Báo chí bước vào hành trình chuyển đổi sâu sắc

Chuyển đổi số để giữ vững bản sắc và lan tỏa giá trị

Trong bối cảnh MXH phát triển mạnh mẽ, người dân đều nắm trong tay những công cụ làm báo hiện đại và theo thống kê, một ngày trên thế giới có đến 7 tỷ thông tin được phát lên, trong đó không ít nội dung giả mạo, sai lệch. Không thể cạnh tranh với tốc độ lan tỏa của MXH bằng mô hình cũ, các cơ quan báo chí đã và đang chuyển mình mạnh mẽ.

Tại TPHCM, Báo Sài Gòn Giải Phóng (SGGP) vừa cho ra mắt công trình “Báo chí dữ liệu”, ứng dụng AI và đa nền tảng giúp số hóa kho tư liệu 50 năm lịch sử. Công trình được thể hiện bằng hình thức đa phương tiện như longform, infographic, video, vừa trực quan, sinh động vừa giúp bạn đọc dễ dàng theo dõi, trải nghiệm, tra cứu thông tin.

Nhà báo Nguyễn Khắc Văn, Phó Tổng Biên tập phụ trách Báo SGGP cho biết, báo đang số hóa tất cả số Báo SGGP giấy, để tạo ra các sản phẩm báo chí dữ liệu đa phương tiện phục vụ công chúng hoặc phục vụ công tác tìm kiếm, tra cứu, nghiên cứu của các tổ chức, cá nhân có nhu cầu. Để thực hiện công việc này, Báo SGGP sử dụng mạnh công cụ AI. Mặt khác, đề án chuyển đổi số của Báo SGGP xác định rõ: xây dựng hạ tầng công nghệ cơ quan hiện đại, bảo đảm an toàn thông tin; đẩy mạnh các ứng dụng số, AI phục vụ quy trình xuất bản và bạn đọc; minh bạch, nâng cao chất lượng công tác quản lý, trị sự. Bên cạnh chiến lược chuyển đổi số về nội dung và sự tiện lợi dành cho độc giả, chuyển đổi số trong quản trị nội bộ cũng được thực hiện mạnh mẽ.

Tương tự, Báo Pháp luật TPHCM cũng đang triển khai đề án chuyển đổi số bài bản đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030. Phó Tổng Thư ký Tòa soạn Báo Pháp luật TPHCM Đỗ Văn Thiện cho biết, trục xuyên suốt hoạt động chuyển đổi số của Báo Pháp luật TPHCM là chủ động xây dựng văn hóa số; lấy dữ liệu làm tài nguyên, lấy công nghệ làm bệ phóng cho vận hành tòa soạn số và sản xuất sản phẩm số của tờ báo trên cơ sở nhận thức người đọc - xem - nghe làm trung tâm. Trong nghiệp vụ báo chí, Báo Pháp luật TPHCM từng bước ứng dụng AI vào sản xuất nội dung.

Trong số các tờ báo ở Việt Nam, Báo Thanh Niên được đánh giá là một trong những tờ báo đầu tiên chuyển đổi từ mô hình báo in truyền thống sang báo chí đa phương tiện, tích hợp các nền tảng số như website (thanhnien.vn), ứng dụng di động và MXH (Facebook, Zalo, YouTube, TikTok…) để tiếp cận độc giả nhanh chóng, hiệu quả hơn. Báo Thanh Niên cũng đã thành lập Trung tâm Phát triển nội dung số. Đây được xem là một bước chuyển mình quan trọng của Báo Thanh Niên.

Nhà báo Nguyễn Ngọc Toàn, Tổng Biên tập Báo Thanh Niên, cho rằng, chuyển đổi số không chỉ là công nghệ, mà còn là thay đổi tư duy làm báo. Muốn vậy, phải dựa vào dữ liệu và đánh giá khách quan để điều chỉnh chiến lược nội dung và kinh doanh.

PGS-TS, nhà báo ĐỖ CHÍ NGHĨA, Đại biểu Quốc hội:

Nắm bắt tâm lý tiếp nhận thông tin của công chúng qua công nghệ

Trong thời kỳ đất nước bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình phát triển giàu mạnh,thịnh vượng của dân tộc, rất nhiều công việc mới mẻ, lớn lao đang được triển khai với quyết tâm rất cao, tốc độ rất nhanh, thậm chí nhiều việc chưa từng có tiền lệ.

