Thi lớp 10 TP.HCM: Đề văn cảm xúc nhưng điểm cao sẽ không nhiều

Thạc sĩ Huỳnh Thanh Phú, Hiệu trưởng trường THPT Bùi Thị Xuân (Q.1, TP.HCM), đã nhận xét đề ngữ văn của kỳ thi tuyển sinh lớp 10 tại TP.HCM đã được biên soạn với tâm thế "Một bước chuyển đúng trong giáo dục năng lực, nuôi dưỡng tâm hồn học trò. Đề hay, nhiều cảm xúc, nhưng điểm cao không nhiều".

Tuyển sinh lớp 10 tại TP.HCM luôn được xã hội quan tâm bởi không chỉ là một kỳ thi có tính cạnh tranh cao, mà còn là bước chuyển giao quan trọng trong hành trình học tập của học sinh. Trong bối cảnh Chương trình giáo dục phổ thông 2018 được triển khai đồng bộ ở bậc THCS, đề thi môn ngữ văn năm nay, theo thầy Phú, đã thể hiện tinh thần đổi mới sâu sắc, không chỉ kiểm tra kiến thức, mà còn chú trọng hình thành và phát triển năng lực toàn diện cho học sinh.

Cấu trúc đề thi hài hòa, phát huy ưu thế tích hợp giữa đọc – hiểu – viết, phù hợp với chương trình môn ngữ văn mới đã triển khai đến lớp 9. Học sinh không còn bị kiểm tra theo lối ghi nhớ máy móc hay sao chép văn mẫu, mà phải bộc lộ cảm xúc cá nhân, tư duy độc lập và quan điểm rõ ràng về các vấn đề xã hội. Đó là một chuyển biến tích cực, đúng hướng và mang tính định hướng lâu dài.

Thí sinh ngồi xe lăn được giáo viên cõng lên phòng dự thi lớp 10

Đặc biệt, việc lựa chọn bài thơ Con nằm của nhà thơ Tế Hanh cho phần đọc hiểu văn học cho thấy sự cân nhắc kỹ lưỡng về giá trị nhân văn. Bài thơ không cầu kỳ về nghệ thuật nhưng lại đầy xúc cảm, nhẹ nhàng mà sâu lắng. Hình ảnh đứa con nằm giữa cha và mẹ trong không gian gia đình ấm áp, thân thương đã chạm vào sợi dây tình cảm nguyên sơ nhất trong mỗi con người – tình thân. Đây là nền tảng đạo đức quan trọng, là nơi bắt đầu cho mọi giá trị sống, và là điều cần được khơi gợi ở lứa tuổi đang chuyển mình từ thiếu niên sang trưởng thành.

"Điều tôi đánh giá cao là cách ra đề thi không dừng lại ở yêu cầu cảm thụ văn học, mà còn mở rộng đến năng lực suy ngẫm và liên hệ thực tế. Câu hỏi yêu cầu học sinh trình bày suy nghĩ về vai trò của tình yêu thương trong hành trình trưởng thành không chỉ giúp các em vận dụng kiến thức, mà còn rèn khả năng tự vấn, phản chiếu bản thân. Một đề thi hướng đến con người hơn là bài kiểm tra năng lực thuần túy – đó là điều mà chương trình 2018 đang hướng tới", thầy Phú nhận xét.

Thi lớp 10 TP.HCM: Đề văn cảm xúc nhưng điểm cao sẽ không nhiều - Ảnh 2.

Thi lớp 10 TP.HCM: Đề văn cảm xúc nhưng điểm cao sẽ không nhiều - Ảnh 3.

Đề thi môn văn vào lớp 10 công lập tại TP.HCM năm học 2025-2026

ảnh:Bích Thanh

Phần nghị luận xã hội được trích từ tác phẩm Bay xuyên những tầng mây của nhà báo Hà Nhân, đề cập đến khái niệm "biết đọc" trong bối cảnh xã hội bị chi phối mạnh bởi mạng xã hội và thông tin sai lệch. Đây là một vấn đề mang tính thời sự và giáo dục sâu sắc. "Biết đọc" – không đơn thuần là kỹ năng ngôn ngữ, mà là khả năng phân biệt đúng sai, nhìn thấu sự thật, chọn lọc thông tin giữa dòng chảy ồn ào của dư luận. Từ một hành vi cá nhân, đề thi mở ra không gian để học sinh suy nghĩ về kỹ năng sống, thái độ sống, và trách nhiệm công dân.

Việc đặt ra vấn đề "biết đọc để trưởng thành" trong một kỳ thi chuyển cấp là một gợi mở giàu ý nghĩa. Nó buộc học sinh không chỉ trả lời đề bài, mà còn phải đối thoại với chính mình. Các em phải nghĩ xem mình đã từng đọc gì, hiểu gì từ cuộc sống, đã từng bị đánh lừa bởi thông tin giả hay từng cảm động vì một câu chuyện tử tế trên mạng. Chính điều đó làm nên giá trị thật của một đề thi: khơi gợi nhận thức, hình thành nhân cách.

Trong hành trình đổi mới giáo dục, đề thi là một trong những công cụ quan trọng để truyền tải triết lý dạy học. Khi đề thi không còn là gánh nặng, mà là cơ hội để học sinh thể hiện bản thân, chia sẻ cách nhìn với cuộc sống, thì đó là lúc chúng ta đang đi đúng hướng. "Tôi tin rằng, với những đề thi như thế này, học sinh sẽ dần hình thành được năng lực toàn diện hơn, và giáo viên cũng có thêm động lực để tiếp tục đổi mới phương pháp dạy học, tạo ra những giờ học ngữ văn đầy cảm xúc và ý nghĩa", Hiệu trưởng Trường THPT Bùi Thị Xuân bày tỏ.

Nguồn: https://thanhnien.vn/thi-lop-10-tphcm-de-van-cam-xuc-nhung-diem-cao-se-khong-nhieu-185250606105832381.htm