Thầm lặng giữ rừng thông đỏ trăm tuổi

Từ xã Hiệp Thạnh, người đi đường dễ dàng trông thấy quần thể thông đỏ mọc sừng sững xanh rì quanh năm trên dãy núi Voi. Anh Trần Mạnh Trường, Trạm trưởng Trạm Quản lý bảo vệ rừng chuyên trách số 1 xã Hiệp Thạnh cho biết, quần thể cây thông đỏ tại núi Voi hiện có khoảng 224 cây, nằm trên diện tích khoảng 400 ha được phân bố trên 2 tiểu khu 268 và 277A lâm phần Ban Quản lý rừng phòng hộ Đức Trọng - thuộc địa giới hành chính xã Hiệp Thạnh.

Quần thể thông đỏ nằm trên diện tích khoảng 400 ha được phân bố trên 2 tiểu khu 268 và 277A lâm phần Ban Quản lý rừng phòng hộ Đức Trọng

Thông đỏ là loại cây thuộc “nhóm IA”, loài đặc hữu có tên trong Sách đỏ Việt Nam. Chúng được xếp vào diện cần được bảo vệ nghiêm ngặt. Cũng vì đây là loại cây gỗ quý nên lâm tặc cứ nhòm ngó, điều này càng gây áp lực cho công tác bảo vệ rừng.

Để đến được quần thể thông đỏ, cán bộ Ban Quản lý rừng phòng hộ Đức Trọng cùng các hộ nhận khoán bảo vệ rừng phải di chuyển ít nhất 2km đường rừng rậm nguyên sinh

Theo chân các hộ dân tham gia nhận khoán tại Trạm Quản lý bảo vệ rừng chuyên trách số 1, chúng tôi băng cắt qua những ngọn đồi ở thôn Đarahoa. Tổ tuần tra do anh Kon Sa Ha Rí dẫn đầu. Di chuyển thêm tầm 2 km đường rừng, những cây thông đỏ cổ thụ lần lượt hiện ra, chúng vẫn còn nguyên vẹn. Hàng chục cây thông đỏ vút cao 25 - 30 mét, thân cây già có vỏ xù xì, rộng lớn đến mức 3 - 4 người ôm không hết.

Trên đỉnh núi Voi, những cây thông đỏ cổ thụ lần lượt hiện ra, chúng vẫn còn nguyên vẹn, vút cao 25 - 30 mét

Men theo con đường mòn, tổ kiểm tra tiếp tục di chuyển về hướng đỉnh núi Voi, cứ khoảng vài chục mét, đoàn gặp thêm nhiều cây thông đỏ to lớn nằm thành cụm 5 - 7 cây, mỗi cây cách nhau chừng 30 mét.

Trong quá trình đi tuần, các nhân viên bảo vệ rừng còn mang theo máy định vị và thước dây để đo kích thước và đánh dấu tọa độ những cây thông đỏ có kích thước đồ sộ.

Những gốc thông đỏ trăm năm tuổi, thân cây già có vỏ xù xì, rộng lớn đến mức 3 - 4 người ôm không hết

Anh Kon Sa Ha Rí chia sẻ, khi quần thể thông đỏ tại khu vực núi Voi được đưa vào Sách đỏ Việt Nam, được Chính phủ đưa vào diện "thực vật được bảo vệ đặc biệt" thì hoạt động tuần tra, bảo vệ được các thành viên trong tổ thực hiện dày hơn.

Do mọc hỗn giao trong rừng lá rộng nên phần lớn cây thông đỏ trưởng thành thường bị các dây leo bám trên thân

Để bảo vệ quần thể thông đỏ tại núi Voi, tổ nhận khoán tăng cường đi tuần tra, chốt ở trong rừng, phân công cho các thành viên luôn túc trực 24/24 để sẵn sàng xử lý khi có tình huống vi phạm xảy ra.

Quần thể thông đỏ tại núi Voi đang được bảo vệ an toàn, nhưng vẫn tiềm ẩn các mối đe dọa vì giá trị của nó quá lớn

Theo Trạm trưởng Trần Mạnh Trường, mặc dù hiện tại, quần thể thông đỏ tại núi Voi đã được bảo vệ an toàn, nhưng trong tương lai vẫn đang tiềm ẩn các mối đe dọa đối với rừng thông đỏ này vì giá trị của nó quá lớn.

Hiện nay, các diện tích rừng tại 2 tiểu khu 268 và 277A, nơi có quần thể thông đỏ đã được Ban Quản lý rừng phòng hộ Đức Trọng ký hợp đồng giao khoán bảo vệ dịch vụ môi trường rừng cho 14 hộ dân. Đây là các hộ dân tộc thiểu số tại chỗ sinh sống ven chân Núi Voi nên rất thuận lợi cho công tác bảo vệ rừng nói chung và quần thể thông đỏ nói riêng.

Mỗi gốc thông đỏ được đơn vị chức năng đánh số thứ tự để dễ dàng hơn trong việc quản lý và bảo vệ

Hàng ngày, cán bộ Trạm Quản lý bảo vệ rừng chuyên trách số 1 sẽ cùng các hộ dân nhận khoán thực hiện tuần tra rừng (4 hộ/1 lượt ) theo lịch phân công. Ngoài ra, chúng tôi còn tập trung xây dựng mạng lưới thông tin ở cơ sở nên các đơn vị đã kịp thời ngăn chặn các vụ việc phát sinh. Nhờ việc tuần tra liên tục nên tình trạng xâm hại, tác động đến quần thể cây thông đỏ đã không xảy ra.