Báo chí phải tăng cường ứng dụng khoa học, công nghệ và chuyển đổi số, nhất là trong nghiên cứu, nắm bắt nhu cầu, tâm lý tiếp nhận thông tin của công chúng.

Sử dụng nhuần nhuyễn các công nghệ truyền thông mới, phát huy vai trò của thông tin báo chí trên môi trường truyền thông số, coi đó là mặt trận chủ đạo của công cuộc đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; đồng thời là cơ hội phát huy vai trò phản biện xã hội.

Nhân lực và công nghệ là chìa khóa thành công

Không chỉ là cuộc chạy đua về hạ tầng hay phần mềm, chuyển đổi số đòi hỏi tái cấu trúc toàn diện đội ngũ làm báo. Phó trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Ngô Đông Hải khẳng định, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực đội ngũ làm báo là giải pháp then chốt để cơ quan báo chí hoạt động hiệu quả.

Báo chí TPHCM không ngừng chuyển mình, chủ động tích hợp công nghệ để đưa thông tin đến với công chúng một cách đa dạng và hấp dẫn (trong ảnh là phóng viên các cơ quan báo, đài Trung ương và TPHCM tác nghiệp tại Trung tâm Báo chí TPHCM). Ảnh: HOÀNG HÙNG

Từ yêu cầu đó, nhiều cơ quan báo chí đã chủ động đào tạo phóng viên, biên tập viên đa kỹ năng, từ viết báo, quay video, khai thác dữ liệu đến sử dụng các công cụ AI. Nhà báo Đỗ Văn Thiện chia sẻ, mục tiêu không chỉ là đầu tư công nghệ mà còn là tạo dựng niềm vui nghề nghiệp, khơi dậy cảm hứng sáng tạo để mỗi nhân sự thật sự làm chủ được chuyển đổi số. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi không dễ dàng.

Nhà báo Nguyễn Ngọc Toàn cho rằng, các tòa soạn báo truyền thống chưa được trang bị đầy đủ các công cụ quản trị tiên tiến, thiếu người có khả năng hiểu số liệu và phân tích xu hướng để tham mưu cho lãnh đạo những giải pháp mang tính cách mạng. Ngoài ra, việc chọn lựa những cách làm mới, chưa từng có tiền lệ cũng tạo ra tâm lý e ngại, bởi đa số muốn ổn định hơn là xáo trộn.

Báo chí đang đứng trước một bước ngoặt rất quan trọng, với nhiều thách thức nhưng cũng là cơ hội được làm nghề một cách chuyên nghiệp, sáng tạo; có cơ hội để cạnh tranh, khẳng định vị thế của báo chí chính thống. Đây cũng là cơ hội để từng cơ quan báo chí và mỗi nhà báo thể hiện năng lực của mình

- Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam LÊ QUỐC MINH

Nhà báo Nguyễn Khắc Văn nêu ý kiến, trong bối cảnh truyền thông số, MXH phát triển mạnh mẽ hiện nay, mỗi tờ báo phải thể hiện rõ nét vai trò và độ tin cậy của mình đối với bạn đọc. Trong đó, Báo SGGP xác định là kênh kiểm chứng thông tin, giúp bạn đọc có bộ lọc thông tin chuẩn xác hơn. Do đó, Báo SGGP tập trung đào tạo đội ngũ phóng viên, biên tập viên của báo vững vàng về tư tưởng chính trị, giỏi về chuyên môn nghiệp vụ.

Báo chí Cách mạng Việt Nam đang trên hành trình chuyển đổi sâu sắc. Đó không chỉ là sự thay đổi về công nghệ, mà là sự “lột xác” toàn diện để thích ứng với kỷ nguyên mới - nơi mà niềm tin của độc giả chính là thước đo quan trọng nhất cho sự thành công của mỗi tờ báo.

THU HƯỜNG - VĂN MINH - PHAN THẢO

Nguồn: https://www.sggp.org.vn/bao-chi-buoc-vao-hanh-trinh-chuyen-doi-sau-sac-post800327.html