Phát triển thị trường nội địa, động lực tăng trưởng kinh tế

Trong bối cảnh thế giới nhiều biến động, từ xung đột địa chính trị đến việc đứt gãy chuỗi cung ứng dẫn đến suy thoái tiêu dùng toàn cầu, việc phát triển thị trường nội địa không còn là lựa chọn mà trở thành yêu cầu sống còn của doanh nghiệp (DN).

Với hơn 100 triệu dân, thị trường trong nước được ví như “mỏ vàng” cần được khai phá hết tiềm năng, là điểm tựa chiến lược thúc đẩy sản xuất của DN, tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế bền vững.

Phát triển thị trường nội địa cũng là cơ hội để DN, hàng Việt Nam nâng cao chất lượng sản phẩm, xây dựng chiến lược thương hiệu, ứng dụng công nghệ số, sản xuất xanh,… để tiếp cận sâu và rộng hơn với người tiêu dùng. Từ đó khẳng định vị thế sản phẩm của DN Việt ngay trên “sân nhà”.

Kỳ 1: Chú trọng thị trường nội địa, tạo vị thế “sân nhà”

Các sản phẩm OCOP từng bước hoàn thiện mẫu mã, bao bì và truy xuất nguồn gốc để tiếp cận thị trường rộng hơn.

Sau đại dịch COVID-19, tình hình sản xuất trong nước đứng trước yêu cầu cấu trúc lại mô hình tăng trưởng theo hướng bền vững, không thể quá phụ thuộc vào thị trường xuất khẩu mà phải phát huy mạnh mẽ tiềm năng to lớn từ thị trường trong nước.

Kết nối sản xuất, phân phối và tiêu dùng

Để “cỗ xe tam mã” thúc đẩy kinh tế tăng trưởng (gồm tiêu dùng nội địa, xuất khẩu và đầu tư), việc duy trì tăng trưởng ở thị trường trong nước là một trong những yếu tố quan trọng. Trong những năm qua, thị trường nội địa được quan tâm và đặt ra những giải pháp rất mạnh mẽ để duy trì sự tăng trưởng.

Cụ thể, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định phê duyệt chiến lược “Phát triển thương mại trong nước giai đoạn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”, khẳng định quan điểm phát triển thương mại trong nước trở thành cầu nối vững chắc giữa sản xuất với tiêu dùng, đóng vai trò quan trọng trong định hướng, dẫn dắt cho sản xuất trong nước phát triển theo tín hiệu của thị trường, phát huy năng lực, sức mạnh nội sinh của thị trường trong nước.

Khai thác thị trường nội địa không thể tách rời hệ thống chính sách hỗ trợ sản xuất, kiểm soát thị trường và xúc tiến thương mại. Những năm gần đây, nhiều giải pháp căn cơ từ Trung ương đến địa phương đã từng bước tạo nền móng vững chắc cho hàng Việt phát triển bền vững và mở rộng thị phần trong nước.

Khách du lịch tham quan lựa chọn đặc sản địa phương và sản phẩm OCOP tại Bến cảng hành khách Vĩnh Long.

Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ DN nhỏ và vừa (SME) tiếp cận kênh phân phối hiện đại. Ngoài việc kết nối với các sàn thương mại điện tử như Shopee, Voso, Tiki… cùng nhiều chương trình hỗ trợ chi phí gian hàng, quảng bá sản phẩm và đào tạo kỹ năng số đã được triển khai. Hàng loạt sản phẩm nông nghiệp, làng nghề, thủ công mỹ nghệ địa phương đã mở rộng thị trường online, góp phần gia tăng biên độ tiêu thụ và giảm áp lực phụ thuộc vào kênh bán hàng truyền thống…

Bộ Công Thương ban hành Chỉ thị số 08/CT-BCT về thực hiện các giải pháp tiếp tục đẩy mạnh phát triển thị trường trong nước, kích cầu tiêu dùng năm 2025. Trong đó đề ra nhiều giải pháp nhằm hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng GDP 8% và tăng trưởng 12% tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ.

