Thể thao Việt Nam và thách thức TOP 50 Olympic: Từ đồng hồ bấm tay đến AI

Thể thao Việt Nam quyết tâm tạo sự đột phá, đổi mới về đầu tư hướng đến mục tiêu giành kết quả cao nhất trên đấu trường Asiad, Olympic, một trong những hành động cần thiết và cấp bách đó là đưa công nghệ vào phục vụ huấn luyện, trong đó có các ứng dụng trí tuệ nhân tạo AI. Thế nhưng, từ mong muốn đến hiện thực là khoảng cách rất xa.

Bắn cung là 1 trong 4 đội tuyển thể thao quốc gia được thực hiện ứng dụng AI trong tập luyện, thi đấu, bên cạnh boxing, bắn súng và taekwondo.

Hiện đã có 4 đội tuyển thể thao quốc gia là boxing, bắn cung, bắn súng, taekwondo được thực hiện ứng dụng AI thông qua sự chuyển giao phần mềm của một Công ty Pháp, kết quả của quá trình hợp tác chiến lược giữa thể thao Việt Nam với thể thao Cộng hòa Pháp đang được xúc tiến mạnh mẽ trong thời gian gần đây.

Sau thử nghiệm từ 4 đội tuyển, dựa và đánh giá kết quả thực tế, dự kiến trong năm 2026, ngành thể thao sẽ bắt tay thực hiện ứng dụng AI vào nhiều môn thể thao trọng điểm để đạt hiệu quả tối ưu giữa công nghệ kết hợp huấn luyện chuyên môn chuyên sâu.

Thực ra thì không cần phải đến khi AI bùng nổ thì việc áp dụng công nghệ mới quan trọng với thể thao thành tích cao. Từ chi tiết nhỏ là một đôi giày, chiếc áo thi đấu phù hợp cho đến chuyện lớn hơn như chế độ, khẩu phần ăn, đều có dấu ấn của công nghệ.

Vấn đề là một khi đã nói về ứng dụng công nghệ, thì điều cốt lõi là phải có dữ liệu đầy đủ, chính xác. Đó chính là điểm nghẽn lớn nhất của thể thao Việt Nam, dù từ nhà quản lý đến HLV, VĐV đều biết rất rõ sự cần thiết của công nghệ.

Điểm nghẽn này đã có từ lâu, từ cái thời mà những HLV Việt Nam "thèm thuồng" nhìn những đồng nghiệp nước ngoài cầm những chiếc máy quay cá nhân để ghi hình các trận đấu quốc tế hồi thập niên 1980-1990.

Vấn đề không phải là chiếc máy quay, mà là việc ghi hình và lưu trữ, phân tích dữ liệu. Ấy thế nhưng phải đến sau năm 1990, một vài đội tuyển của chúng ta mới được trang bị máy quay phim. Chỉ có điều, mọi thứ dừng lại ở mức thu thập hình ảnh để HLV xem lại sau, không có ý nghĩa về mặt dữ liệu.

Nói cách khác, việc ứng dụng công nghệ ở Việt Nam đi sau rất xa so với thế giới đến từ nguyên nhân: điều kiện khách quan. Đến nay, ngay tại các cuộc thi điền kinh toàn quốc, chúng ta vẫn đang sử dụng các "công nghệ" cũ như đồng hồ bấm giờ cầm tay của các trọng tài.

Ở môn đòi hỏi cực cao về công nghệ như môn bơi, thì những hồ bơi hiện đại của chúng ta cũng không có lắp đặt cảm biến và thiết bị ghi hình dưới nước trong quá trình VĐV tập luyện.

Nếu không có máy móc, thiết bị chuyên dùng thì lại cần đến con người. Rồi kể cả có số lượng người đủ để thực hiện thu thập dữ liệu thủ công, thì cũng cần phải có nhân lực tổng hợp, nhập liệu cung cấp cho những phần mềm chuyên dụng. Tức là cần đến một trung tâm xử lý dữ liệu, đi kèm là khoản chi phí đáng kể…

Một đại diện của Cục TDTT Việt Nam cho biết: "Thể thao Việt Nam muốn có thiết bị công nghệ được lắp đặt tại nơi tập luyện. Khi VĐV vận động theo từng bài tập, chỉ số được thu nhận luôn và truyền về thiết bị lưu trữ và ứng dụng AI có tích hợp sẽ thực hiện phân tích rồi gửi về nơi tiếp nhận. Nhưng hiện 5 điểm tập chính ở Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng, Cần Thơ, Bắc Ninh đều chưa có nhà tập, sân tập nào trang bị thiết bị cảm biến điện tử thu thập chỉ số vận động".

Có nghĩa là nếu thiếu những chỉ số trên thời gian thực, thì việc ứng dụng công nghệ hay áp dụng AI đều cho ra các kết quả nửa vời.

Chung quy lại vẫn là bài toán đầu tư. Khi ngân sách hằng năm vẫn đang dàn trải cho nhiều mục tiêu, bao gồm cả phát triển phong trào và cơ sở vật chất, thì rõ ràng số tiền chi cho thiết bị công nghệ sẽ không còn nhiều.

Giải pháp hiện nay của ngành thể thao vẫn ưu tiên cho việc gửi VĐV đi tập huấn ở các quốc gia tiên tiến như Pháp, Nhật Bản thông qua những chương trình hợp tác, để qua đó có thể được sử dụng công nghệ thể thao hiện đại của nước bạn.

Nguồn: https://bvhttdl.gov.vn/the-thao-viet-nam-va-thach-thuc-top-50-olympic-tu-dong-ho-bam-tay-den-ai-20250714151546417.htm