Sổ liên lạc điện tử: Nhiều tính năng chưa được khai thác

Đại diện VNPT – đơn vị cung cấp hệ thống vnEdu cho biết, thực tế nhà cung cấp đã xây dựng một hệ sinh thái giáo dục số toàn diện với rất nhiều tiện ích, nhưng do việc khai thác còn hạn chế nên nhiều tính năng vẫn chưa phát huy được hiệu quả.

Nhiều tính năng hữu ích

Theo đại diện VNPT, trong hơn 10 năm triển khai, nền tảng vnEdu 4.0 đã được hoàn thiện với khả năng liên thông dữ liệu giữa các hệ thống như hồ sơ điện tử, học bạ điện tử, nền tảng học trực tuyến (LMS), hệ thống tuyển sinh đầu cấp... Tất cả tạo thành một giải pháp giáo dục số thống nhất từ quản lý đến giảng dạy và học tập. Tuy nhiên, phần lớn các trường mới chỉ sử dụng Sổ liên lạc điện tử ở mức độ cơ bản là gửi tin nhắn điểm số, thông báo, trong khi còn nhiều tính năng hữu ích khác chưa được khai thác.

Dù Sổ liên lạc điện tử tích hợp khá nhiều tính năng nhưng thực tế khi phụ huynh truy cập đều nhận được thông báo — Các tiện ích trên Sổ liên lạc điện tử. Ảnh: VNPT

Thực tế, trong “cuốn sổ điện tử” mà VNPT cung cấp, có hàng loạt tính năng hỗ trợ kết nối giữa nhà trường – giáo viên – phụ huynh. Ứng dụng cho phép trao đổi trực tiếp giữa phụ huynh và giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn ngay trên nền tảng mà không cần sử dụng các kênh trung gian như Zalo hay Messenger - vốn dễ bị trôi tin. Phụ huynh có thể theo dõi lịch học hàng ngày, kết quả học tập, tình hình chuyên cần của con, thậm chí xem điểm danh bằng nhận diện khuôn mặt để cập nhật sĩ số lớp học theo thời gian thực.

Sổ liên lạc điện tử được nhiều nhà trường triển khai đại trà tới tất cả phụ huynh. Ảnh: M.H

Ngoài ra, với học sinh mầm non, hệ thống cho phép giáo viên cập nhật lịch uống thuốc, tình hình sức khỏe, hồ sơ y tế cá nhân – rất hữu ích trong giai đoạn dịch bệnh. Phụ huynh cũng có thể tra cứu nhanh khi cần thiết mà không phải liên hệ trực tiếp với giáo viên.

Đối với các trường thực hiện bán trú, Sổ liên lạc điện tử hỗ trợ phụ huynh xem thực đơn hàng ngày, đăng ký xe đưa đón trực tuyến và theo dõi việc học, ăn, nghỉ của con ngay trên ứng dụng. Giáo viên có thể chia sẻ ảnh, video, khoảnh khắc trong các hoạt động ngoại khóa, sự kiện của trường, giúp phụ huynh nắm bắt sinh hoạt của con một cách sinh động và lâu dài hơn, không lo mất dữ liệu như khi lưu trên Zalo hay Facebook.

rut-ngan-khoang-cach-giua-nha-truong-va-gia-dinh-nho-cong-nghe-4-0-2.jpg — Nhiều tiện ích từ vnEdu chưa được khai thác. Ảnh: VNPT

Bên cạnh đó, trong hệ sinh thái vnEdu, VNPT đã hỗ trợ Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An triển khai phần mềm học và thi trực tuyến VNPT E-Learning đến 100% các trường Tiểu học, THCS, THPT trên địa bàn tỉnh trong thời kỳ Covid-19. Trên nền tảng này, học sinh lớp 9 có thể ôn luyện cho kỳ thi vào lớp 10, học sinh lớp 12 thi thử tốt nghiệp THPT, còn các khối lớp khác dùng để kiểm tra định kỳ và học trực tuyến.

Từ năm học 2021 - 2022, Sở GD&ĐT Nghệ An phối hợp với VNPT xây dựng hệ thống LMS nhằm tổ chức các khóa học, kỳ thi, cuộc thi thường xuyên hơn mà không tốn nhiều chi phí cơ sở vật chất. Ngoài ra, các cơ quan quản lý có thể chia sẻ học liệu, khóa học, thống kê và giám sát trực quan, giúp quản lý chặt chẽ hơn việc dạy, học của các cơ sở giáo dục.

Bà Nguyễn Thị Hoàng Hà – Trưởng phòng Điều hành Kinh doanh VNPT Nghệ An cho biết: “Thực chất, cuốn Sổ liên lạc điện tử chỉ là một phần nhỏ trong hệ sinh thái giáo dục số mà VNPT đã triển khai. Nếu được khai thác toàn diện, hệ thống này sẽ giúp phụ huynh nhận được nhiều tiện ích trong việc theo dõi con em trong cả quá trình học tập”.

Cũng theo bà Hà, việc giảm giá thành cho đơn vị sử dụng cũng đã được tính đến, nhưng hiện nay đơn vị vẫn đang xây dựng lộ trình. Tuy nhiên, khi xây dựng mức giá này (100 ngàn đồng/em/năm) cũng đã có được sự phê chuẩn của các đơn vị trung gian và đã được thông qua tại NQ 31/2020/NQ-HĐND tỉnh Nghệ An quy định mức thu tối đa các khoản thu dịch vụ phục vụ, hỗ trợ hoạt động giáo dục của nhà trường đối với cơ sở giáo dục công lập và dịch vụ tuyển sinh.

