Trong hành trình xây dựng và phát triển của Tiền Giang 50 năm sau ngày đất nước thống nhất, VHNT không chỉ là phương tiện phản ánh hiện thực, mà còn là ngọn lửa âm ỉ nuôi dưỡng tinh thần, khơi dậy khát vọng và định hình bản sắc văn hóa địa phương.
VĂN NGHỆ NHỮNG NĂM ĐẦU GIẢI PHÓNG
Sau giải phóng, trong niềm vui chung của đất nước khi non sông liền một dải, phong trào sáng tác và biểu diễn VHNT ở Tiền Giang phát triển mạnh mẽ. Ngày 19-8-1977, Ban Thường vụ Tỉnh ủy ra Quyết định thành lập Chi hội Văn nghệ Tiền Giang.
 |
| Trao Giải thưởng VHNT tỉnh Tiền Giang - Giải Thủ Khoa Huân lần thứ 3 năm 2024. |
Đến năm 1979, UBND tỉnh ra Quyết định thành lập Hội Văn nghệ tỉnh (tiền thân của Hội VHNT tỉnh Tiền Giang hiện nay). Nhà văn Thu Trang, nguyên Phó Chủ tịch Hội VHNT tỉnh Tiền Giang nhớ lại: Để gầy dựng lực lượng viết trẻ cho tỉnh, cuối năm 1977, Hội mở lớp sáng tác Văn học trẻ đầu tiên sau ngày giải phóng.
Lớp được các nhà văn tên tuổi lúc bấy giờ như: Anh Đức, Nguyễn Quang Sáng, Lê Văn Thảo; cùng các nhà thơ Chế Lan Viên, Bảo Định Giang, Chim Trắng, Diệp Minh Tuyền… trao đổi những vấn đề về lý luận, kinh nghiệm sáng tác.
Sau khóa học, các học viên được đi thực tế sáng tác về vùng lũ lụt, vùng lúa năng suất cao, vùng tiềm năng kinh tế biển, để viết bài phục vụ nhiệm vụ trọng tâm của tỉnh.
| "VHNT Tiền Giang là dòng chảy tinh thần không ngừng song hành cùng dòng chảy lịch sử vùng đất Tiền Giang và của dân tộc. Sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, VHNT không chỉ phản ánh mà còn góp phần quan trọng vào việc khơi dậy tinh thần yêu nước, cổ vũ công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; đồng thời, nuôi dưỡng tâm hồn, nhân cách con người Tiền Giang trong mọi thời kỳ lịch sử”. NHÀ THƠ TRƯƠNG TRỌNG NGHĨA, CHỦ TỊCH HỘI VHNT TỈNH TIỀN GIANG |
Nhà văn Thu Trang vẫn còn nhớ như in sự kiện tập san Văn nghệ Tiền Giang số đầu tiên xuất bản vào dịp xuân 1978 như một thành công của khóa học. Tập san với đủ thể loại từ phóng sự, bút ký, ghi chép… cho đến thơ, truyện ngắn và cả trích đoạn tiểu thuyết của các cây bút trẻ.
Lần đầu tiên, sau ngày 30-4-1975, tờ báo văn nghệ địa phương được ra mắt bạn đọc, bề thế, sinh động, hé mở tiềm năng về một đội ngũ kế thừa, bên cạnh những tác giả xuất hiện trong kháng chiến chống Mỹ ở Tiền Giang như: Lê Hà, Văn Sinh, Việt Ánh, Trần Bửu, Thái Phong…
Trong giai đoạn này, tác phẩm của văn nghệ sĩ Tiền Giang tập trung thể hiện không khí hân hoan của nhân dân cả nước sau ngày đại thắng. Nhiều tác phẩm ghi lại quá trình hàn gắn vết thương chiến tranh, xây dựng đời sống mới, tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc. Nhiều tác phẩm đã để lại dấu ấn như các ca khúc: “Em đi giao lương” của nhạc sĩ Văn Sinh, “Có làm thì mới có ăn” của nhạc sĩ Trần Linh,“Giặt áo cho anh” của nhạc sĩ Nguyễn Nhuận…
Lĩnh vực sân khấu cũng có nhiều vở như “Cánh đồng lúa nổi” (1985) của soạn giả Văn Sinh, “Bên vành đai trắng” (1985) của soạn giả Châu Thanh, “Núi rừng lên tiếng” (1982) của soạn giả Yên Ba… được các đoàn nghệ thuật chuyên nghiệp dàn dựng và biểu diễn tạo được tiếng vang.
