Thị trường chao đảo vì căng thẳng thương mại Mỹ

Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung leo thang trở lại

Diễn biến nóng đang được cả thế giới quan tâm, đó là sau một giai đoạn lắng dịu, hai nền kinh tế lớn nhất thế giới Mỹ và Trung Quốc đã bất ngờ trở lại thế đối đầu về thương mại vào cuối tuần qua.

Cả hai nước đã liên tiếp tung ra một loạt động thái leo thang căng thẳng, có thể ảnh hưởng mạnh đến hoạt động kinh tế toàn cầu. Gây ra sự chú ý lớn nhất chính là tuyên bố cứng rắn của Tổng thống Mỹ Donald Trump trên mạng xã hội, trong đó ông tuyên bố sẽ áp mức thuế lên tới 100% với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, bổ sung trên tất cả các mức thuế quan mà hàng Trung Quốc đang chịu. Bên cạnh đó, ông Trump cũng cho biết sẽ áp đặt kiểm soát xuất khẩu với Trung Quốc về mọi loại phần mềm trọng yếu. Những biện pháp này sẽ có hiệu lực kể từ ngày 1/11.

Những động thái của Tổng thống Mỹ được cho là biện pháp đáp trả với việc siết chặt kiểm soát xuất khẩu nguyên liệu đất hiếm mà Trung Quốc ban hành ngày 9/10. Theo thông báo của nước này, mọi mặt hàng chứa nguyên liệu đất hiếm có xuất xứ từ Trung Quốc từ 0,1% giá trị trở lên, hoặc sử dụng công nghệ liên quan đến đất hiếm của Trung Quốc đều phải xin giấy phép xuất khẩu kể từ ngày 1/12. Diện bao phủ của chính sách kiểm soát này có thể bao gồm rất nhiều mặt hàng công nghệ quan trọng hiện nay, như chip nhớ hiệu năng cao, bộ xử lý phục vụ trí tuệ nhân tạo, xe điện và pin sạc.

Một động thái khác từ phía Trung Quốc cũng gây ra nhiều lo ngại, đó là việc áp phí cập cảng đặc biệt với tàu thuyền do các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân Mỹ sở hữu hoặc vận hành. Biện pháp này nhằm trả đũa mức phí cảng của Mỹ với tàu của Trung Quốc được công bố từ trước đó và cũng sẽ được áp dụng từ ngày 14/10 - thời điểm phí cập cảng của Mỹ có hiệu lực.

Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung leo thang trở lại

Thị trường chao đảo vì căng thẳng thương mại Mỹ - Trung

Những diễn biến này đã làm gia tăng lo ngại trên thị trường tài chính quốc tế. Chứng khoán Mỹ từ chỗ lập đỉnh hồi đầu tuần, đã ngay lập tức lao dốc mạnh và kết thúc tuần qua trong sắc đỏ.

Kết thúc phiên giao dịch ngày 10/10, chỉ số công nghiệp Dow Jones giảm gần 900 điểm, trong khi S&P 500 và Nasdaq cũng có phiên giảm mạnh nhất kể từ ngày 10/4 - với hơn 2.000 tỷ USD vốn hóa "bốc hơi" khỏi thị trường. Tính chung trong cả tuần, cả ba chỉ số chính của Phố Wall đều giảm trên 2%, đánh dấu tuần giảm mạnh nhất trong nhiều tháng. Chứng khoán châu Âu cũng chịu tác động tiêu cực, với hầu hết các thị trường lớn đều giảm điểm, đẩy chỉ số STOXX 600 của khu vực giảm 1,25%.

Nỗi lo ngại bất ổn cũng lan sang thị trường tài sản mã hóa, khiến các đồng tiền kỹ thuật số như Bitcoin, Ether, Solana chịu tác động nặng nề do các lệnh bán tháo bắt buộc với tổng giá trị lên tới 18,28 tỷ USD chỉ trong 24 giờ. Nền tảng phân tích dữ liệu CoinGlass nhận định đây là sự kiện bán tháo lớn nhất trong lịch sử tiền kỹ thuật số.