Mỗi gốc thông đỏ được cán bộ nhân viên và các hộ nhận khoán chăm sóc và bảo vệ từng ngày

“

Thông đỏ (Taxus wallichiana Zucc), có tên trong Sách đỏ Việt Nam (2012) là loài thực vật đặc hữu, quý hiếm, phân bố trong phạm vi hẹp của tỉnh Lâm Đồng, thuộc nhóm IA trong Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm.

Ông Vương Văn Dũng, Phó Trưởng ban Quản lý rừng phòng hộ Đức Trọng cho biết

Theo ông Vương Văn Dũng, Phó Trưởng ban Quản lý rừng phòng hộ Đức Trọng hiện chưa có biện pháp bảo vệ riêng cho loài thông đỏ, chỉ thực hiện biện pháp giao khoán quản lý, bảo vệ chung

“

“Đối với Thông đỏ, Chi cục Kiểm lâm đã xác định là loài nguy cấp, quý, hiếm quy định tại Nghị định số 32/2006/NĐ-CP ngày 30/3/2006 của Chính phủ về quản lý thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm (được xếp vào nhóm IA trong Danh mục thực vật rừng, động vật rừng); là loài có giá trị đặc biệt về khoa học, số lượng quần thể còn rất ít trong tự nhiên, nghiêm cấm khai thác, sử dụng vì mục đích thương mại; theo Sách đỏ Việt Nam (2007), Thông đỏ thuộc phân hạng sẽ nguy cấp (VU) có nguy cơ tuyệt chủng cao trong tự nhiên”.

Các đơn vị chức năng cùng người dân thực hiện có hiệu quả việc bảo vệ quần thể thông đỏ tại núi Voi

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh chưa có biện pháp bảo vệ riêng cho loài thông đỏ, chỉ thực hiện biện pháp giao khoán quản lý, bảo vệ chung với các loài cây rừng khác từ nguồn vốn ngân sách hoặc từ nguồn chi trả dịch vụ môi trường rừng. Mức kinh phí khoán này chỉ gắn phần kinh phí nhỏ của Nhà nước với trách nhiệm của người dân trong việc bảo vệ rừng, nên chưa khuyến khích người dân gìn giữ, phát triển rừng, trong đó có rừng thông đỏ.

Quần thể thông đỏ đang có nguy cơ suy giảm bởi nằm phân tán và bị chia cắt nên các quần thể khó liên hệ với nhau về di truyền

Riêng tại khu vực núi Voi, thông đỏ đang có nguy cơ suy giảm quần thể bởi nằm phân tán và bị chia cắt nên quần thể thông đỏ ngày càng bị suy thoái về di truyền. Hơn nữa, do mọc hỗn giao trong rừng lá rộng thường xanh nên phần lớn cây thông đỏ trưởng thành thường bị các dây leo bám trên thân và các loài cây khác chèn ép, cạnh tranh không gian dinh dưỡng nên cây thông đỏ có phẩm chất xấu, bị sâu bệnh, rỗng ruột; tình hình tái sinh rất thấp và phân bố không đều. Việc nghiên cứu nhân giống thông đỏ chủ yếu bằng giâm cành, mục đích chính là cung cấp nguyên liệu để chế biến dược liệu; chưa có công trình nghiên cứu nhân giống bằng hạt để phục vụ công tác bảo tồn.

images2432762_anh_1.2_giu_rung_thong_do.jpg — Vượt lên khó khăn, số lượng quần thể thông đỏ trên địa bàn xã Hiệp Thạnh khá lớn nhưng đang được các đơn vị chức năng cùng người dân khoanh nuôi, bảo vệ hiệu quả

Mặc dù, số lượng quần thể thông đỏ trên địa bàn xã Hiệp Thạnh khá lớn nhưng đang được người dân khoanh nuôi, bảo vệ hiệu quả. Trong tình trạng rừng Tây Nguyên liên tục bị tàn phá, số lượng gỗ quý hiếm dần biến mất vì lâm tặc thì việc bà con đồng bào dân tộc thiểu số ở thôn Đarahoa, xã Hiệp Thạnh cùng với lực lượng chức năng và chính quyền địa phương nâng cao ý thức giữ gìn, bảo vệ quần thể thông đỏ, loài cây với nguồn gen quý hiếm cho đời sau là việc làm rất đáng được trân trọng, ghi nhận.

Quần thể thông đỏ tại núi Voi vẫn đang được bảo tồn, phát triển xanh tốt dưới những tán rừng nguyên sinh do Ban Quản lý rừng phòng hộ Đức Trọng quản lý

Tuy nhiên để bảo tồn và phát triển quần thể cây thông đỏ trên, thiết nghĩ Nhà nước nên có chính sách bảo tồn để khuyến khích chủ rừng cũng như người dân bảo vệ ngày càng tốt hơn. Bên cạnh đó, cần thiết xây dựng và thực hiện dự án quản lý, bảo vệ, xúc tiến tái sinh tự nhiên, nâng cao chất lượng rừng thông đỏ hiện có được phân bố phân tán và rải rác.

Nguồn: https://baolamdong.vn/tham-lang-giu-rung-thong-do-tram-tuoi-391341.html