Xây dựng thị trường vàng đa dạng, minh bạch

Gỡ "nút thắt" cho thị trường

Nghị định 232/2025 (NĐ 232) của Chính phủ sửa đổi, bổ sung Nghị định 24/2012 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng được ban hành cuối tháng 8 và sẽ có hiệu lực từ đầu tháng 10 được đánh giá là tháo gỡ nhiều nút thắt cho thị trường vàng. Cụ thể, nghị định mới bổ sung điều kiện cấp giấy phép cho các doanh nghiệp (DN) và ngân hàng thương mại (NHTM) tham gia sản xuất vàng miếng. Các đơn vị chỉ được sản xuất, kinh doanh mua, bán loại vàng miếng theo quy định. Đồng thời, Chính phủ cũng chấm dứt cơ chế Nhà nước độc quyền thương hiệu vàng miếng, mở rộng đối tượng được nhập khẩu vàng nguyên liệu. Các DN và NHTM được cấp phép nhập khẩu vàng chỉ được nhập vàng miếng, nguyên liệu vàng có hàm lượng 99,5% trở lên và công bố tiêu chuẩn áp dụng, khối lượng, hàm lượng của vàng miếng, vàng nguyên liệu nhập khẩu theo quy định và chịu trách nhiệm về tiêu chuẩn công bố áp dụng. Các DN, NHTM phải chịu trách nhiệm về sản phẩm vàng miếng do mình sản xuất, bảo hành sản phẩm vàng miếng cho khách hàng theo quy định; lưu trữ đầy đủ, chính xác dữ liệu vàng miếng được sản xuất; xây dựng hệ thống thông tin xử lý, lưu trữ dữ liệu vàng miếng được sản xuất cũng như thực hiện kết nối cung cấp thông tin cho Ngân hàng Nhà nước (NHNN) theo quy định của Thống đốc NHNN…

Chiếu theo quy định của Nghị định 232, xét riêng về vốn điều lệ sẽ có một số DN và NHTM đáp ứng đủ điều kiện để được cấp giấy phép sản xuất vàng miếng và nhập khẩu vàng nguyên liệu gồm Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn - SJC, Công ty cổ phần Vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ) và Tập đoàn Vàng bạc đá quý Doji đáp ứng được điều kiện vốn điều lệ trên 1.000 tỉ đồng. Đồng thời có 8 ngân hàng gồm Vietcombank, BIDV, VietinBank, Agribank, VPBank, Techcombank, MB và ACB có vốn điều lệ trên 50.000 tỉ đồng. Như vậy, số đơn vị sản xuất vàng miếng và nhập khẩu vàng nguyên liệu sẽ được gia tăng đáng kể.

Nghị định 232/2025 của Chính phủ về quản lý thị trường vàng sẽ đưa thị trường phát triển minh bạch, đa dạng hơn

ẢNH: NGỌC THẮNG

Việc chấm dứt cơ chế độc quyền thương hiệu vàng miếng của Nhà nước và mở rộng đơn vị sản xuất vàng miếng cũng như nhập khẩu vàng nguyên liệu sẽ giúp nguồn cung vàng trên thị trường đa dạng hơn. Người dân sẽ có nhiều sự lựa chọn và thị trường cạnh tranh, minh bạch hơn. Qua đó sẽ góp phần thu hẹp chênh lệch giữa giá vàng trong nước với thế giới cũng như giữa các thương hiệu vàng.

Đối với thị trường vàng trang sức mỹ nghệ, nghị định mới cũng cho phép DN và các NHTM đáp ứng điều kiện được nhập khẩu vàng nguyên liệu. Quy định này sẽ giúp tăng nguồn cung vàng chính ngạch, gia tăng sự minh bạch và ổn định nguồn cung, tạo điều kiện cho các DN chế tác vàng trang sức mỹ nghệ yên tâm đầu tư lâu dài. Với sự tham gia của các DN, NHTM có tiềm lực, việc nhập khẩu và phân phối vàng nguyên liệu sẽ có tính chuyên nghiệp, minh bạch, bảo đảm khả năng đáp ứng nhu cầu của ngành sản xuất trang sức, mỹ nghệ trên toàn quốc. NHNN sẽ phối hợp cùng các bộ, ngành liên quan để tiếp tục nghiên cứu, đề xuất các cơ chế, chính sách đồng bộ khác, góp phần thúc đẩy sự phát triển của thị trường vàng trang sức mỹ nghệ trong nước.