Căng thẳng leo thang thử thách triển vọng đàm phán

Với những diễn biến căng thẳng mới nhất giữa Mỹ và Trung Quốc, triển vọng của tiến trình đàm phán thương mại giữa hai nước thời gian tới cũng đang là dấu hỏi lớn. Giới chuyên gia cũng như thị trường đang theo dõi sát sao động thái từ cả hai bên trong vấn đề này.

Trong thông báo trên mạng xã hội, cùng với mức thuế 100%, Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng cho biết, ông "không có lý do" để tiếp tục cuộc gặp với chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Hội nghị APEC vào cuối tháng này tại Hàn Quốc.

Tuy nhiên, trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng, ông Trump cho biết, mình chưa hủy kế hoạch cho cuộc gặp này và ông sẽ chờ đợi những diễn biến tiếp theo trước khi mức thuế mới có hiệu lực từ ngày 1/11. Tổng thống Mỹ cũng để ngỏ khả năng có thể áp thêm hạn chế xuất khẩu với Trung Quốc liên quan đến linh kiện máy bay Boeing.

Phía Trung Quốc cũng nhanh chóng đưa ra phản ứng. Theo Bộ Thương mại Trung Quốc, từ sau cuộc đàm phán cấp cao tại Madrid hồi giữa tháng 9, phía Mỹ đã có nhiều biện pháp hạn chế mới nhằm vào doanh nghiệp Trung Quốc, như tăng phí cảng và mở rộng danh sách hạn chế thương mại, gây tổn hại đến lợi ích của nước này cũng như làm suy yếu triển vọng đàm phán.

Giới chức Trung Quốc cũng bảo vệ những biện pháp nước này vừa công bố, khẳng định các yêu cầu mới với xuất khẩu nguyên vật liệu đất hiếm "không phải là lệnh cấm xuất khẩu" và sẽ chỉ có tác động nhỏ đến thị trường đất hiếm toàn cầu.

Theo các chuyên gia, những phát ngôn của các bên là khá cứng rắn, nhưng vẫn để ngỏ khả năng cho các giải pháp hạ nhiệt căng thẳng. Tuy nhiên, triển vọng tìm được tiếng nói chung cũng sẽ có nhiều khó khăn hơn.

Ông Alfredo Montufar-Helu - Chuyên gia kinh tế Trung Quốc, Hãng tư vấn chiến lược GreenPoint cho biết: "Với việc làm rõ các động thái siết chặt thương mại, phía Trung Quốc có thể đang muốn mở ra triển vọng đàm phán tiếp theo về những vấn đề này. Bây giờ quả bóng đang nằm trong chân của phía Mỹ".

Bà Anna Rathbun - Nhà sáng lập Hãng Tư vấn đầu tư Grenadilla chia sẻ: "Trung Quốc và Mỹ về mặt thương mại vẫn có những sự phụ thuộc lẫn nhau. Những diễn biến mới nhất có thể chỉ là tạm thời, nhưng nó phần nào cho thấy rằng tiến trình đàm phán đang gặp nhiều thách thức và có thể còn tiếp tục kéo dài".

Một số dự đoán cho rằng, đàm phán Mỹ -Trung vẫn sẽ tiếp diễn trong các tháng tới, nhưng có thể phải tới ít nhất là đầu năm sau để các bên xử lý được những vấn đề lớn nhất còn tồn tại. Và biến động về thương mại cũng như triển vọng đàm phán cũng sẽ tiếp tục tạo ra những sự không chắc chắn, gây lo ngại cho giới đầu tư trong thời gian tới.

Lĩnh vực công nghệ toàn cầu đang phải hứng chịu nhiều tác động tiêu cực, đặc biệt là nguy cơ gián đoạn chuỗi cung ứng bán dẫn

Căng thẳng thương mại đè nặng lên ngành công nghệ

Trong bài đăng mới nhất trên mạng xã hội vào rạng sáng nay theo giờ Việt Nam, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bất ngờ đưa ra một thông điệp có phần mềm mỏng hơn, ông cho biết rằng, tình hình sẽ sớm ổn định, và Mỹ không có ý định gây tổn hại cho Trung Quốc.

