Nhà báo Giàng Nhả Trần - tìm những nẻo đời

Nhà báo Trần Đức Thọ (Giàng Nhả Trần) - Giám đốc điều hành Tạp chí Văn hiến Việt Nam

Tên khai sinh là Trần Đức Thọ, quê cha tỉnh Hà Tĩnh - nơi có đỉnh núi Hồng Lĩnh tỏa rạng linh khí đất trời ngàn năm, lại thêm sự dung dưỡng của con suối Ngòi Nhì xanh đẫm ở miền đất Yên Bái trong những năm tháng tuổi thơ đã định hình nên khí chất Giàng Nhả Trần cương nghị, ngạch trực... Dự định của gia đình, khi Giàng Nhả Trần học xong phổ thông sẽ cho đi công an nhưng anh không vào ngành Công an mà đi bộ đội, xung phong chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc suốt 4 năm. Sau đó, Giàng Nhả Trần theo học ngành cảnh sát, rồi về công tác tại Công an tỉnh Hoàng Liên Sơn. Năm 1996, anh cùng gia đình chuyển xuống Hà Nội. “Mới đầu, tôi viết các mẫu tin về chống tội phạm, về kết quả các vụ điều tra phá án... cộng tác với các báo. Thời gian sau, tôi thử sức trên mảng phóng sự, phóng sự điều tra”, Giàng Nhả Trần nhớ lại quãng thời gian “tập sự” báo chí của mình.

Những mẫu tin ấy đã rủ rê anh rẽ hướng từ một chiến sĩ trinh sát, một sĩ quan công an kinh tế, một cảnh sát điều tra hình sự sang con đường báo chí, sử dụng ngòi bút phanh phui các vụ việc tiêu cực trong xã hội. Tờ báo Giàng Nhả Trần công tác là Báo Điện ảnh Kịch trường - một tờ báo thuần túy văn nghệ, không dính dáng gì đến chuyện chống tiêu cực, tham nhũng xã hội. Nhưng ít ai ngờ rằng, chính cái vỏ “báo văn nghệ” lại là “vỏ bọc hoàn hảo”, khiến những kẻ xấu ít đề phòng cảnh giác - điều kiện để anh có cơ hội thâm nhập thực tế, điều tra thu thập chứng cứ, rồi viết nên những thiên phóng sự gây chấn động dư luận xã hội: PM 18, Cuộc chiến pơ-mu lúc chợ chiều, Vì sao gấu khóc trên biên cương, Chuyện chỉ có ở Bệnh viện Nội tiết Trung ương, Thành phố giao lưu, Vì sao bán đất đường biên, Chuyện kinh hoàng trên miền sơn cước. Trong số này, Chuyện kinh hoàng trên miền sơn cước, đăng trên Báo Lao động và Xã hội số Tết Dương lịch năm 1999 với tiêu đề Ăn nhầm... thịt người cho đến nay vẫn được nhắc đến là câu chuyện... kinh hoàng.

Chuyện xảy ra ở tỉnh Phú Thọ. Một phụ nữ tuổi ngoài 40, chưa chồng, quê ở tỉnh Thái Bình, cùng gia đình lên Phú Thọ khai khẩn đất hoang. Sau chuyến đi thăm em trai đang công tác tại TP Hồ Chí Minh, người phụ nữ được em trai tặng chiếc nhẫn 2 chỉ vàng, trên đường trở về huyện Thanh Sơn (tỉnh Phú Thọ) bỗng dưng bị mất tích. Một thời gian ngắn sau đó, ở một khu rừng của huyện Thanh Sơn, hai anh em thợ săn phát hiện xác một con “đười ươi” bị cháy đen thui bên đống cỏ tranh bèn cắt dây rừng buộc bộ xương lại, kéo về nhà rồi ném nguyên bộ xương “đười ươi” xuống ao ngâm cho sạch để nấu cao. Sau khi xương đã sạch thì tiến hành nấu cao. Trong quá trình nấu, một số xương của chi trên vẫn còn dính thịt, đã có người vớt ra để ăn. Một số người nghi xác con “đười ươi” chính là xác của người phụ nữ bị mất tích nên “mật báo” với Giàng Nhả Trần. Từ Hà Nội, anh lên Thanh Sơn - Phú Thọ, tìm hiểu thực hư. Để xác thực thêm bằng chứng, Giàng Nhả Trần còn tìm gặp Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Thanh Sơn, Trưởng Phòng Lâm nghiệp huyện Thanh Sơn, Công an huyện Thanh Sơn... cùng mình dịch đoạn băng ghi âm tiếng Mường sang tiếng Việt, rồi cùng nhau ký biên bản xác nhận vụ việc. Chưa dừng lại ở đó, anh còn cẩn thận chạy xe máy thêm mấy chục cây số, tìm cô văn thư đang đi nương, lấy dấu mộc đóng vào biên bản rồi mới trở lại Hà Nội. Phóng sự sau đó in 5 kỳ trên Báo Lao động và Xã hội, tạo một tiếng vang lớn bởi những tình tiết ly kỳ, đúng chất trinh thám Giàng Nhả Trần.

Sau khi Báo Điện ảnh Kịch trường chia tách, anh về làm quản lý Tạp chí Nghệ thuật Biểu diễn và giờ đây là điều hành Tạp chí Văn hiến Việt Nam. Dù là người lính cầm súng chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc của Tổ quốc, hay sĩ quan công an truy bắt tội phạm hình sự, hay nhà báo với các tác phẩm báo chí điều tra sâu sắc thì ở bất cứ vị trí nào, nắm giữ vai trò gì, Giàng Nhả Trần vẫn luôn sống một cuộc đời sôi nổi, cũng dấn thân, phụng hiến hết mình. Anh tin nhìn sâu vào những nẻo đời, ấy là cách đến với ánh sáng của tha nhân, chân lý sẽ hiển lộ sau những đắng cay tận cùng.

Nguồn: https://baolamdong.vn/van-hoa-nghe-thuat/202506/nha-bao-giang-nha-tran-tim-nhung-neo-doi-be2329f/