Đáng chú ý, ngoài việc gỡ nút thắt trong một số quy định về quản lý thị trường vàng, NHNN cho biết thực hiện chỉ đạo của Tổng Bí thư, cơ quan này đang khẩn trương nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm quốc tế để đề xuất áp dụng theo lộ trình việc triển khai thành lập Sở giao dịch vàng quốc gia; hoặc cho phép đưa vàng vào giao dịch trên Sở giao dịch hàng hóa hoặc lập Sàn giao dịch vàng trong Trung tâm tài chính quốc tế tại VN.

Giảm chênh lệch giá vàng trong nước với thế giới

Cho phép nhiều doanh nghiệp nhập khẩu vàng nguyên liệu sẽ giúp chênh lệch giá vàng trong và ngoài nước xuống thấp

ẢNH: ĐÀO NGỌC THẠCH

Ông Huỳnh Trung Khánh, Phó chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng VN, đánh giá NĐ 232 sẽ giúp thị trường vàng bước sang một giai đoạn mới. Nguồn cung vàng trên thị trường tăng lên sẽ rút ngắn mức chênh lệch giá trong và ngoài nước, đồng thời người dân có nhiều sự lựa chọn khi thị trường xuất hiện nhiều thương hiệu vàng miếng khác. Thực tế hiện nay cho thấy nguồn cung vàng hạn chế dẫn đến người đang nắm giữ vàng càng muốn găm giữ, không muốn bán ra khi lo ngại không mua lại được khiến giá vàng càng trở nên đắt đỏ. Chính vì vậy, việc xóa bỏ độc quyền vàng miếng, cho nhập khẩu vàng nguyên liệu sẽ giải tỏa được nguồn cung trên thị trường. Khi thị trường xuất hiện nhiều thương hiệu thì người tiêu dùng cũng có sự lựa chọn hơn, giá cả cũng cạnh tranh hơn. Còn đối với ngành vàng trang sức mỹ nghệ, theo ông Huỳnh Trung Khánh, việc cho phép nhập khẩu vàng nguyên liệu giúp gia tăng nguồn cung chính ngạch trong hoạt động sản xuất khiến DN yên tâm hơn trong kinh doanh. Hàng hóa mua bán đều có hóa đơn, nguồn gốc rõ ràng.

Nhấn mạnh việc Chính phủ đã gỡ bỏ một số quy định trước đây thông qua NĐ 232, TS Lê Xuân Nghĩa, nguyên Phó chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, cho rằng khi các quy định mới chính thức được áp dụng (từ ngày 10.10) thì thị trường vàng sẽ khắc phục được những vấn đề tồn đọng thời gian qua. Đó là rút ngắn được chênh lệch giữa giá vàng trong nước với thế giới; hạn chế tình trạng buôn lậu vàng và người dân cũng sẽ dễ dàng mua bán hơn… Vị chuyên gia này phân tích: với việc bỏ độc quyền nhà nước về sản xuất và thương hiệu vàng miếng SJC, cũng như mở rộng cho phép một số DN, NHTM đủ điều kiện nhập khẩu vàng, thì giá vàng trong nước sẽ lập tức hạ nhiệt. Giá vàng trong nước vẫn theo giá thế giới nhưng chắc chắn chỉ còn chênh với thế giới khoảng 2% như trước đây, tương ứng chỉ cao hơn khoảng 2 triệu đồng/lượng là do thuế, phí. Đồng thời, tình trạng buôn lậu cũng sẽ không còn nhiều khi chênh lệch giá được kéo xuống.

Đồng quan điểm, chuyên gia tài chính, TS Nguyễn Trí Hiếu cho rằng NĐ 232 ban hành và khi được áp dụng thì thị trường vàng sẽ dần tiến đến minh bạch. Khi đó nguồn cung vàng trên thị trường sẽ gia tăng và minh bạch hơn. Vấn đề tồn tại bao nhiêu năm qua của thị trường vàng là nguồn cung thiếu dẫn đến giá cả bị đẩy lên cao khi nhu cầu người mua tăng lên. Thời điểm này, nghị định chưa có hiệu lực nên nguồn cung thêm vẫn chưa có nhưng thời gian tới thị trường vàng sẽ đa dạng các sản phẩm để người tiêu dùng lựa chọn thay vì chỉ có duy nhất loại vàng miếng SJC như hiện nay. Khi thị trường vàng gia tăng cạnh tranh, minh bạch tất yếu giá cả chênh lệch giữa trong và ngoài nước cũng thu hẹp.