Những phát ngôn mới từ Tổng thống Mỹ cho thấy rằng quan hệ Mỹ - Trung Quốc sẽ tiếp tục có những biến số khó lường trong thời gian tới. Và theo Bloomberg, trong làn sóng biến động này, lĩnh vực công nghệ toàn cầu đang phải hứng chịu nhiều tác động tiêu cực, đặc biệt là nguy cơ gián đoạn chuỗi cung ứng bán dẫn.

Bloomberg dẫn các nguồn tin thân cận cho biết, các biện pháp hạn chế xuất khẩu khoáng sản đất hiếm của Trung Quốc có thể làm gia tăng chi phí và trì hoãn trong nhiều tuần các đơn hàng của ASML - công ty sản xuất các máy móc chế tạo chất bán dẫn tiên tiến nhất thế giới. Trong khi đó, các hãng công nghệ Mỹ cũng đang cố gắng tìm hiểu xem, những phần mềm nào sẽ chịu tác động từ lệnh cấm xuất khẩu mới nhất của Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Các doanh nghiệp công nghệ tại Mỹ và Trung Quốc cũng sẽ phải đối mặt với nhiều rủi ro pháp lý hơn. Trung Quốc vừa khởi động cuộc điều tra nhằm vào hãng chip Qualcomm của Mỹ và trước đó là Nvidia với cáo buộc vi phạm luật chống độc quyền. Ở chiều ngược lại, Mỹ cũng đưa nhiều doanh nghiệp công nghệ Trung Quốc vào danh sách đen thương mại. Sự đối đầu về công nghệ được dự báo sẽ khó lắng dịu.

Ông Olu Sonola - Trưởng Bộ phận Nghiên cứu kinh tế Mỹ, Fitch Ratings nêu ý kiến: "Tôi nghĩ sự cạnh tranh sẽ ngày càng gay gắt. Rõ ràng, cả hai nước đều muốn tách biệt với ngành công nghệ của phía bên kia và quá trình này sẽ diễn ra từ từ nhưng chắc chắn. Nhiều công ty công nghệ như Apple đang điều chỉnh chuỗi cung ứng, bởi họ nhận thấy các rủi ro và hiểu rằng rào cản thương mại sẽ tiếp diễn, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ, vì Mỹ và Trung Quốc thực chất đang trong một "cuộc cạnh tranh công nghệ". Đây là một cuộc cạnh tranh địa chính trị và an ninh quốc gia mà cả hai nước đều muốn giành phần thắng. Tôi không cho rằng họ sẽ sớm tìm được tiếng nói chung trong lĩnh vực công nghệ".

Tình trạng căng thẳng này cũng sẽ tác động tiêu cực đến cổ phiếu công nghệ, làm gia tăng lo ngại về sự đổ vỡ trên thị trường tài chính. Bởi lẽ các cổ phiếu chip và trí tuệ nhân tạo (AI) hiện đang là động lực chính thúc đẩy đà tăng mạnh mẽ của cả chứng khoán Mỹ và Trung Quốc trong thời gian qua, bất chấp những khó khăn kinh tế.

Bà Anna Rathbun - Nhà sáng lập Hãng Tư vấn đầu tư Grenadilla nhận định: "Nhìn chung, thị trường vẫn đang trong giai đoạn mở rộng, chủ yếu được thúc đẩy bởi cổ phiếu công nghệ và AI. Điều này khiến thị trường dễ bị tổn thương hơn, đặc biệt là khi S&P 500 liên tục đạt mức cao kỷ lục. Vì vậy, khi có những tin tức xấu bất ngờ ập đến như căng thẳng thương mại Mỹ - Trung Quốc, sẽ có những đợt bán tháo mạnh mẽ. Trong phần còn lại của năm 2025 và cả năm 2026, chúng ta có thể thấy nhiều biến động hơn, nếu các vấn đề về thuế quan không được giải quyết".

Nguồn: https://vtv.vn/thi-truong-chao-dao-vi-cang-thang-thuong-mai-my-trung-100251013094838861.htm