Sân khấu “bắt nhịp” với sự chuyển mình của lực lượng Công an nhân dân

Nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công (19/8/1945 – 19/8/2025), Quốc khánh 2-9 và 80 năm Ngày truyền thống Công an nhân dân Việt Nam (19/8/1945 - 19/8/2025), 20 năm Ngày hội toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc (19/8/2005 - 19/8/2025), ngày 19-8, tại Hà Nội, Hội Sân khấu Hà Nội tổ chức hội thảo “Sân khấu với hình tượng người chiến sĩ Công an nhân dân”.

Thực tiễn hấp dẫn là nguồn cảm hứng cho sân khấu

Phát biểu đề dẫn, NSND Bùi Thanh Trầm, nguyên Chủ tịch Hội Sân khấu Hà Nội nhấn mạnh, hội thảo được tổ chức nhằm lan tỏa thông điệp nhân văn, đề cao vẻ đẹp người chiến sĩ Công an nhân dân (CAND); tạo động lực, khơi nguồn cảm hứng để các nghệ sĩ sân khấu có thêm cảm hứng sáng tác được nhiều kịch bản chất lượng về hình tượng người chiến sĩ CAND.

Theo NSND Bùi Thanh Trầm, trong lĩnh vực sân khấu, đề tài về lực lượng CAND được phản ánh một cách chân thực, sinh động và sâu sắc. Trong đó có nhiều tác phẩm ca ngợi sự đóng góp của lực lượng CAND trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc qua các thời kỳ chống Pháp, chống Mỹ, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ đổi mới đất nước. Nhiều vở diễn ca ngợi sự hy sinh, những tấm gương tiêu biểu của lực lượng CAND trên mặt trận đấu tranh phòng chống tội phạm, bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội; đấu tranh phòng, chống suy thoái về tư tưởng chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.

Cảnh trong vở kịch "Đối mặt" của Nhà hát Kịch Hà Nội. Ảnh: T.Hương

Đặc biệt, trong bối cảnh đất nước đang vào kỷ nguyên mới, sân khấu về hình tượng người chiến sĩ công an cũng đã nắm bắt được hơi thở của đời sống, phản ánh những sự chuyển mình mạnh mẽ của lực lượng CAND.

Theo tác giả Giang Phong, đề tài người chiến sĩ CAND luôn là thực tiễn hấp dẫn, quyến rũ với tác giả sân khấu. Bởi, trong đời sống muôn màu, muôn vẻ luôn có sự xung đột, mâu thuẫn, có thiện có ác…, những chiến sĩ CAND luôn là lực lượng xông pha, dũng cảm đấu tranh với tội phạm, sai trái, đem lại cuộc sống bình yên cho người dân. Những yếu tố kịch tính đó chính là cảm hứng cho sân khấu.

Dẫn chứng những tác phẩm về hình tượng chiến sĩ CAND ghi dấu ấn trên sân khấu như “Ngược chiều bình an”, “Trời xanh nơi đáy vực”, “Đối mặt”, “Đoạn kết”, “Nắng quái chiều hôm”, “Anh là người mẹ”, “Vùng trời tự do”, “Thành hoàng làng”..., tác giả Giang Phong cho rằng, đây là đề tài phong phú, nhiều góc độ để phản ánh, nhiều hình mẫu khác biệt, như về lực lượng phòng chống tội phạm ma túy, lính cứu hỏa, cảnh sát biển, lực lượng công an giáo dưỡng, công an cơ sở…

Đạo diễn, NSƯT Thanh Loan nhận định, thực tế hoạt động của lực lượng CAND trên các mặt trận có rất nhiều câu chuyện xúc động, kịch tính, nhất là những tấm gương hy sinh quên mình để bảo vệ nhân dân của các chiến sĩ công an. Vì vậy, đề tài này luôn hấp dẫn khán giả, sân khấu luôn nhộn nhịp. Nhà hát Kịch CAND năm nào cũng có hai tác phẩm về đề tài này công diễn. Liên hoan Sân khấu toàn quốc về hình tượng người chiến sĩ CAND lần thứ 5 năm 2025 vừa qua có 25 vở diễn mới đủ các loại hình sân khấu, của 21 đơn vị nghệ thuật trên toàn quốc tham dự.

