Theo BH Media, một trong những ca khúc bị chặn trên YouTube là Đoàn vệ quốc quân - Ảnh tư liệu
Nhiều tác phẩm âm nhạc cách mạng thuộc album Bài ca người lính Vol2 do Trung tâm Hãng phim Trẻ đầu tư sản xuất bị "block" (chặn) phát hành trên nền tảng YouTube dịp 30-4.
BH Media - đơn vị được trung tâm trên ủy quyền quản lý các video - gửi văn bản thỉnh cầu đến một số cơ quan, cho rằng Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam đã có hành vi cản trở việc phổ biến các tác phẩm trên ở nền tảng số. Mục đích yêu cầu bên sở hữu video phải đóng thêm tiền tác quyền.
Còn Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam thông tin họ đã khởi kiện BH Media ra tòa.
Đây không phải là lần đầu tiên hai đơn vị này "đụng" nhau.
BH Media và VCPMC lại "cãi" nhau
BH Media lập luận "Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam đã nhận tiền tác quyền từ YouTube thông qua việc xác nhận quyền sao chép (MR - Mechanical right) và quyền truyền đạt (PR - Performing right) trên video rồi phân phối tiền cho tác giả".
Giám đốc Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam VCPMC Đinh Trung Cẩn - Ảnh: VCPMC
Song theo đơn vị này, Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam không hề công bố thu được tiền MR từ YouTube, mà chỉ tiết lộ YouTube đã trả tiền PR.
"Các đơn vị quản lý quyền tác giả trên thế giới như GEMA (Đức), STIM (Thụy Điển), PRS for Music (Anh Quốc), SUISA (Thụy Sĩ)... ký hợp đồng với YouTube tương tự Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam sẽ không block (chặn) hay takedown (gỡ bỏ) video để gây sức ép, buộc chủ kênh phải đóng thêm tiền như cách Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam làm", đơn vị này nói thêm.
BH Media dẫn điểm a, khoản 3, điều 20 Luật Sở hữu trí tuệ, các chủ sở hữu quyền tác giả không có quyền ngăn cấm các tổ chức, cá nhân thực hiện hành vi sao chép tác phẩm chỉ để thực hiện các quyền khác theo quy định của luật này.
Ví dụ như sao chép video đăng lên YouTube chỉ nhằm mục đích phát video (truyền đạt tác phẩm) cho khán giả xem trên YouTube.
"Cách thu này của Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam tồn tại nhiều bất cập, phí chồng phí, trái với thông lệ quốc tế", BH Media nêu quan điểm. Trong khi đó Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam lại cho rằng "BH Media hiểu chưa đúng khi cho rằng YouTube đã trực tiếp trả tiền tác quyền cho Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam".
Trung tâm lập luận YouTube sử dụng các thuật ngữ quốc tế như PR và MR là tên các loại quyền tài sản thuộc quyền tác giả, "có tính tương thích với quy định tại điều 20 Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam", đại diện Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam chia sẻ.
"Và khoản tiền sử dụng quyền tác giả mà YouTube phân chia cho các loại quyền PR, MR không bao gồm quyền sao chép để đồng bộ hóa nhằm tạo ra bản ghi âm, ghi hình hoặc bản sao kỹ thuật số để thực hiện việc phát hành trên YouTube", đại diện Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam phản bác.
Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam cho "việc sao chép tác phẩm để đăng tải, phát hành trên các nền tảng trực tuyến như YouTube, Facebook... không thuộc trường hợp 'sao chép để thực hiện quyền khác' được quy định tại điểm a khoản 3 điều 20, mà được điều chỉnh bởi khoản 2 điều 20 trong Luật Sở hữu trí tuệ.
Theo đó người đăng tải và chủ sở hữu nền tảng là hai thực thể độc lập, sử dụng các quyền khác nhau và phải chịu các nghĩa vụ độc lập, riêng biệt về quyền tác giả.
Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam khẳng định việc dẫn các tổ chức mà phạm vi quản lý của họ không có đầy đủ các loại quyền tài sản thuộc quyền tác giả để so sánh với VCPMC là "sai", "gây nhầm lẫn".
Trao đổi với Tuổi Trẻ, luật sư Phan Vũ Tuấn - phó chủ tịch Hội Sở hữu trí tuệ TP.HCM - cho rằng vụ việc trên có yếu tố nước ngoài (YouTube, đứng sau là Google). Khi xem xét cần ưu tiên áp dụng các quy định của điều ước quốc tế, sau đó mới đến pháp luật quốc gia (ở đây là Việt Nam và Mỹ) nhằm chi tiết hóa.
Theo luật sư, trong quá trình Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam đưa bản ghi âm, ghi hình lên YouTube, có ba quyền tài sản đang được sử dụng: quyền sao chép, quyền truyền đạt, quyền cung cấp tác phẩm.