"Có 2 kỳ vọng khi NĐ 232 có hiệu lực từ tháng 10 trở đi đó là giao dịch vàng trên thị trường minh bạch hơn, đồng thời nguồn cung vàng nguyên liệu cho hoạt động sản xuất cũng sẽ có hướng hơn. Đáp ứng 2 kỳ vọng này thì cơn sốt vàng sẽ giảm, giá vàng trong nước rút ngắn mức chênh lệch cao hơn thế giới về khoảng 3 - 5 triệu đồng/lượng", TS Nguyễn Trí Hiếu nhấn mạnh.

Cho phép nhiều doanh nghiệp nhập khẩu vàng nguyên liệu sẽ giúp chênh lệch giá vàng trong và ngoài nước xuống thấp

ẢNH: ĐÀO NGỌC THẠCH

Tiến tới thị trường minh bạch

Theo TS Nguyễn Trí Hiếu, giá vàng trong nước vẫn chịu tác động theo giá thế giới và kim loại quý hiện đang trong kênh tăng giá. Hiện mới quý 3/2025 nhưng giá vàng thế giới đã lập kỷ lục trên 3.600 USD/ounce, bỏ xa mọi dự báo từ đầu năm. Những biến động chính trị trên thế giới, thuế quan của Mỹ, kinh tế Mỹ suy yếu… làm giá tăng chóng mặt. Trong giai đoạn hiện nay, tâm lý FOMO (hội chứng sợ bị bỏ lỡ) diễn ra nên nhiều người mua vàng bất chấp mức giá cao hơn thế giới lên đến 20 triệu đồng/lượng (tương đương cao hơn gần 15%). Chính vì biên độ chênh lệch cao như vậy nên nhà đầu tư sẽ chịu rủi ro, thiệt hại khi giá trong nước đảo chiều bất chấp giá thế giới có thể tăng. NHNN có thể cấp phép cho NH, DN hội đủ điều kiện nhập khẩu vàng sản xuất trong tháng tới. Do đó, người mua vàng hiện nay cần thận trọng.

Để thị trường vàng tiến đến minh bạch hơn nữa, ông Nguyễn Trí Hiếu cho rằng cần có sàn giao dịch vàng để kiểm soát được giao dịch mua bán trên thị trường, biết ai là người mua và người bán. Từ đó cơ quan quản lý thị trường mới từ từ nắm được số lượng vàng trong dân còn bao nhiêu. Đồng thời, vàng giao dịch tiến dần đến chứng chỉ vàng thay vì vàng vật lý như hiện nay. Chứng chỉ vàng giao dịch trên sàn đòi hỏi có tính thanh khoản cao thì không ai giữ vàng vật chất. "NĐ 232 tuân thủ chặt chẽ sẽ giúp thị trường ngày càng minh bạch hơn, kỳ vọng sẽ thay đổi thị trường theo hướng hoàn hảo hơn", ông Nguyễn Trí Hiếu cho hay.

TS Lê Xuân Nghĩa cũng nhắc lại quan điểm cần thực hiện các quy định mới ngay khi nghị định có hiệu lực. Đừng lo lắng nhiều về việc nhập khẩu vàng sẽ làm ảnh hưởng đến lượng ngoại tệ trong nước. Ví dụ mỗi năm chúng ta nhập khẩu mỹ phẩm khoảng 3,5 tỉ USD, nếu cộng thêm cả mua xì gà, rượu ngoại thì chỉ 3 món hàng xa xỉ này cũng lên cả chục tỉ USD. Những sản phẩm này về sử dụng là xong, trong khi vàng có giá trị lâu dài, cao hơn cả USD. Ước tính mỗi năm chúng ta cũng chỉ nhập khẩu vàng nguyên liệu khoảng 3 tỉ USD. Đáng nói, thực tế lâu nay dù Chính phủ không cho phép nhập khẩu vàng thì ngoại tệ vẫn chảy ra ngoài qua đường nhập lậu. Hơn nữa, chênh lệch giá vàng càng cao càng khuyến khích nhập lậu vàng. Việc cho phép xuất nhập khẩu chính thức sẽ khuyến khích được xuất khẩu vàng nữ trang, giúp thị trường vàng hoạt động bình thường, hiệu quả.

