Văn hóa Việt Nam đương đại-Cơ hội và thách thức

Cuốn sách “Văn hóa Việt Nam đương đại-Cơ hội và thách thức” của Giáo sư, Tiến sĩ Đinh Xuân Dũng vừa được Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật ra mắt bạn đọc, đã nêu bật những cơ hội, triển vọng và phương hướng để văn hóa thật sự trở thành nền tảng tinh thần của xã hội, động lực thúc đẩy sự phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới.

Trong bối cảnh đất nước đã và đang phát triển mạnh mẽ, những thành tựu ở lĩnh vực văn hóa vẫn chưa thật sự phát triển tương xứng tiềm năng, thậm chí đã và đang bộc lộ những hạn chế nhất định, chậm hơn so các thành tựu nổi bật về chính trị-kinh tế-xã hội, an ninh-quốc phòng, phần nào chưa đủ tác động hiệu quả trong “xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước” như chủ trương của Đảng và Nhà nước.

Cuốn sách “Văn hóa Việt Nam đương đại - Cơ hội và thách thức” đã đáp ứng nhu cầu tìm hiểu, nghiên cứu của bạn đọc và những người quan tâm, là tập hợp những khảo sát, nghiên cứu, đúc rút kinh nghiệm từ thực tiễn và lý luận trong nhiều năm qua của một chuyên gia, một nhà khoa học đã có nhiều năm công tác, nghiên cứu văn hóa, tư tưởng, lý luận.

Cuốn sách đề cập năm phần nội dung chính. Phần thứ nhất “Mấy vấn đề lý luận về phát triển văn hóa Việt Nam đương đại” là những bài viết về lý luận phát triển văn hóa Việt Nam từ trong tiến trình vận động, nhất là trong thời kỳ đổi mới, hội nhập, thể hiện khái quát phạm trù văn hóa đương đại của dân tộc và các chiều kích của văn hóa đất nước ngày nay, mang dấu ấn tiên tiến, đậm đà bản sắc, tạo thành hệ động lực nội sinh, có sức đề kháng, góp phần điều tiết hài hòa cho sự phát triển.

Ở đó, văn hóa đương đại Việt Nam kế thừa bản sắc văn hóa truyền thống, dân tộc, vừa đổi mới theo các xu thế tiến bộ của thời đại. Đây cũng là quan điểm xuyên suốt của Đảng ta, từ “Đề cương về văn hóa Việt Nam” ra đời trong những năm tháng hoạt động bí mật, giành độc lập dân tộc cho đến những đột phá về lý luận của Đảng trong phát triển văn hóa qua 40 năm đổi mới.

Nổi bật là bài học lớn về sự kiên định và sáng tạo trong tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa, được kế thừa, đúc kết phát triển lý luận, thể hiện trong tư duy, tầm nhìn của các thế hệ lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đồng thời làm rõ những đặc trưng của nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc cùng mục tiêu phát triển văn hóa, con người Việt Nam trong giai đoạn mới của quá trình đi lên chủ nghĩa xã hội.

Phần thứ hai “Về các giá trị văn hóa” bao gồm những bài nghiên cứu, định vị, phân tích trên cả bề rộng và chiều sâu các hệ giá trị văn hóa Việt Nam đương đại, làm rõ nội hàm các khái niệm liên quan. Trong đó, hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình và chuẩn mực con người Việt Nam trong thời kỳ mới được nêu bật với tính cấp thiết cùng những yêu cầu trong xây dựng, hình thành và phát triển.

Qua thực tiễn khảo sát, nghiên cứu với sự đối chiếu qua các thời kỳ, Giáo sư, Tiến sĩ Đinh Xuân Dũng đã có những nhận định khoa học về sự biến đổi và khả năng định hình các giá trị văn hóa, con người Việt Nam đương đại trong khoảng 20 năm trở lại đây. Có những cái mới, cái tiến bộ đang xuất hiện, trở thành dòng chủ lưu trong cuộc sống, nhưng không tách rời di sản văn hóa dân tộc và cả những hiện hữu của các dấu hiệu tiêu cực, lệch chuẩn.

Nhận diện rõ điều này giúp chúng ta bồi đắp, xây dựng nên những giá trị đặc trưng của con người Việt Nam đương đại, đủ bản lĩnh để tiếp nhận những giá trị mới mà vẫn giữ gìn được bản sắc, đồng thời để ra được các tiêu chí rõ ràng phát triển văn hóa gắn phát triển kinh tế-xã hội trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.

Từ nền tảng lý luận về hệ giá trị văn hóa Việt Nam đương đại, phần thứ ba của sách “Bước đầu nhận định về thực tiễn văn hóa Việt Nam từ Đại hội XIII của Đảng” đã đưa ra những suy nghĩ cảm nhận và gợi mở, đánh giá thực tiễn văn hóa Việt Nam hiện đại trên nhiều góc độ. Từ sự thấu hiểu tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa, chính trị, xã hội, con người và truyền thống báo chí thời kỳ công nghiệp 4.0, tác giả đã có những phân tích sâu sắc về đường lối, quá trình quán triệt, thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, mang tính chất tổng kết, chỉ ra những điểm nhấn, sự chuyển biến mạnh mẽ và cả những thách thức phía trước trong xây dựng, phát triển văn hóa khi bước vào kỷ nguyên mới.

Công cuộc chăm lo phát triển văn hóa, tạo dựng lối sống tích cực, lành mạnh, kiên quyết đẩy lùi tiêu cực, tham nhũng, từng bước hướng tới một xã hội học tập… sẽ là những yếu tố định hướng kiến tạo sự phồn vinh, hạnh phúc cho nhân dân và sự nghiệp xây dựng, bảo vệ đất nước.

Trong phần nội dung “Phát huy tiềm năng văn hóa các vùng, miền” và “Phát huy sức mạnh văn hóa trong xây dựng lực lượng vũ trang trong thời kỳ mới”, Giáo sư, Tiến sĩ Đinh Xuân Dũng đề cập và làm rõ vai trò, tầm quan trọng trong phát huy những tiềm năng cần được tiếp tục khai mở, vươn mình trong văn hóa các địa phương cũng như hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ - một sự hòa quyện biện chứng của văn hóa Việt Nam với những đóng góp quan trọng trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Hai phần nội dung này nêu lên thực tiễn phát triển văn hóa ở các địa phương, cho thấy vai trò chủ thể của nhân dân và vai trò của văn hóa là nguồn lực, động lực cho phát triển kinh tế-xã hội, xây dựng quân đội vững mạnh, chính quy, bảo đảm sự ổn định và phát triển bền vững của đất nước. Gìn giữ, phát huy các giá trị dân tộc, vừa không ngừng tiếp nhận những giá trị tinh hoa của nhân loại trong xây dựng văn hóa Việt Nam đương đại chính là sự khẳng định bản lĩnh chính trị, bản lĩnh văn hóa của một dân tộc trong một thế giới nhiều biến động hôm nay, đó cũng là ý nghĩa mà tác giả tập sách “Văn hóa Việt Nam - Cơ hội và thách thức” mong muốn truyền tải đến bạn đọc.

TIẾN CƯỜNG

Nguồn: https://nhandan.vn/van-hoa-viet-nam-duong-dai-co-hoi-va-thach-thuc-post912572.html