Phó Thủ tướng: Bão Matmo hết sức nguy hiểm, là “thiên tai chồng thiên tai”

(Dân trí) - Trước việc 3 cơn bão đổ bộ liên tiếp kèm theo nhiều loại hình thiên, lãnh đạo Chính phủ yêu cầu các cơ quan tiếp tục cập nhật, đưa ra dự báo và chuẩn bị cho tình huống "bão chồng bão, đa thiên tai".

Chiều 3/10, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Phó trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo phòng thủ dân sự quốc gia chủ trì cuộc họp về ứng phó với cơn bão số 11 (bão Matmo).

Hai kịch bản đổ bộ của bão số 11, lo "thiên tai kép"

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, tình hình thiên tai thời gian qua diễn biến rất phức tạp. Bão số 9 chưa khắc phục xong thì tiếp đến bão số 10, nay lại chuẩn bị đón bão số 11. Đây có thể coi là hiện tượng "thiên tai kép" khi hậu quả các cơn bão trước chưa khắc phục, cơn bão sau đã ập tới.

"Bài học từ bão số 9, số 10 cho thấy bão ngày càng bất thường, tốc độ di chuyển và cường độ tăng nhanh, gây khó khăn lớn cho công tác ứng phó", Phó Thủ tướng nhận định.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chỉ đạo chuẩn bị kịch bản xấu nhất để ứng phó với cơn bão số 11 (Ảnh: Minh Khôi).

Phạm vi ảnh hưởng của bão số 11 được dự báo từ Quảng Ninh đến Hà Tĩnh, trên 11 tỉnh, thành phố có nguy cơ bị tác động, tuy nhiên, Phó Thủ tướng lưu ý nguy hiểm không chỉ ở vùng tâm bão, mà cả các khu vực ngoài vùng tâm bão, nơi dễ xảy ra mưa lớn, lốc xoáy, sạt lở, lũ ống, lũ quét.

Ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, nêu 2 kịch bản đổ bộ của bão số 11.

Kịch bản thứ nhất (có xác suất khoảng 70-75%), bão sẽ di chuyển theo hướng lệch Bắc, trên đất liền Trung Quốc nhiều hơn (tương tự đường đi của bão số 9). Vì vậy, khi đến khu vực phía bắc của tỉnh Quảng Ninh sẽ suy yếu 2-4 cấp so với thời điểm bão mạnh nhất.

Kịch bản thứ 2 cực đoan hơn (xác suất khoảng 25-30%), là bão di chuyển về phía Nam, chủ yếu trên biển nên suy yếu ít hơn kịch bản 1. Vì vậy, cường độ bão khi đi vào khu vực Quảng Ninh sẽ mạnh hơn so với kịch bản 1, có thể gây gió mạnh cấp 9-10 (giật cấp 12-14), ảnh hưởng sẽ mở rộng xuống phía Nam (Quảng Ninh - Ninh Bình). Mưa cũng sẽ lớn hơn, vùng gió mạnh cũng sâu hơn trong đất liền.

Dự kiến khoảng chiều tối ngày 5/10, bão đi vào vịnh Bắc Bộ. Đến rạng sáng 6/10, bão đổ bộ vào đất liền tỉnh Quảng Ninh.

Từ đêm 5/10 đến hết đêm 7/10, ở khu vực Bắc Bộ, Thanh Hóa và Nghệ An có mưa to đến rất to với lượng mưa phổ biến 100-200mm, cục bộ có nơi trên 300mm; riêng khu vực vùng núi, trung du Bắc Bộ, lượng mưa phổ biến 150-250mm, cục bộ có nơi trên 400 mm.

Ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, nêu 2 kịch bản đổ bộ của bão số 11 (Ảnh: Minh Khôi).

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp cho biết mưa to được dự báo bắt đầu từ tối 6/10, mạnh nhất vào đêm và rạng sáng 7/10. Trọng điểm mưa là các tỉnh: Quảng Ninh, Lạng Sơn, Cao Bằng, Thái Nguyên, Hà Giang.