Bộ Công Thương cũng giao Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước phối hợp với sở công thương các địa phương, các DN triển khai các hoạt động kết nối cung cầu, kết hợp với việc triển khai các Chương trình người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam, Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP)... nhằm gắn kết giữa sản xuất với phân phối hàng hóa, hỗ trợ tiêu thụ hàng hóa sản xuất trong nước.

Đặc biệt trong bối cảnh một số thị trường xuất khẩu lớn áp dụng chính sách bảo hộ. Bộ Công Thương yêu cầu đẩy mạnh triển khai các đề án, chương trình mục tiêu về phát triển thương mại và thị trường trong nước. Tổ chức nhiều hội nghị về giải pháp phát triển thị trường trong nước nhằm đánh giá tình hình, kịp thời nắm bắt và tháo gỡ các khó khăn vướng mắc trong công tác phát triển thị trường, thúc đẩy tiêu thụ hàng hóa tại các địa phương và DN…

Chú trọng thị trường nội địa

Thực tiễn cho thấy nhiều mô hình liên kết tại cơ sở đang phát huy hiệu quả rõ rệt, góp phần nâng cao chất lượng và mở rộng đầu ra cho hàng Việt.

Tại Vĩnh Long, nhiều HTX và tổ hợp tác nông nghiệp từng bước chuyển đổi từ mô hình sản xuất nhỏ lẻ sang hoạt động kinh doanh bài bản, có chiến lược xây dựng thương hiệu và mở rộng thị trường tiêu thụ. Tích cực ứng dụng công nghệ trong quản lý sản xuất từ đăng ký mã số vùng trồng, truy xuất nguồn gốc đến sản xuất theo chuẩn VietGAP, GlobalGAP… nhằm nâng cao chất lượng nông sản, minh bạch hóa thông tin và đáp ứng yêu cầu của các hệ thống phân phối hiện đại như siêu thị và sàn thương mại điện tử.

Ông Huỳnh Văn Cập- Giám đốc HTX Thanh trà ngọt Đông Thành (phường Đông Thành) cho biết, sản phẩm thanh trà ngọt của HTX đã đạt OCOP 4 sao và được dán tem truy xuất nguồn gốc từ khâu giống đến thành phẩm. “Nhờ minh bạch nguồn gốc, sản phẩm của HTX được nhiều đơn vị thu mua, phân phối với giá tốt. Chúng tôi cũng chủ động tham gia quảng bá qua các hội chợ, nền tảng trực tuyến và được địa phương hỗ trợ kết nối tiêu thụ tại hệ thống siêu thị, đảm bảo đầu ra ổn định cho thành viên”- ông Cập cho biết.

Tương tự, HTX Chôm chôm Java Tân Khánh, HTX Nhãn Tích Phước (xã Trà Ôn), HTX Dừa hữu cơ Tân An Luông (xã Trung Hiệp), Tổ hợp tác Sầu riêng ấp Cây Điều (xã Cái Ngang)… đều đẩy mạnh liên kết theo chuỗi giá trị, ký hợp đồng tiêu thụ với DN và sử dụng mã số vùng trồng để bảo đảm truy xuất. Nhờ đó, sản phẩm có giá ổn định hơn, ít bị thương lái ép giá, đồng thời tạo niềm tin với người tiêu dùng.

Bên cạnh, nhiều DN địa phương chủ động đổi mới cách làm. Các sản phẩm như bánh khoai lang Nhật Ngọc, chao dừa Thuận Duyên, mứt xoài Foodovi, chả lụa Thành Công, chả hoa Năm Thụy, mật hoa dừa Sokfarm, gạo Quê Tôi, kẹo dừa Yến Hoàng, chuối sấy Trường Ân, dừa nướng Ba Đốt, nấm bào ngư sấy Thiên Tân Phát… tích cực tham gia hội chợ, kết nối người tiêu dùng, thu thập phản hồi và cải tiến sản phẩm theo nhu cầu thực tế. Nhờ đạt chứng nhận OCOP và tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, nhiều sản phẩm đã được xuất khẩu sang thị trường như Mỹ, Úc, Nhật Bản thông qua các đơn hàng nhỏ, từng bước mở rộng quy mô.

