Thoát nghèo bền vững ở Quảng Ngãi với 'ngân hàng bò'

TPO - Không chỉ trao cho các hộ nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn một tài sản lớn, mô hình Ngân hàng bò ở Quảng Ngãi còn tạo ra vòng quay đầy nhân văn, hộ này nhận bò, gầy đàn rồi tiếp tục trao lại cho những hộ khác. Sau hơn hai thập kỷ, từ 255 con bò ban đầu, nay đàn bò đã nhân lên hơn 2.000 con, giúp hàng trăm hộ dân thoát nghèo bền vững.

Báo Tiền Phong•31/08/2025

Từ một con bò thành cả cơ nghiệp

Buổi chiều cuối tháng 8, chúng tôi tìm đến thôn An Chỉ Tây (xã Đình Cương, tỉnh Quảng Ngãi). Ở góc sân nhỏ, đàn bò của gia đình bà Phạm Thị Nga đang nhẩn nha gặm cỏ. Câu chuyện về hành trình thoát nghèo của gia đình bà bắt đầu từ một con bò cái được trao cách đây hơn 3 năm.

Năm 2021, khi còn thuộc diện hộ cận nghèo, gia đình bà Nga được Hội Nông dân xã lựa chọn trao tặng một con bò cái giống từ mô hình “Ngân hàng bò”. Chỉ từ “cần câu cơm” ấy, gia đình bà đã nhân đàn lên thành 3 con bò. Đúng theo cam kết, 30 tháng sau, bà trao lại một con bò cái cho hộ khó khăn khác trong xã.

Nhờ được trao tặng bò giống mà gia đình bà Phạm Thị Nga vươn lên thoát nghèo.

“Ngày trước nhà tôi nghèo lắm, trồng lúa, trồng mì quanh năm cũng chẳng đủ ăn. Từ khi có con bò, gia đình bắt đầu có vốn, có thêm động lực để làm lụng. Nhờ nó mà chúng tôi thoát nghèo, lại còn giúp thêm một gia đình khác có điều kiện vươn lên. Cái quý không chỉ là con bò, mà là niềm tin…”, bà Nga xúc động chia sẻ.

Người nhận con bò cái mà gia đình bà Nga tặng là ông Trần Đức Thông ở cùng thôn An Chỉ, xã Đình Cương vào đầu năm 2024. Với ông Thông, đó chẳng khác nào tài sản lớn nhất trong nhà. “Con bò hiện đang mang thai, gia đình tôi chăm sóc cẩn thận lắm. Chúng tôi cũng hứa khi bò sinh, sẽ tặng lại một con cho hộ dân khác có hoàn cảnh khó khăn như tôi. Đó vừa là trách nhiệm, vừa là tình nghĩa bà con và cộng đồng, xã hội”, ông Thông bộc bạch.

Con bò cái gia đình bà Nga tặng lại cho gia đình ông Trần Đức Thông hiện đang mang thai.

Từ năm 2018, Hội Nông dân xã Đình Cương đã triển khai Mô hình Dân vận khéo “Ngân hàng bò giống và ngân hàng heo giống”. Hội đã duy trì trao 102 con heo giống và 5 con bò giống cho 107 hộ nông dân là hộ nghèo và hộ có hoàn cảnh khó khăn, kinh phí từ nguồn xã hội hóa.

Các hội viên tham gia mô hình được nhận hỗ trợ bò giống, heo giống, đồng thời phải cam kết đi đôi với việc phát triển con giống là hỗ trợ lại cho hội viên nông dân khó khăn khác sau 12 tháng đối với heo và 30 tháng với bò.

Vòng quay sẻ chia

Bà Võ Thị Vui - Trưởng ban Kinh tế Ngân sách HĐND xã Đình Cương (nguyên Chủ tịch Hội Nông dân xã), kể: “Cái hay của mô hình này là không chỉ hỗ trợ một chiều. Người được trao bò, heo sẽ phải cam kết gầy đàn rồi hỗ trợ lại cho hộ khó khăn khác sau một thời gian. Với heo là 12 tháng, bò là 30 tháng. Chính vì vậy, mô hình không dừng lại ở việc xóa nghèo cho một gia đình, mà tạo ra vòng luân chuyển, giúp nhiều hộ khác cùng hưởng lợi, có động lực vươn lên thoát nghèo bền vững”.

Những con bò giống trao tay được người dân chăm sóc, gầy đàn, tiếp tục trao lại cho các hộ nghèo khác, tạo nên một vòng quay lan tỏa yêu thương.

Mô hình "Ngân hàng bò" do tổ chức ADRA Việt Nam tài trợ, được Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Quảng Ngãi triển khai cho hội viên phụ nữ từ năm 2001. Dự án được triển khai tại 3 xã, gồm: Phổ Châu, Phổ Khánh thị xã Đức Phổ cũ và xã Nghĩa Hà, TP. Quảng Ngãi cũ. Sau 24 năm triển khai, từ 255 con bò hỗ trợ ban đầu, số bò của dự án trong toàn dân hiện đã lên đến hơn 2.000 con.

Những con bò giống trao tay được người dân chăm sóc, gây đàn, tiếp tục trao lại cho các hộ nghèo khác, tạo nên một vòng quay lan tỏa yêu thương và trách nhiệm cộng đồng. Thông qua mô hình này, đã có hàng trăm hội viên phụ nữ có cơ hội phát triển kinh tế, vươn lên thoát nghèo bền vững và làm giàu.

Từ 255 con bò hỗ trợ ban đầu, số bò của "Ngân hàng bò" trong toàn dân hiện đã lên đến hơn 2.000 con.

Bà Lê Thị Lệ Huyền - Phó Trưởng ban Công tác Phụ nữ (Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Quảng Ngãi) cho biết, mô hình này phát huy hiệu quả rất rõ. Nhiều hội viên phụ nữ đã thoát nghèo, thậm chí vươn lên khá giả. Tới đây, Hội sẽ đề nghị UBND tỉnh có thêm chính sách hỗ trợ để người dân quản lý, chăm sóc đàn bò tốt hơn, giữ cho vòng quay của “ngân hàng” ngày càng bền vững.

Mô hình “Ngân hàng bò” không đơn thuần là trao con giống, mà là trao niềm tin, niềm hy vọng. Chính sự luân chuyển này giúp người dân cảm thấy mình không đơn độc, mà đang là một mắt xích trong chuỗi liên kết cộng đồng, cùng nhau đi lên.