Nếu như đầu những năm 2000, cả nước mới chỉ có khoảng 39.000 doanh nghiệp đang hoạt động (theo Cục Thống kê), thì đến cuối năm 2023 con số này đã tăng gấp 23 lần, đạt 921.372 doanh nghiệp, trong đó khu vực tư nhân chiếm phần lớn.
Khối tư nhân tạo ra 51% GDP
Trong giai đoạn 2017-2022, so với khu vực doanh nghiệp Nhà nước và khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), doanh nghiệp tư nhân là khu vực tăng trưởng nhanh và mạnh nhất. Số lượng doanh nghiệp tư nhân tăng từ 541.753 lên 710.664 doanh nghiệp, tức tăng thêm gần 169.000 doanh nghiệp chỉ trong 5 năm, bình quân mỗi năm có thêm hơn 33.000 doanh nghiệp mới. Trong khi đó, doanh nghiệp FDI chỉ tăng từ 16.178 lên 22.930 doanh nghiệp (tăng 41,7%), còn doanh nghiệp Nhà nước lại giảm liên tục, chỉ còn 1.861 đơn vị, tính đến năm 2022, theo Sách trắng Việt Nam giai đoạn 2017-2022.
Sự gia tăng nhanh chóng về số lượng và tỷ trọng cho thấy vai trò ngày càng quan trọng của khu vực doanh nghiệp tư nhân trong nền kinh tế.
Không dừng ở đó, hiệu quả kinh doanh cũng được cải thiện rõ nét. Số liệu đến năm 2022, doanh thu khu vực tư nhân đạt 20,7 triệu tỷ đồng, lợi nhuận 555.200 tỷ đồng, mức đóng góp cao hơn hẳn so với các giai đoạn trước.
Về vai trò trong tăng trưởng, khu vực tư nhân đã tạo ra 51% GDP, đóng góp hơn 30% ngân sách Nhà nước, đồng thời là nơi thu hút lao động lớn nhất, với khoảng 9,1 triệu người làm việc, chiếm 59,2% tổng số lao động trong doanh nghiệp.
Những con số này cho thấy khu vực tư nhân không chỉ là lực lượng áp đảo về quy mô mà còn là động lực chính của tăng trưởng kinh tế. Từ chỗ manh mún và yếu thế, nay khối doanh nghiệp tư nhân đã vươn lên thành trụ cột, đóng góp hơn một nửa GDP và dần khẳng định vai trò là "xương sống" của nền kinh tế.

Số doanh nghiệp tư nhân tăng mạnh (Ảnh: DT).
Phá vỡ “lời nguyền” 2 doanh nghiệp Việt không thể đi cùng nhau
Dù vậy, vẫn còn rất nhiều rào cản để doanh nghiệp tư nhân có thể phát huy hết năng lực, đóng góp cho sự phát triển chung của nền kinh tế. Đặc biệt, vai trò của những doanh nghiệp tư nhân “con sếu đầu đàn” được đề cao.
Khởi xướng từ Ban IV và cộng đồng doanh nhân, nhận được sự ủng hộ của Chính phủ, mô hình “Công - tư đồng kiến quốc" đã ra đời nhằm huy động tối đa nguồn lực xã hội.
Tại các cuộc họp Toàn cảnh Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025 mới đây, các bên xác định rõ 2 trụ cột là hành động nhanh và cơ chế chiến lược dài hạn. Trong đó, với hành động nhanh, từ năm 2025 sẽ triển khai danh mục ViPEL 20-200-2.000 với các mục tiêu 20 dự án cấp quốc gia (hạ tầng, công nghệ lõi, năng lượng mới…); 200 dự án cấp địa phương (logistics, nhân lực, lợi thế vùng); 2.000 dự án cấp cơ sở (nông nghiệp công nghệ cao, du lịch cộng đồng…).