Ông Văn Quốc Hoàng- Giám đốc Siêu thị Co.opmart Vĩnh Long cho biết, hiện hàng Việt chiếm hơn 90% tại siêu thị, chủ yếu là hàng tiêu dùng, may mặc, thực phẩm thiết yếu. Người tiêu dùng ngày càng ưu tiên sản phẩm phù hợp nhu cầu, giá cả, đặc biệt là hàng sạch, OCOP có nguồn gốc rõ ràng...

Tạo nền tảng để vươn xa

Theo đánh giá của các DN, trong bối cảnh khó khăn nói chung, thị trường nội địa đã giúp tiêu thụ hàng hóa và góp phần nâng cao sức cạnh tranh của DN, kể cả DN vừa, nhỏ hoặc siêu nhỏ. Theo bà Lê Trúc My- Giám đốc Công ty TNHH MTV My Tỷ Mai, thị trường nội địa góp phần quan trọng cho các DN, nhất là các DN vừa và nhỏ, các DN khởi nghiệp, bởi dù gì sản phẩm của DN cũng phải được tiêu thụ thị trường trong nước trước.

Và đây cũng là “phép thử” cho sản phẩm có được thị trường tiếp nhận hay không. Cũng “cho rằng thị trường nội địa là bước đầu tiên và quan trọng để thử thách sản phẩm”- bà Nguyễn Thị Trúc Linh- Giám đốc Công ty TNHH Thuận Duyên Food (xã Song Phú) nhận xét “khi sản phẩm được người tiêu dùng trong nước chấp nhận, đó cũng chính là nền tảng để DN tiếp tục vươn ra thị trường quốc tế”.

Trong khi đó, công tác xúc tiến thương mại được tỉnh quan tâm và xem đây như một “lớp học thực tế” để DN, HTX địa phương cập nhật tư duy kinh doanh. Thời gian qua, nhiều đơn vị sản xuất nhỏ lẻ đã được tiếp cận với các khái niệm mới như thương mại số, kỹ năng bán hàng trực tuyến, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (Big Data) thông qua các chương trình đào tạo chuyên đề.

Thị trường nội địa là bệ đỡ vững chắc để hàng Việt khẳng định vị thế và vươn ra khu vực, thế giới.

Ông Lương Trọng Nghĩa- Phó Giám đốc Sở Tài chính cho biết: “Thông qua các lớp tập huấn, chúng tôi mong muốn DN địa phương có thêm công cụ để mở rộng thị trường, tiếp cận đúng tệp khách hàng mục tiêu và quảng bá thương hiệu một cách bài bản, chuyên nghiệp hơn, phù hợp với bối cảnh hội nhập và chuyển đổi số hiện nay”.

Ông Trần Quốc Tuấn- Giám đốc Sở Công Thương: Toàn tỉnh hiện có 6 trung tâm thương mại, 1 trung tâm mua sắm, 16 siêu thị, 141 cửa hàng tiện lợi và hơn 400 chợ truyền thống, trong đó có 19 chợ đạt tiêu chuẩn an toàn thực phẩm. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng năm 2025 ước đạt 660.000 tỷ đồng. Đây là một con số rất ấn tượng, phản ánh vai trò trụ cột của ngành thương mại trong cơ cấu kinh tế vùng.
Thời gian tới, ngành công thương tập trung phát triển thị trường nội địa gắn với bảo vệ người tiêu dùng. Theo đó, nâng cấp hệ thống chợ, trung tâm thương mại theo hướng văn minh, an toàn, có quản lý hiện đại. Tăng cường quản lý thị trường, đặc biệt kiểm soát hàng giả, gian lận thương mại, thương mại điện tử xuyên biên giới. Thực hiện hiệu quả các chính sách bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, thúc đẩy tiêu dùng nội địa lành mạnh, văn minh.

Bài, ảnh: KHÁNH DUY- THẢO TIÊN

Nguồn: https://baovinhlong.com.vn/kinh-te/202508/phat-trien-thi-truong-noi-dia-dong-luc-tang-truong-kinh-te-cdf0a35/