Tăng kiểm soát rủi ro với cho vay ký quỹ và tạm ứng

NDO - Bộ Tài chính đang lấy ý kiến cho Dự thảo sửa đổi Thông tư số 91/2020/TT-BTC về chỉ tiêu an toàn tài chính đối với tổ chức kinh doanh chứng khoán. Những thay đổi quan trọng, đặc biệt liên quan đến hệ số rủi ro thanh toán, được kỳ vọng sẽ tăng cường kiểm soát hoạt động cho vay và nâng cao an toàn hệ thống.

Theo dự thảo, hệ số rủi ro thanh toán sẽ được điều chỉnh theo hướng phân loại rõ hơn từng khoản mục. Các khoản phải thu ngoài hoạt động cho vay ký quỹ (margin) và nghiệp vụ chứng khoán sẽ bị áp dụng hệ số rủi ro lên tới 150%.

Với các khoản tạm ứng, hệ số rủi ro cũng được áp dụng theo tỷ lệ tăng dần: từ 8% đến 100% tùy vào giá trị khoản tạm ứng so với vốn chủ sở hữu. Các khoản có thời hạn dưới 90 ngày và chiếm hơn 5% vốn chủ sở hữu sẽ chịu hệ số rủi ro cao nhất.

Ngoài ra, dự thảo còn mở rộng phạm vi xác định giá trị rủi ro thanh toán bằng cách bổ sung các khoản như tiền trên tài khoản giao dịch chứng khoán của công ty quản lý quỹ mở, khoản phải thu từ đầu tư tài chính hoặc các hợp đồng có tính chất mua lại chứng khoán.

Những điều chỉnh này được đưa ra trong bối cảnh dư nợ cho vay margin trên thị trường chứng khoán liên tiếp lập đỉnh. Quý I/2025, quy mô cho vay ký quỹ vượt 280.000 tỷ đồng, tăng 13% so với cuối năm trước. Trong khi đó, thanh khoản thị trường lại có xu hướng suy giảm, với giá trị giao dịch bình quân mỗi phiên giảm gần 16% so với năm 2024.

Dù tỷ lệ cho vay ký quỹ (margin) trên vốn chủ sở hữu vẫn thấp hơn đỉnh cũ do các công ty tăng vốn điều lệ, nhưng mức ký quỹ (margin) trên tổng giá trị vốn hóa điều chỉnh theo lượng cổ phiếu tự do chuyển nhượng đã vượt ngưỡng 10%. Điều này cho thấy mức độ sử dụng đòn bẩy tài chính trên thị trường hiện ở mức cao, tiềm ẩn rủi ro khi thị trường biến động.

Cạnh tranh trong hoạt động cho vay giữa các công ty chứng khoán đang ngày càng gay gắt, đặc biệt trong nhóm liên kết với ngân hàng, với lợi thế nguồn vốn dồi dào và mạng lưới khách hàng lớn. Tuy nhiên, việc tập trung cho vay vào nhóm khách hàng lớn hoặc có tài sản cầm cố cao cũng đặt ra nguy cơ mất cân đối danh mục nếu thị trường đảo chiều.

Trong bối cảnh đó, việc điều chỉnh hệ số rủi ro theo mức độ thực tiễn và quy mô là cần thiết. Dự thảo sửa đổi Thông tư số 91/2020/TT-BTC về chỉ tiêu an toàn tài chính đối với tổ chức kinh doanh chứng khoán không chỉ nhằm kiểm soát tốt hơn hoạt động tài chính của các công ty chứng khoán, mà còn là bước đi quan trọng để bảo đảm ổn định cho thị trường trong dài hạn.

Nguồn: https://nhandan.vn/tang-kiem-soat-rui-ro-voi-cho-vay-ky-quy-va-tam-ung-post883247.html