Bão số 11 cũng có khả năng gây ra một đợt lũ mới, từ ngày 6 đến 9/10, với đỉnh lũ từ báo động 2 đến báo động 3, đặc biệt nguy hiểm tại khu vực Đông Bắc Bộ gồm các tỉnh Quảng Ninh, Lạng Sơn, Cao Bằng, Hà Giang, Thái Nguyên, Bắc Kạn.

Ngoài gió mạnh và mưa lớn, theo Thứ trưởng, vấn đề đáng lo ngại nhất hiện nay là hệ thống đê điều và nguy cơ ngập lụt đô thị.

Chuẩn bị cho tình huống "bão chồng bão, đa thiên tai"

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh bão số 11 hết sức nguy hiểm, là "thiên tai chồng thiên tai". Các địa phương cần nhận thức rõ tính chất đặc biệt phức tạp của tình hình để có biện pháp kịp thời, không được chủ quan.

Trước tình huống có 3 cơn bão đổ bộ liên tiếp kèm theo nhiều loại hình thiên tai (bão, lũ, ngập lụt, lũ ống, lũ quét, sạt lở, thậm chí vỡ đê và cả tác động xả lũ xuyên biên giới từ phía thượng lưu phía Trung Quốc…), lãnh đạo Chính phủ yêu cầu các cơ quan dự báo tiếp tục cập nhật, kết hợp dự báo quốc tế với kinh nghiệm thực tiễn, chuẩn bị cho tình huống "bão chồng bão, đa thiên tai".

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Phó trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo phòng thủ dân sự quốc gia chủ trì cuộc họp về ứng phó với cơn bão số 11 (Ảnh: Minh Khôi).

Do sau bão số 10, nhiều đoạn đê sông, đê biển còn yếu, Phó Thủ tướng yêu cầu trong hai ngày trước bão đổ bộ các địa phương phải huy động lực lượng xử lý ngay.

Phó Thủ tướng đánh giá vùng núi trung du Bắc Bộ là khu vực đặc biệt nguy hiểm, nhiều nơi chưa khắc phục hết thiệt hại, tìm kiếm cứu nạn còn dang dở, nay lại đối mặt mưa lớn.

Vì vậy, cơ quan khí tượng thủy văn cần khoanh định chính xác khu vực mưa lớn, tính toán cả lượng nước đổ về từ thượng nguồn. 

Chính quyền địa phương, công an, quân đội phải kiên quyết cưỡng chế di dời trong trường hợp người dân không chấp hành, đồng thời bảo đảm an toàn tài sản, tàu thuyền để bà con yên tâm.

Về bảo đảm an toàn hồ đập, thủy điện, thủy lợi, Phó Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường chịu trách nhiệm điều tiết, kiểm soát, quyết định thời điểm xả lũ, cắt lũ, không để "lũ chồng lũ, ngập lụt nghiêm trọng ở đô thị”.

Liên quan đến việc xây dựng quy trình ứng phó khi xảy ra bão lũ, “thiên tai chồng thiên tai", Phó Thủ tướng cho rằng cần ban hành quy trình, quy chế chuẩn để ứng phó, thay đổi phương pháp điều hành "không thể họp bàn chung chung khi bão đã đến".

Các địa phương dự kiến chịu ảnh hưởng của cơn bão số 11 tham dự họp trực tuyến (Ảnh: Minh Khôi).

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã đưa ra khung phân loại cấp độ thiên tai, và phải tiếp cận ứng phó dựa vào cấp độ đó để huy động, bố trí lực lượng.

"Kịch bản, phương án, quy trình, quy chế là yêu cầu bắt buộc, phải quy trình hóa và đưa thành văn bản pháp lý để triển khai. Mỗi địa phương, mỗi ngành phải có phương án cụ thể; mỗi địa bàn phải có một người toàn quyền chỉ đạo", Phó Thủ tướng nói.

Lãnh đạo Chính phủ cho rằng phải lấy kịch bản xấu nhất để dự báo vì dự báo càng cao, cảnh giác càng cao, chuẩn bị càng toàn diện, đồng bộ thì thiệt hại càng ít.

Nguồn: https://dantri.com.vn/thoi-su/pho-thu-tuong-bao-matmo-het-suc-nguy-hiem-la-thien-tai-chong-thien-tai-20251003221732764.htm