Luật sư Phan Vũ Tuấn - phó chủ tịch Hội Sở hữu trí tuệ TP.HCM
"Chiếu vào quyền tác giả nêu trong các quy định, cả ba quyền đều thuộc quyền độc quyền của tác giả. Khi sử dụng cả ba quyền này người dùng phải xin phép và phải trả tiền cho tác giả", ông Tuấn nói.
Song cũng theo các quy định quốc tế, quyền truyền đạt tác phẩm tới công chúng được hiểu theo nghĩa rất rộng, trong đó có cả quyền cung cấp tác phẩm.
Nếu người dùng xin cấp phép quyền truyền đạt, làm rõ quyền cung cấp tác phẩm thì khi thực hiện việc truyền đạt tác phẩm không cần phải xin phép tác giả đối với truyền cung cấp tác phẩm nữa.
Theo ông Tuấn, nguyên tắc này được luật hóa trong Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam tại điểm a khoản 3 điều 20: "Sao chép tác phẩm chỉ để thực hiện các quyền khác theo quy định của luật này".
"Việc Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam đại diện cho chủ sở hữu quyền tác giả thực hiện thu tiền theo quy định tại khoản 2 điều 20 Luật Sở hữu trí tuệ là có cơ sở.
Và BH Media cho rằng hành vi truyền đạt tác phẩm của mình đang thực hiện theo khoản 3 điều 20 Luật Sở hữu trí tuệ để xác định Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam không được ngăn cấm quá trình sao chép của đơn vị nhằm mục đích truyền đạt tác phẩm là cách hiểu chưa đầy đủ", ông Tuấn phát biểu.
Ông nói thêm ông "cũng không hoàn toàn đồng ý với cách thu của Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam, nhưng chuyện nào ra chuyện đó. Xét về luật, họ có quyền thu; BH Media là người dùng, họ phải trả tiền".
Vụ việc này kéo theo những tranh cãi trước đó giữa hai đơn vị này cũng như những vụ việc khác, khiến cho câu chuyện bản quyền âm nhạc Việt Nam vẫn tù mù.
Đại diện BH Media phát biểu trong cuộc gặp báo chí về vụ việc - Ảnh: Đ.DUNG
Hiểu và thực thi bản quyền còn bất cập
Từng xử lý nhiều vụ liên quan đến bản quyền, luật sư Phan Vũ Tuấn chia sẻ vấn đề bản quyền âm nhạc tại Việt Nam đã có nhiều thay đổi lớn so với 20 năm trước.
Khung pháp lý Việt Nam đã tương thích với luật pháp quốc tế, Việt Nam cũng đã gia nhập hầu hết các điều ước quốc tế quan trọng về bản quyền. Song việc hiểu và thực thi bản quyền còn nhiều bất cập.
Ông ví dụ phần lớn nghệ sĩ, tác giả và người sử dụng nhầm lẫn khái niệm "bản quyền" và "tác quyền". Chỉ có khái niệm duy nhất là "bản quyền". "Việc hiểu nhầm này dẫn đến sai lầm trong đăng ký, khai thác và sử dụng", luật sư nói.
Sau 3 năm tranh chấp, 'Gánh mẹ' được trả về chính chủ Trương Minh Nhật nhưng theo luật sư Phan Vũ Tuấn, luật sư đại diện của ông Nhật, vụ việc vẫn chưa được giải quyết dứt điểm - Ảnh: TUYẾT MAI
Hiện Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đang thực hiện dự thảo đề án Phát triển công nghiệp giải trí Việt Nam. Âm nhạc là một trong những lĩnh vực nổi bật của công nghiệp giải trí.
Ông Phan Vũ Tuấn chia sẻ "muốn công nghiệp giải trí nói chung và công nghiệp âm nhạc nói riêng phát triển, rất cần một nền tảng pháp luật vững chắc và rõ ràng. Bản quyền là nền tảng cơ bản nhất cho công nghiệp sáng tạo".
"Nếu không kiểm soát tốt vấn đề bản quyền, sự phát triển của ngành sẽ gây thiệt hại nghiêm trọng cho nhiều bên. Ta cũng sẽ không có một hệ sinh thái công nghiệp đúng nghĩa, khỏe mạnh và minh bạch", ông nói thêm.
Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam thông tin họ đã khởi kiện BH Media ra tòa, song BH Media cho Tuổi Trẻ biết chưa nhận được thông báo của tòa án về đơn kiện của Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam. Nếu có đơn, BH Media sẵn sàng theo kiện.
Nguồn: https://tuoitre.vn/tranh-cai-ban-quyen-am-nhac-thuc-thi-o-viet-nam-van-tu-mu-20250602092957313.htm
Bình luận (0)