Về mỹ thuật để lại dấu ấn có lẽ là tượng đài Anh hùng dân tộc Thủ Khoa Huân của nhà điêu khắc Nguyễn Hải được xây dựng với quy mô hoành tráng đặt tại ngã ba sông nơi vị trí trung tâm của tỉnh Tiền Giang. Lĩnh vực văn học có nhiều ấn phẩm như: “Những lượn sóng xanh” (1983), “Thơ Tiền Giang” (1984), “Nhan sắc một dòng sông” (1986), “Người chiến sĩ năm xưa” (1986)… đã cổ vũ sức mạnh tinh thần, động viên các tầng lớp nhân dân thi đua hăng say lao động sản xuất để xây dựng lại quê hương Tiền Giang vốn đã bị tàn phá nặng nề bởi chiến tranh. Trong điều kiện còn nhiều khó khăn về cơ sở vật chất và đội ngũ, phong trào văn nghệ Tiền Giang đã có những bước đi ban đầu rất đáng ghi nhận.
KHÔNG NGỪNG SÁNG TẠO, KHƠI DẬY CÁC GIÁ TRỊ VĂN HÓA
Từ năm 1986, khi Đảng ta khởi xướng công cuộc đổi mới, VHNT Tiền Giang cũng bước sang một giai đoạn phát triển mới - đa dạng hóa đề tài, khai thác sâu hơn vào đời sống con người. Tác phẩm không chỉ phản ánh công cuộc phát triển kinh tế - xã hội, mà còn đặt ra các vấn đề đạo đức, nhân cách, mối quan hệ giữa con người với nhau trong bối cảnh đổi thay.
 |
| Các văn nghệ sĩ Tiền Giang trong những ngày mới thành lập Hội Văn nghệ tỉnh. |
Ở giai đoạn này, nhiều ca khúc như “Hát mãi khúc quân hành”, “Nụ hoa và cây súng” (Diệp Minh Tuyền), “Chiến thắng Ấp Bắc” (Trần Linh), “Thành phố tôi yêu”, “Chiều biển” (Lê Ngân), “Đêm Mỹ Tho” (Ngô Ngọc Hùng)… được phổ biến rộng rãi và được khán giả yêu thích. Nhiều tác phẩm sân khấu được dàn dựng trên sân khấu chuyên nghiệp hoặc thu thanh, thu hình phục vụ công chúng như “Đừng quên kỷ niệm” (Châu Thanh), “Bão rừng tre”, “Cung đàn nước mắt” (Huỳnh Anh)…
Ở lĩnh vực mỹ thuật có tượng đài “Trương Định” của nhà điêu khắc Diệp Minh Châu được dựng ở TX. Gò Công lúc bấy giờ; tượng đài “Ba chiến sĩ gang thép” được xây dựng ở Khu di tích Chiến thắng Ấp Bắc.
Nhiều tác phẩm văn học của văn nghệ sĩ Tiền Giang được xuất bản và gây tiếng vang như: “Rừng đêm xào xạc”, “Từ đất Tiền Giang” (Đoàn Giỏi), “Dòng sông cuộc đời”, “Ca dao kháng chiến” (Bảo Định Giang), “Xóm cũ” (Lương Hiệu Vui), “Đôi điều” (Hoàng Kim Âu), “Cù lao Ngũ Hiệp” (Nguyễn Ngọc Phan), “Chân dung yêu dấu” (Thu Trang), “Nụ hôn đắng” (Kim Quyên)…
Đặc biệt, sự xuất hiện của tiểu thuyết “Tình yêu người lính” (1989) của nhà văn Xuân An đã mở đầu cho phong trào tiểu thuyết ở Tiền Giang trong giai đoạn 1990 - 1995 với nhiều tên tuổi nổi bật như: Hoàng Thu Dung, Võ Thị Kim Liên, Lê Ái Siêm, Võ Phúc Châu… Ở lĩnh vực mới mẻ là nhiếp ảnh cũng đóng góp với nhiều giải thưởng cao trong các cuộc thi toàn quốc và quốc tế.
Trong suốt gần 50 năm phát triển, các tác phẩm thuộc nhiều chuyên ngành VHNT Tiền Giang đã hình thành nên những tuyến đề tài rõ ràng, cấu trúc nội dung phong phú, thể hiện mối quan tâm sâu sắc đến con người và vùng đất đầu nguồn sông Cửu Long trong bối cảnh chiến tranh, hòa bình và hội nhập.
Và hiện nay, VHNT Tiền Giang vừa tiếp thu tinh hoa nhân loại, vừa giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của quê hương Tiền Giang và của đất nước. Việc đầu tư cho VHNT không chỉ là chăm lo đời sống tinh thần cho nhân dân mà còn là một phần của chiến lược xây dựng bản sắc văn hóa, quảng bá hình ảnh địa phương và thúc đẩy phát triển bền vững.
KHÁNH NHƯ
Nguồn: https://baoapbac.vn/van-hoa-nghe-thuat/202506/tien-giang-van-hoc-nghe-thuat-dong-hanh-cung-su-phat-trien-cua-que-huong-dat-nuoc-1045644/
Bình luận (0)