Tàu đổ bộ Nhật Bản mất tích bí ẩn trên Mặt Trăng: Lặp lại thất bại cũ?

Ngày 5/6, tàu đổ bộ Resilience thuộc Nhiệm vụ Hakuto-R 2 của công ty vũ trụ tư nhân Nhật Bản ispace đã thực hiện nỗ lực hạ cánh xuống Mặt Trăng, đánh dấu một bước tiến mới trong làn sóng thám hiểm không gian tư nhân toàn cầu.

Tuy nhiên, nỗ lực này đang đối mặt với nhiều hoài nghi khi tàu đột ngột ngừng truyền tín hiệu khoảng 1 phút 45 giây trước thời điểm chạm đất dự kiến.

Tái hiện nỗi lo từ thất bại trước đó

Tàu Resilience, với chiều cao 2,3 mét và khối lượng khoảng 1.000 kg khi đầy nhiên liệu, được phóng vào ngày 15/1 trên tên lửa SpaceX Falcon 9. Con tàu đã đi theo quỹ đạo tiết kiệm năng lượng và tiếp cận quỹ đạo Mặt Trăng thành công vào ngày 6/5.

Mục tiêu của sứ mệnh là thực hiện cú hạ cánh "mềm" tại Mare Frigoris, một khu vực đồng bằng bazan ở phía bắc Mặt Trăng. Tuy nhiên, số phận của con tàu hiện vẫn chưa được làm rõ. Nhóm kỹ sư của ispace đang tích cực phân tích dữ liệu và dự kiến sẽ công bố thông tin chính thức về tình trạng của tàu trong thời gian tới.

Tàu đổ bộ Nhật Bản mất tích bí ẩn trên Mặt Trăng: Lặp lại thất bại cũ? - 2 — ispace đã thất bại một lần trong nỗ lực hạ cánh tương tự lên Mặt Trăng vào năm 2023 (Ảnh: ispace).

Sự cố gián đoạn tín hiệu lần này gợi nhắc đến thất bại của chính ispace trong Nhiệm vụ Hakuto-R 1 vào tháng 4/2023.

Khi đó, tàu đổ bộ cũng đã ngắt tín hiệu ngay trước lúc hạ cánh, sau khi nhầm lẫn vành của một hố thiên thạch với bề mặt Mặt Trăng, dẫn đến vụ va chạm. Dù ispace đã rút ra nhiều bài học kỹ thuật từ sự cố trước, nhưng khả năng thất bại vẫn có thể lặp lại.

Cuộc đua tư nhân chinh phục Mặt Trăng đầy khốc liệt

Nỗ lực hạ cánh lần hai của ispace diễn ra trong bối cảnh cuộc đua Mặt Trăng của các công ty tư nhân ngày càng trở nên khốc liệt. Kể từ sứ mệnh Beresheet của Israel vào năm 2019, hàng loạt công ty như Astrobotic (Mỹ), Intuitive Machines (Mỹ) và Firefly Aerospace (Mỹ) đã gia nhập cuộc chơi.

Trong số các sứ mệnh này, một số đã đạt được thành công, như tàu đổ bộ Blue Ghost của Firefly, được cho là đã hạ cánh và vận hành hai tuần trên Mặt Trăng hồi tháng 3. Tuy nhiên, nhiều tàu khác lại gặp sự cố, từ rò rỉ nhiên liệu đến lật tàu sau khi tiếp đất, điển hình là Peregrine, Odysseus hay Athena.

Điểm đặc biệt của Resilience là không nằm trong Chương trình Dịch vụ tải trọng mặt trăng thương mại (CLPS) của NASA – điều mà hầu hết các sứ mệnh tư nhân khác tham gia. Thay vào đó, tàu mang theo 5 tải trọng do các tổ chức tư nhân tài trợ, đến từ Nhật Bản, Đài Loan, Malaysia và Luxembourg.

Nếu hạ cánh thành công, Resilience sẽ đánh dấu lần hạ cánh mềm thứ hai của Nhật Bản trên Mặt Trăng, sau thành công của tàu SLIM do cơ quan vũ trụ quốc gia JAXA thực hiện hồi tháng 1/2024. Tuy nhiên, tương lai của Resilience vẫn phụ thuộc hoàn toàn vào dữ liệu phân tích từ ispace.

Mặc dù kết quả lần này ra sao, ispace vẫn khẳng định chiến lược dài hạn của mình. Công ty đã lên kế hoạch phóng tàu Apex 1.0 với kích thước lớn hơn vào năm 2026 và sẽ tăng tần suất đổ bộ. Cùng với đó là các đoàn xe tự hành nhằm khai thác tài nguyên, hỗ trợ tham vọng định cư dài hạn của con người trên Mặt Trăng.

Nguồn: https://dantri.com.vn/khoa-hoc/tau-do-bo-nhat-ban-mat-tich-bi-an-tren-mat-trang-lap-lai-that-bai-cu-20250606073413652.htm