Lực lượng nòng cốt của ViPEL với sự điều phối của Ban IV (cầu nối công - tư), Hội đồng điều hành gồm lãnh đạo các tập đoàn lớn như FPT, Sovico, VinaCapital, U&I, Geleximco, PNJ…
Ông Vũ Văn Tiền - Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Geleximco - nhận định: “Trí tuệ và ý tưởng chúng ta có sẵn, vấn đề là hành động thế nào trong bối cảnh khó khăn. Thay vì 10 người làm, nếu cả triệu người cùng làm, nó sẽ trở thành phong trào”. Theo ông Tiền, liên minh doanh nghiệp cần quyết tâm thúc đẩy mục tiêu gia tăng tỷ lệ nội địa hóa và phát triển công nghiệp phụ trợ trong 5 năm tới.
Câu hỏi đặt ra: “Làm sao để 96% khối tư nhân là doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) có thể gia nhập vào cuộc chơi chung. Hay họ sẽ bị bỏ lại phía sau?”.
Trả lời, bà Phạm Thị Ngọc Thủy - Giám đốc Văn phòng Ban Nghiên cứu Phát triển Kinh tế tư nhân (Ban IV) - cho biết đó cũng là câu hỏi đề ra đầu tiên khi thành lập ViPEL. Bà Thuỷ khẳng định, ViPEL tuyệt đối nêu bật 2 cái “KHÔNG”, gồm “KHÔNG” lập ra để làm màu, để chạy hình ảnh truyền thông; “KHÔNG” gắn kết hàng chục người chỉ để phục vụ lợi ích của nhóm doanh nghiệp lớn.
Và để thực hiện được cam kết đó, ViPEL phải giải quyết được lời nguyền 2 doanh nghiệp Việt không bao giờ song hành cùng nhau được. Tại ViPEL, một doanh nghiệp nòng cốt sẽ đi cùng với một SME theo cơ chế lớn dẫn dắt nhỏ. Trong đó, doanh nghiệp lớn sẽ nhận nhiệm vụ, nhận chỉ tiêu và định hướng về phổ biến thực thi cùng doanh nghiệp nhỏ.
Khát khao được công nhận, được trao quyền

Doanh nghiệp tư nhân Việt hướng tới mục tiêu Công-tư kiến quốc (Ảnh: DT).
Bà Nguyễn Thị Phương Thảo - Chủ tịch HĐQT Sovico - cho rằng nhiều doanh nghiệp tư nhân Việt Nam có đủ năng lực để đưa ra giải pháp đột phá, đóng góp không chỉ cho nền kinh tế trong nước mà còn cho cả khu vực. Đồng thời, họ cũng mong muốn được công nhận xứng đáng.
Bà Thảo nhấn mạnh, Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị đã khẳng định kinh tế tư nhân là động lực tăng trưởng. "Vì vậy, đây là thời điểm để doanh nghiệp tư nhân tiên phong hành động, tham gia những dự án và chương trình quốc gia mà trước đây còn vướng cơ chế", bà Thảo nói.
Tuy nhiên, điểm yếu hiện nay là Việt Nam vẫn thiếu cơ chế phối hợp công - tư đủ mạnh, cũng như một chiến lược tổng thể để khu vực tư nhân cùng tham gia giải quyết các “bài toán lớn” của đất nước. Để biến chủ trương thành hiện thực, cần những quy định cụ thể và rõ ràng hơn.
Trên thực tế, sự hiện diện của khối tư nhân ngày càng mở rộng, nhất là ở các lĩnh vực trọng điểm. Vingroup nổi bật với VinFast trong xe điện, VinSpeed về hạ tầng giao thông xanh, VinMotion về robot đa năng và VinEnergo về năng lượng tái tạo. Các tập đoàn khác như Coteccons, Hòa Phát, Thaco cũng tham gia các dự án lớn như Sân bay Long Thành hay cao tốc Bắc - Nam. FPT khẳng định vai trò trong chuyển đổi số, điện toán đám mây và AI.
Không chỉ dừng lại ở các ngành truyền thống, nhiều doanh nghiệp tư nhân còn lấn sân sang lĩnh vực mới như tài sản số, blockchain và sàn giao dịch tiền mã hóa - cho thấy khát vọng tiên phong và đổi mới của khu vực này.
Nguồn: https://dantri.com.vn/kinh-doanh/tao-ra-51-gdp-khoi-tu-nhan-khat-khao-duoc-trao-quyen-duoc-cong-nhan-20251003095426584.htm
Bình luận (0)