Nguy cơ thiên tai gia tăng
Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, năm 2025 là năm La Nina yếu chuyển sang trạng thái trung tính, khiến thời tiết có nhiều biến động khó lường. Điều đó đã được thể hiện rõ ràng trong những tháng đầu năm khi các tỉnh phía Tây Bắc như Lai Châu, Sơn La, Lào Cai và các tỉnh miền Trung: Hà Tĩnh, Quảng Trị, Quảng Bình, Huế… liên tục hứng chịu các trận mưa lớn, gây ngập úng, sạt lở đất nghiêm trọng và thiệt hại lớn về cơ sở hạ tầng giao thông.
Trên địa bàn tỉnh Nghệ An, thời tiết cũng không kém phần phức tạp. Các huyện miền núi như Quỳ Hợp, Tân Kỳ, Con Cuông... đã hứng chịu nhiều đợt mưa dông trái mùa, kèm theo lốc xoáy, ảnh hưởng đến nhà cửa, cây trồng...
Đặc biệt, các trận lũ ống, lũ quét cuối tháng 5 vừa qua tại các xã Hạnh Dịch, Tri Lễ (Quế Phong), Nhôn Mai, Hữu Khuông (Tương Dương); hay mưa lớn gây sạt lở tại huyện Kỳ Sơn... đã cho thấy tính chất bất thường và khốc liệt của thiên tai trong bối cảnh hiện nay.
Có thể nói, những diễn biến dị thường của thời tiết trong thời gian qua cảnh báo trước một mùa mưa lũ khó lường sắp tới, nhất là tại các vùng có nguy cơ cao về lũ ống, lũ quét và sạt lở đất.
Không chỉ vậy, cơn bão số 1 xuất hiện ngay trong trung tuần tháng 6 trên biển Đông sớm hơn hẳn so với thông lệ hàng năm (thường là từ tháng 8 đến tháng 10), đã gây mưa to ở nhiều nơi dù không ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền. Những tín hiệu đó báo hiệu một mùa mưa bão tiềm ẩn nhiều rủi ro, với nguy cơ bão mạnh, mưa lớn kéo dài gây ngập úng ở đồng bằng và sạt lở đất, lũ quét tại khu vực miền núi.
Trước thực trạng trên, công tác dự báo, cảnh báo và truyền thông rủi ro thiên tai được tỉnh Nghệ An đặc biệt chú trọng. Ban Chỉ huy PCTT - TKCN và Phòng thủ dân sự tỉnh thường xuyên phối hợp với Đài Khí tượng Thủy văn, các cơ quan báo chí và các nền tảng công nghệ thông tin như Zalo, SMS, Facebook để cập nhật tình hình thời tiết và phát đi cảnh báo sớm đến từng địa phương, từng người dân.
Đáng chú ý, từ năm 2024, Nghệ An đã triển khai hệ thống cảnh báo lũ quét, sạt lở đất tại nhiều điểm trọng yếu ở các huyện miền núi như Kỳ Sơn, Quế Phong, Tương Dương. Nhờ đó, nhiều đợt di dời dân cư đã được thực hiện kịp thời trước khi thiên tai xảy ra, giảm đáng kể thiệt hại về người. Đây là minh chứng rõ nét cho thấy vai trò thiết yếu của khoa học công nghệ trong công tác phòng, chống thiên tai hiện đại.
“4 tại chỗ” và bài học từ thực tiễn
Phương châm “4 tại chỗ” (chỉ huy tại chỗ; lực lượng tại chỗ; phương tiện tại chỗ; hậu cần tại chỗ) vẫn là "nguyên lý vàng" trong phòng, chống thiên tai. Ngay từ đầu năm 2025, UBND tỉnh Nghệ An đã chỉ đạo rà soát, cập nhật lại toàn bộ phương án phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn theo từng cấp, từng địa phương; đồng thời, củng cố các kho dự trữ vật tư cứu hộ, phao cứu sinh, lương thực khẩn cấp tại các vùng có nguy cơ cao.
Ở các huyện miền núi, thời gian qua đã tổ chức nhiều buổi diễn tập sơ tán dân, cứu hộ, cứu nạn. Tại một số địa phương đã huy động sự tham gia của người dân, đoàn thể, nhất là thanh niên và phụ nữ vào việc truyền thông phòng tránh, hỗ trợ người già, trẻ em trong bối cảnh thiên tai. Ngành Giáo dục cũng đóng vai trò quan trọng khi tích hợp nội dung phòng, chống thiên tai vào các hoạt động ngoại khóa, giúp học sinh nhận thức sớm và đúng đắn về kỹ năng bảo vệ bản thân, hỗ trợ cộng đồng trong tình huống khẩn cấp.
.jpg)
Thiên tai là hiện tượng tự nhiên, nhưng hậu quả nặng nề phần lớn lại đến từ sự thiếu chuẩn bị và sự chủ quan. Chính vì vậy, việc lồng ghép chiến lược phòng, chống thiên tai vào quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội là yêu cầu cấp thiết.
Tỉnh Nghệ An hiện đang xây dựng Chiến lược thích ứng với biến đổi khí hậu đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Trong đó, xác định rõ các vùng trọng điểm thiên tai để ưu tiên đầu tư công trình hạ tầng có khả năng chống chịu cao, đồng thời, khuyến khích chuyển đổi mô hình canh tác nông nghiệp phù hợp: Sử dụng giống cây trồng chịu hạn, thay đổi mùa vụ, phát triển nông nghiệp sinh thái, tiết kiệm nước.
Cùng với đó, trong tháng 2/2025, UBND tỉnh đã phê duyệt Đề án “Nâng cao năng lực ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn trên khu vực biên giới, vùng biển giai đoạn 2025 - 2030”.
Mục tiêu của đề án là tuyên truyền đến 85% người dân khu vực biên giới, ven biển về kỹ năng phòng, chống thiên tai trong giai đoạn 2025 - 2027; kiện toàn Ban Chỉ huy PCTT – TKCN các cấp, thành lập các đội cứu hộ chuyên trách; hoàn thiện các công trình phòng, chống thiên tai, di dời người dân ra khỏi các vùng nguy cơ sạt lở, lũ quét.
.jpg)
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu, thiên tai sẽ còn diễn biến phức tạp, bất thường và khốc liệt hơn. Việc chủ động thích ứng không chỉ là để ứng phó khi có thiên tai xảy ra, mà còn là yếu tố quyết định đến tính bền vững của sự phát triển kinh tế - xã hội ở từng địa phương. Do đó, cần sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt và lâu dài hơn nữa từ các cấp chính quyền, ngành chức năng, cộng đồng dân cư và từng người dân.
Mỗi người phải là một “pháo đài chống thiên tai” bằng ý thức, kiến thức và hành động cụ thể. Chỉ như vậy, chúng ta mới có thể chủ động bảo vệ tính mạng, tài sản, và phát triển vững vàng trong xu thế biến đổi khí hậu bất thường./.
Nguồn: https://baonghean.vn/nghe-an-chu-dong-ung-pho-thien-tai-truoc-dien-bien-bat-thuong-cua-thoi-tiet-10299667.html
Bình luận (0)