Bà Hà cũng cho rằng, theo mức phí 100 ngàn đồng/em/năm mà HĐND tỉnh đã phê duyệt, nếu khai thác hết tính năng tiện ích và áp dụng cho vùng đô thị thì không phải là cao. “Nếu chúng ta nhìn nhận rằng, một tin nhắn trong lúc bão lũ tới hàng ngàn em học sinh để đảm bảo an toàn cho các em, khi toàn bộ hệ thống 4G và điện lưới bị mất, thì nó không phải là đắt nữa”, bà Hà nói.

Vì sao chưa khai thác được?

Theo cô Nguyễn Thị Thanh Nga – Hiệu trưởng Trường THCS Hưng Dũng, nhà trường đã sử dụng nền tảng vnEdu để lưu trữ hồ sơ học bạ, dữ liệu học sinh, giúp phụ huynh có thể truy cập bất cứ lúc nào, kể cả sau khi các con đã ra trường. Trong các kỳ thi thử, hệ thống còn giúp đảm bảo tính bảo mật, công khai và minh bạch khi chấm điểm và đánh giá học sinh.

Hưng Dũng — Học sinh Trường THCS Hưng Dũng trong giờ học ngoại khoá. Ảnh: NTCC

Tuy nhiên, nhiều phụ huynh vẫn chưa nhận thấy hết giá trị của ứng dụng. Theo cô Nga, nguyên nhân là thói quen sử dụng các nền tảng mạng xã hội như Zalo, Facebook đã ăn sâu. Nhà trường dù nhắn tin song song trên Sổ liên lạc điện tử và Zalo, nhưng đa số phụ huynh chỉ chú ý đến tin nhắn trên mạng xã hội. Trong khi đó, tin nhắn trên Sổ liên lạc điện tử được gửi nhanh, không bị trôi và có tính bảo mật, chính xác hơn nhiều.

Cô Nga cho biết thêm, thời gian tới, nhà trường sẽ tích hợp thêm các dữ liệu học sinh, như thời khóa biểu, lịch kiểm tra sức khỏe, kết quả khám định kỳ… để phụ huynh có thể theo dõi tập trung tại một nơi, thay vì qua nhiều kênh rời rạc.

Về phía giáo viên, nhiều người cũng thừa nhận tính năng nhắn tin hai chiều của Sổ liên lạc điện tử vẫn chưa được khai thác tối đa. Một phần do thói quen sử dụng công cụ quen thuộc, phần khác là vì chưa có quy định thống nhất yêu cầu tất cả giáo viên sử dụng hệ thống này thay cho Zalo. Tuy nhiên, các trường đang hướng tới chuẩn hóa giao tiếp điện tử để đảm bảo đồng bộ và lưu trữ lâu dài dữ liệu liên lạc giữa nhà trường và phụ huynh.

Một giờ học tại Trường THCS Hưng Dũng. Ảnh: Mỹ Hà

Thầy Lê Văn Bằng – Hiệu trưởng Trường THPT Diễn Châu 4 cho biết, ngoài việc nhắn tin thông báo khi mất sóng 4G và mất điện lưới, trường hợp như cơn bão số 10 vừa qua và lưu trữ học bạ điện tử, tiện ích lớn nhất mà nhà trường nhận được là tính minh bạch trong quản lý điểm số. Mọi thao tác sửa điểm đều phải được phê duyệt bởi cấp quản lý và có lưu vết rõ ràng trong hệ thống, chấm dứt tình trạng chỉnh sửa thủ công như trước đây. Đây là điểm khác biệt quan trọng giúp nâng cao tính chính xác và công bằng trong đánh giá học sinh.

Dẫu vậy, ở nhiều trường vùng sâu, vùng cao, việc triển khai vẫn còn gặp khó khăn về thiết bị và thói quen sử dụng. Một giáo viên công tác tại vùng cao xin giấu tên chia sẻ: “Hệ sinh thái số của VNPT thực sự hữu ích cho công tác dạy và học, nhưng nếu giáo viên và phụ huynh chưa được tập huấn, hướng dẫn sử dụng cụ thể thì rất khó khai thác hết tiềm năng”. Giáo viên này cũng cho biết, hiện nhà trường đang tập huấn thêm các tính năng và yêu cầu giáo viên cập nhật mới các thông tin để phát huy các ứng dụng trong Sổ liên lạc điện tử.

Theo các chuyên gia giáo dục, Sổ liên lạc điện tử không nên chỉ được nhìn nhận là công cụ thu phí hoặc phương tiện nhắn tin, mà phải trở thành hệ thống quản trị học tập đồng bộ, góp phần hiện đại hóa công tác quản lý giáo dục. Muốn vậy, các bên cần xây dựng cơ chế rõ ràng về tiêu chí đánh giá, mức giá dịch vụ, trách nhiệm cập nhật dữ liệu và quyền lợi của người dùng.

Về mặt giá cả, các chuyên gia cũng cho rằng nhà cung cấp nên tính đến việc giảm giá theo lộ trình và có cơ chế giảm giá cho các trường học vùng sâu, vùng xa, nơi điều kiện kinh tế, xã hội còn khó khăn.

Trong bối cảnh ngành giáo dục đang đẩy mạnh chuyển đổi số, việc phát huy hiệu quả của Sổ liên lạc điện tử là yêu cầu tất yếu. Nhưng hiệu quả chỉ đến khi sản phẩm thực sự thân thiện, tiện ích và phù hợp với nhu cầu thực tế của giáo viên, phụ huynh và học sinh. Khi đó, “cuốn sổ 4.0” mới thật sự trở thành cầu nối thông minh giữa nhà trường – phụ huynh – học sinh, thay vì chỉ là một dịch vụ bắt buộc phải dùng.