Tầm nhìn tổng thể trong quy hoạch mới

Sông Cổ Cò có tiềm năng phát triển du lịch rất lớn, cần sớm được khai thông để kết nối trung tâm Đà Nẵng với Hội An. Ảnh: SA KHÊ

Khơi thông yếu tố sinh thái

Hội An là đô thị có quy mô nhỏ nhưng sở hữu nhiều yếu tố độc đáo gắn liền với sinh thái. Đô thị này là nơi hợp lưu của 3 con sông Thu Bồn - Trường Giang - Cổ Cò. Ngoài ra, Hội An có hệ thống kênh rạch, cồn bãi chằng chịt kết nối mật thiết với Cù Lao Chàm. Hệ thống không gian sinh thái đặc trưng được bảo toàn này giúp đô thị Hội An thời gian qua thích ứng khá tốt với thiên tai, nhất là lũ lụt.

Theo PGS.TS Đặng Văn Bài, Phó Chủ tịch Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia, quy hoạch không gian đô thị Hội An tới đây cần xem trọng việc khơi thông yếu tố sinh thái.

“Thành phố Đà Nẵng cần sớm xúc tiến khơi thông dòng sông Cổ Cò, một tuyến thủy quan trọng kết nối di sản Hội An ra thế giới trong quá khứ. Cạnh đó, cần khơi thông hệ thống kênh rạch - một đặc thù của Hội An để đáp ứng đa mục tiêu cải tạo cảnh quan, ứng phó biến đổi khí hậu lẫn thúc đẩy du lịch bền vững. Ngoài ra, cần sớm hình thành các bảo tàng sinh thái trên nền tảng làng nghề, trước mắt là trường hợp của Làng mộc Kim Bồng”, PGS.TS. Đặng Văn Bài gợi mở.

Ông Nguyễn Sự, nguyên Bí thư Thành ủy Hội An cho rằng, không có các dòng sông thì chắc chắn không hình thành thương cảng Hội An, nên quá trình bảo tồn cần cái nhìn tổng thể không chỉ ở trên bờ mà còn gắn liền với không gian mặt nước. Cũng như việc bảo tồn di sản không chỉ tập trung vào gìn giữ kiến trúc mà còn phải bảo lưu các giá trị vô hình trong đời sống cư dân.

Khắc phục hạn chế quy hoạch cũ

Theo Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hoàng Đạo Cương, quy hoạch Hội An giai đoạn mới sẽ tập trung rà soát toàn bộ những vấn đề mà quy hoạch giai đoạn 2012 - 2025 còn tồn tại.

Việc bảo tồn di sản không chỉ tập trung vào gìn giữ kiến trúc mà còn phải bảo lưu các giá trị vô hình trong đời sống cư dân. Trong ảnh: Hô hát bài chòi là sản phẩm du lịch thu hút du khách khi đến Hội An. Ảnh: SA KHÊ

“Quy hoạch Hội An giai đoạn mới cần thống nhất quan điểm coi Hội An là một cảnh quan lịch sử, sinh thái, văn hóa, nhân văn. Việc mở rộng quy hoạch về phạm vi địa lý cần cân nhắc ở mức độ, điều quan trọng là cần đặt Hội An trong bối cảnh thành phố Đà Nẵng mới với kết nối giao thông, liên kết vùng phải đặc biệt lưu ý”, ông Hoàng Đạo Cương nói.

Đặc trưng lớn của Hội An là đô thị di sản sống, do đó quy hoạch giai đoạn mới đòi hỏi phải xử lý được vấn đề hòa tan bản sắc cũng như dịch chuyển và suy yếu cộng đồng địa phương.

Theo kiến trúc sư Đỗ Thị Thanh Mai, nguyên Phó Giám đốc Phân viện Khoa học và công nghệ xây dựng (Viện Khoa học, Công nghệ và Xây dựng), Hội An có thể tiên phong xây dựng “Bộ chỉ số di sản sống” để đánh giá không chỉ bằng số lượng khách du lịch hay công trình bảo tồn mà bằng mức độ hạnh phúc, an cư và tham gia của cư dân - một yếu tố cốt lõi của đô thị đáng sống.

Còn theo kiến trúc sư Đặng Khánh Ngọc, Viện trưởng Viện Bảo tồn di tích (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), sự phát triển thành phố Hội An phải được kế hoạch hóa bằng một quy hoạch tổng thể và chuyên biệt, phù hợp với đặc trưng của đô thị - di sản và dựa vào di sản như là một động lực. Trong đó cần chú trọng đặc biệt việc duy trì cân bằng đô thị về phương diện hình thái học và môi trường sinh thái lịch sử - nhân văn.

Ông Đặng Khánh Ngọc khuyến nghị các giải pháp cấp bách cần sớm triển khai để bảo tồn, phát huy di sản Hội An như: chính sách an sinh bảo vệ cộng đồng bản địa; kiểm soát chuyển đổi công năng nhà cổ; thiết lập hệ thống dữ liệu và giám sát di sản; quản lý vùng đệm với quy chế quản lý kiến trúc nghiêm ngặt…

Nguồn: https://baodanang.vn/tam-nhin-tong-the-trong-quy-hoach-moi-3307962.html