi dưỡng dưới hình thức trực tuyến, tập huấn về tu sửa phục chế và chuyển đổi số, hoặc dưới các hình thức khác như trao đổi chuyên gia, mời các chuyên gia Ba Lan sang Việt Nam”, ông Minh chia sẻ.
Bên cạnh đó, việc tổ chức các hoạt động giáo dục, trải nghiệm tại các Phòng Giáo dục cũng là nội dung các Bảo tàng trong nước có thể học tập nhiều kinh nghiệm từ nước bạn.
“Các Bảo tàng Ba Lan thường xuyên xây dựng những chương trình giáo dục, trải nghiệm phù hợp các lứa tuổi, thành phần. Các chương trình giáo dục thường niên, định kỳ…, tạo sự sôi động, đa dạng, với hàm lượng sáng tạo cao, thu hút đông đảo du khách tới tham gia trải nghiệm”, ông Nguyễn Anh Minh chia sẻ.
Nguồn: https://baovanhoa.vn/van-hoa/mong-moi-lap-khoang-trong-trong-cac-bao-tang-143684.html
Bình luận (0)