Thay đổi tư duy làm du lịch ở Lao Chải

Vẫn là thổ cẩm, tiếng khèn, tiếng sáo, những chiếc lò rèn đỏ lửa hay cối đá xay ngô quen thuộc, nhưng ở bản Lao Chải 1, xã Khun Há (Lai Châu), bà con người dân tộc H’Mông đã biến những nét đời thường thành sản phẩm du lịch đặc sắc, mang lại giá trị mới cho quê hương.

Bản Lao Chải 1 sạch, đẹp, yên bình và thơ mộng.

Sáng sớm, sương trắng phủ khắp núi rừng Khun Há, con đường vào bản Lao Chải 1 như dải lụa ướt mềm vắt qua sườn núi vàng ruộm mùa lúa chín. Bản nằm trên triền núi, ẩn mình trong tán cây rừng và những khối đá khổng lồ.

Bảy năm trước, bản vẫn giữ lối sinh hoạt cũ: Gia súc thả rông, chuồng trại sát nhà, vườn cây lộn xộn, đường sá lầy lội. Bước ngoặt đến từ những cuộc họp bản. Bà con kể lại, thời gian ấy, các đồng chí trong Chi bộ bản Lao Chải 1 đã nhận ra những bất cập trong không gian sống, đồng thời cũng nhìn được thấy tiềm năng, tương lai của bản nhỏ này nên đã cùng người có uy tín đến từng nhà vận động bà con rời chuồng trại ra khu chăn nuôi tập trung, dọn dẹp nhà cửa, trồng hoa, giữ vệ sinh môi trường... Với sự kiên trì, mưa dầm thấm lâu cộng với các hành động cụ thể, dần dần bà con cũng nhận ra, nhất là khi thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới với chủ trương Nhà nước và người dân cùng làm. Những đoạn đường bê-tông dần hình thành đem đến sự thuận lợi lớn khiến bà con thêm tin vào hướng đi đã đề ra. Từ đó ý thức làm du lịch cộng đồng từng bước trở thành hiện thực.

Hiện Lao Chải 1 có 47 hộ, hầu hết đều trực tiếp hoặc gián tiếp tham gia du lịch cộng đồng. Nhờ đó đã góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo trong bản xuống còn 11%. Bằng sự hồn hậu, tư duy “khách thích gì mình phục vụ”, bản đã trở thành điểm du lịch cộng đồng kiểu mẫu. Nhà gỗ truyền thống khang trang, vườn hoa trước ngõ, thùng rác bằng thân cây móc, cây đao, xích đu gỗ rừng… Những dụng cụ cày, bừa hay mảnh thổ cẩm, mớ rau đắng, quả táo mèo, lò rèn, cối xay ngô, khung cửi... đều được trưng bày, mang theo câu chuyện lịch sử và niềm tự hào người H’Mông. Bản có bảy hộ làm homestay, giá lưu trú 120.000 đồng/người/đêm; trong đó 20.000 đồng/khách được đưa vào quỹ chung để duy tu cảnh quan và giải quyết công việc bản, tạo sự đồng thuận và tự giác giữ gìn của mọi người.

Chị Chảng Thị Hàng, chủ vườn phong lan cho biết: “Từ ngày làm du lịch, bản làng vui nhộn, khách du lịch lên đây rất đông. Nhà nào cũng quét dọn, trẻ con biết bỏ rác đúng chỗ. Không chỉ khách khen mà chính chúng tôi cũng thấy yêu bản hơn”. Trong lúc trò chuyện, chị cùng bà con quét đường quanh bản, còn cậu bé lớp 8 Cứ A Thành Công cẩn thận nhặt nylon, vỏ chai bỏ vào thùng rác, lá cây để riêng. Hành động nhỏ đó cho thấy du lịch nơi đây không chỉ đổi thay về tư duy kinh tế mà còn gieo hạt giống ý thức mới cho thế hệ trẻ.

Anh Nguyễn Thanh Tùng, một du khách đến từ Hải Phòng cho biết: “Lần đầu tiên đến bản Lao Chải 1, tôi thấy cảnh quan tuyệt vời, tầm nhìn thoáng rộng và vệ sinh môi trường rất sạch sẽ. Đặc biệt ấn tượng nhất là bà con rất nhiệt tình, tốt bụng”. Ông Chang A Chía, một du khách khác chia sẻ: “Tôi đã đến đây vài lần rồi, ở đây rất đặc biệt, vật dụng sinh hoạt thường ngày cũng đẹp đến lạ thường. Trong chuyến đi, tôi thấy nhiều gia đình trang trí đàn nhị, khèn Mông rất đẹp nên đã mua một chiếc làm kỷ niệm”.

Mỗi năm, bản đón hàng nghìn lượt du khách trong và ngoài nước đến ở homestay, thưởng thức món ăn dân tộc, hòa mình vào lễ hội mùa xuân, ném pao, đánh cầu lông, múa khèn... Lễ hội “Hương sắc bản Mông” là điểm nhấn với thi giã bánh dày, thổi khèn, nghe già bản kể chuyện dòng họ, tiếng cười rộn rã như ngày hội.

Anh Cứ A Sinh, chủ một homestay cho biết: “Tôi mở thêm phòng ở, bổ sung món ăn truyền thống. Bản còn làm con đường massage chân cho khách đi dạo rồi về ăn tối, rất thú vị”. Nhờ du lịch, cuộc sống của dân bản có nhiều thay đổi, tuy thu nhập từ du lịch chưa phải nguồn thu chính nhưng cũng đã góp phần tăng mức thu bình quân cho bà con lên đến 38 triệu đồng/người/năm như hiện nay, điều trước đây mọi người chưa bao giờ nghĩ đến. Ông Cứ A Dơ vừa bán nước vừa cho biết: “Làm du lịch giúp bản phát triển cả kinh tế lẫn ý thức bảo vệ môi trường. Khi ý Đảng hợp lòng dân, điều tốt đẹp sẽ đến”.

Du lịch nơi đây cũng còn nhiều thách thức ở khoảng cách đến trung tâm còn xa, quảng bá chưa rộng, sản phẩm mang tính tự phát, kỹ năng và ngoại ngữ của người dân còn hạn chế. Tuy nhiên, ông Cứ A Dơ tin tưởng: “Vấn đề là thay đổi nhận thức. Khi đã có đường lối, có quyết tâm, biết cách làm và nhất là sự đoàn kết đồng lòng của cả bản cùng với chính quyền địa phương thì khó mấy cũng làm được”.

Bài và ảnh: TRẦN TUẤN

Nguồn: https://nhandan.vn/thay-doi-tu-duy-lam-du-lich-o-lao-chai-post912803.html