Về lâu dài, TS Lê Xuân Nghĩa cho rằng VN cần xem xét bỏ áp dụng giấy phép theo hạn ngạch đối với hoạt động nhập khẩu vàng miếng, vàng nguyên liệu. Nên để DN, NHTM tự thực hiện. Đồng thời, việc nghiên cứu lập sàn vàng quốc gia cũng là điều cần thiết. Trước tiên nên lập sàn giao dịch bán sỉ, trong đó để các DN được phép nhập khẩu và một số NHTM tham gia giao dịch. Sàn hoạt động công khai nên sẽ theo giá quốc tế làm chuẩn, việc mua bán chủ yếu cộng thêm một số chi phí. Khi đó các DN có nhu cầu sẽ mua về chế tác bán lẻ ra thị trường. Sau này sẽ xem xét tiến đến lập sàn giao dịch vàng tài khoản, đồng thời xem xét thu thuế như chứng khoán. Khi có sàn giao dịch sỉ và cho phép nhập khẩu vàng bình thường thì chênh lệch giá vàng tại VN với thế giới sẽ giảm mạnh. NHNN vẫn giám sát được tổng lượng vàng nhập khẩu cũng như lượng ngoại tệ bỏ ra để mua vàng. Trung Quốc cũng cho phép nhiều NHTM và các công ty kinh doanh vàng bạc lớn trong nước nhập khẩu vàng để bán sỉ trên sàn, tương tự như giao dịch hàng hóa các sản phẩm gạo, cà phê…

"Khi đã theo giá thế giới thì làm gì còn mức chênh lệch vô lý giữa trong nước với quốc tế như hiện nay. Thị trường vàng sẽ dần dần ổn định, trở về hoạt động bình thường và tình trạng buôn lậu cũng giảm mạnh khi chênh lệch giá không còn nhiều. Đồng thời, việc giao dịch vàng trên sàn giúp ngăn chặn tình trạng một vài DN lớn "lũng đoạn" thị trường vàng cũng như giúp đảm bảo minh bạch thông tin", TS Lê Xuân Nghĩa nêu.

Giá vàng thế giới lên kỷ lục

Hôm qua (9.9), giá vàng thế giới tăng cao lên kỷ lục mới khi mua vào 3.652,7 USD/ounce và bán ra 3.654,7 USD/ounce. Tổng cộng vàng thế giới tăng hơn 37 USD sau một ngày. Giá vàng tiếp tục duy trì đà tăng khi nhà đầu tư ngày càng tin chắc vào khả năng Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất trong kỳ họp tháng 9 sắp tới. Trong nước, cuối

ngày hôm qua vàng miếng SJC tại Công ty Vàng bạc Sài Gòn được mua vào 133,8 triệu đồng/lượng và bán ra 135,8 triệu đồng/lượng, tăng 700.000 đồng sau một ngày. Vàng nhẫn 4 số 9 được Công ty SJC mua vào 128,3 triệu đồng và bán ra 130,8 triệu đồng, tăng 600.000 đồng.

Thành lập đoàn thanh tra doanh nghiệp, ngân hàng

Văn phòng Chính phủ có Văn bản số 8390 ngày 8.9 truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình về tình hình thị trường vàng thời gian qua. Theo đó, Phó thủ tướng yêu cầu Thanh tra Chính phủ chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan thành lập Đoàn thanh tra trong ngày 9.9 tiến hành thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật của các tổ chức tín dụng, DN trong hoạt động kinh doanh vàng.

Đoàn thanh tra tiến hành thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật của các tổ chức tín dụng, DN trong hoạt động kinh doanh vàng, phòng, chống rửa tiền, lập, sử dụng hóa đơn, chứng từ liên quan đến hoạt động kinh doanh vàng và các vấn đề khác có liên quan; trường hợp phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật trong quá trình thanh tra thì chuyển ngay thông tin, hồ sơ sang cơ quan công an; báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả thanh tra trong tháng 9.

Ngoài ra, NHNN khẩn trương, kiên quyết, quyết liệt có các giải pháp, biện pháp nâng cao hiệu quả, hiệu lực công tác quản lý nhà nước nhằm bảo đảm thị trường vàng an toàn, lành mạnh, hiệu quả, bền vững, tuyệt đối không để biến động giá vàng ảnh hưởng đến sự ổn định, an toàn của thị trường tài chính, tiền tệ, ổn định kinh tế vĩ mô; định kỳ trước 11 giờ thứ sáu hằng tuần báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Phó thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình về diễn biến thị trường vàng.

Thanhnien.vn

Nguồn:https://thanhnien.vn/xay-dung-thi-truong-vang-da-dang-minh-bach-185250909222033753.htm