Các vở diễn có đông đảo khán giả thưởng thức, nhiều vở diễn “cháy vé”. Khán giả sau khi thưởng thức các tác phẩm thấy xúc động, tâm đắc đã lan tỏa rộng rãi trên các nền tảng mạng xã hội, giúp mọi người hiểu hơn về công việc và những hy sinh thầm lặng của lực lượng này, đồng thời nâng cao kiến thức pháp luật, đề cao cảnh giác, ngăn ngừa tội phạm…

Mở rộng chiều kích sáng tạo

Các nghệ sĩ, tác giả tham gia nhiều ý kiến tâm huyết. Ảnh: Thụy Du

Đề tài về lực lượng CAND vốn mang màu sắc chính luận, dễ khô cứng nếu tiếp cận theo lối mòn tuyên truyền một chiều. Bên cạnh những tác phẩm thành công về đề tài này, nhiều đại biểu thẳng thắn chỉ ra những hạn chế trong việc khai thác hình tượng người chiến sĩ CAND trên sân khấu. Nhà viết kịch Lê Quý Hiền bày tỏ sự tiếc nuối khi còn có những tác phẩm chỉ thấy chuyện, không thấy người… Kịch bản, vở diễn chỉ minh họa một vụ án được cơ quan công an cung cấp, thậm chí chỉ thay nhân vật, sự kiện có thật thành tên nhân vật có một chút hư cấu.

Đạo diễn Hoàng Thanh Du cho rằng, nhiều tác phẩm sân khấu hiện nay “mới dừng lại ở lăng kính tuyên truyền bề nổi”… đề cao nghiệp vụ, đề cao tinh thần không nhân nhượng với cái xấu, nhưng không thuyết phục, không đủ lấy được lòng tin của người xem. Đó cũng chính là nguyên nhân khiến nhiều tác phẩm sân khấu chỉ đến các kỳ cuộc liên hoan mà không đi vào đời sống. Tác giả Lệ Dung đề xuất cần kéo dài “vòng đời” tác phẩm sau liên hoan, tích cực tổ chức biểu diễn phục vụ công chúng, nhất là ở cơ sở; đồng thời bồi dưỡng tác giả, đạo diễn trẻ, tạo điều kiện cho họ thâm nhập thực tế để hiểu sâu hơn về cuộc sống người chiến sĩ.

Cảnh trong vở kịch "Đoạn kết" của Nhà hát Tuổi trẻ. Ảnh: NHTT

Một số nghệ sĩ, tác giả, nhà nghiên cứu đã gợi mở những hướng đi mới nhằm khắc họa sinh động, sâu sắc hơn hình tượng người chiến sĩ trên sân khấu. Theo đó, để những vở diễn về người chiến sĩ CAND muốn thực sự chạm đến khán giả, sân khấu hôm nay cần mở ra những câu chuyện đời thực, khai thác chiều sâu tâm lý, bản lĩnh nghề nghiệp và cả những giằng xé nội tâm của người chiến sĩ trong thời bình. Sáng tác phải vừa phản ánh hiện thực, vừa tôn vinh, vừa có yếu tố phê phán để góp phần xây dựng lực lượng CAND trong sạch, vững mạnh.

Thời gian tới, trong tình hình thế giới, khu vực có nhiều biến động, phức tạp và khó lường; ở trong nước, tuy uy tín và vận hội của nước ta chưa bao giờ có một cơ đồ như hiện nay nhưng tình hình tội phạm, trật tự an toàn diễn biến còn phức tạp, có điểm tiềm ẩn gây mất ổn định. Cuộc sống nói chung, tình hình an ninh, trật tự nói riêng, nhất là những vấn đề tội phạm an ninh phi truyền thống mới xuất hiện đặt ra nhiều vấn đề cần nghệ thuật sân khấu và các tác giả, nghệ sĩ lý giải và dự báo.

Hình tượng người chiến sĩ CAND và cuộc đấu tranh với thế lực thù địch và tội phạm hiện nay vẫn là đề tài “nóng” chờ mong tài năng, sức lao động, trách nhiệm và sự dấn thân của những người làm sân khấu, để sáng tạo những tác phẩm hấp dẫn, đi vào đời sống.

Nguồn: https://hanoimoi.vn/san-khau-bat-nhip-voi-su-chuyen-minh-cua-luc-luong-cong-an-nhan-dan-713234.html